وقتی ریه‌ها چرک کنند
انواع متعددی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌توانند عامل شروع کننده پنومونی در افراد باشند.
بیماری پنومونی را بسته به شدت و علت بیماری می‌توان یک بیماری خفیف، شدید و یا حتی تهدید کننده زندگی در نظر گرفت.
پنومونی معمولا در نوزادان، کودکان و افراد مسن تر از 65 سال و همچنین افرادی که به مشکلاتی نظیر ضعف سیستم ایمنی بدن دچار هستند، جدی تر و خطرناک تر خواهد بود. اما خوشبختانه آنتی بیوتیک‌ها و داروهای ضد ویروسی جدید قادر به درمان انواع پنومونی خواهند بود.
نشانه‌های پنومونی از نوع خفیف تا شدید آن، بسته به علت اولیه بیماری (نوع اورگانیسم شروع کننده)، سن و همچنین وضعیت کلی سلامت فرد، از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت خواهد بود. برای مثال در بیمارانی که به پنومونی خفیف مبتلا می‌شوند، علامت‌ها معمولا به علامت‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا نزدیک خواهد بود.
نشانه‌های پنومونی از قرار زیرند:
- تب، لرز و تعریق غیر عادی
- کاهش دمای بدن نسبت به شرایط طبیعی در افراد بالاتر از 65 سال و در افراد دچار ضعف سیستم ایمنی بدن و یا افرادی که به هر دلیل از سطح سلامتی پایینی برخوردارند.
- سرفه‌هایی که ممکن است با خلط و چرک همراه باشد.
- درد قفسه سینه زمانی که فرد، نفس عمیق می‌کشد و یا سرفه می‌کند.
- تنگی نفس
- خستگی و درد عضلات
- تهوع، استفراغ و اسهال
- سردرد
اما نوزادان و کودکان ممکن است هیچ کدام از این علامت‌ها را نشان ندهند، یا اینکه فقط استفراغ کنند و یا سرفه و تب داشته باشند، خسته و بی رمق باشند و یا تنگی نفس در هنگام تغذیه با شیر مادر در آنها دیده شود.
بد نیست بدانید یکی دیگر از علامت‌های پنومونی در افراد مسن، تغییر سطح هوشیاری و عملکرد مغزی است.
افراد بستری شده در بیمارستان، مخصوصا بیمارانی که به دلیل نقص سیستم ایمنی بدن در بیمارستان بستری شده اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پنومونی قرار دارند
چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پنومونی قرار دارند؟
پنومونی می‌تواند هر فرد در هر سن و هر جنسی را تحت تاثیر قرار دهد، اما دو گروه زیر در معرض بیشترین خطر برای ابتلا به بیماری قرار دارند:
1- نوزادان و کودکان کمتر از دو سال، زیرا سیستم ایمنی بدن آنها هنوز به اندازه کافی تقویت نشده است.
2- افراد مسن بالاتر از 65 سال
اما سایر عوامل خطر از قرار زیر اند:
- بیماری‌های مزمن خاص نظیر آسم، بیماری‌های انسدادی مزمن ریوی و بیماری‌های قلبی
- سیستم ایمنی ضعیف مثلا به دلیل بیماری‌هایی نظیر ایدز، پیوند عضو، شیمی درمانی و یا مصرف طولانی مدت داروهای کورتونی
- سیگار کشیدن که به خودی خود دفاع طبیعی بدن در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین برده و زمینه را برای ابتلا به پنومونی فراهم می‌کند.
- افراد بستری شده در بیمارستان، مخصوصا بیمارانی که به دلیل نقص سیستم ایمنی بدن در بیمارستان بستری شده اند.
اما علامت‌های جدی تر پنومونی از قرار زیراند:
- سرفه‌های متوسط تا شدید
- نفس کشیدن سریع و یا سخت (دقت داشته باشید که این نوع تنفس دقیقا مخالف تنگی نفس همراه با تب و لرز معمولی هستند)
- تب با شدت متوسط تا شدید
- درد قفسه سینه: دردی که نه تنها در طی سرفه کردن، بلکه هنگام نفس کشیدن معمولی هم وجود دارد.
- استفراغ: استفراغ هایی که خیلی وقت‌ها از سرفه‌های شدید ناشی می‌شود.
- کبودی در اطراف لب ها و صورت که از کمبود اکسیژن ناشی می‌شود.
- خس خس سینه: اگرچه این خس خس خیلی وقت‌ها می‌تواند نشانه یک سرماخوردگی ویروسی باشد، اما برخی اوقات از پنومونی هم ناشی می‌شود.
در بیمارانی که به پنومونی خفیف مبتلا می‌شوند، علامت‌ها معمولا به علامت‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا نزدیک خواهد بود
برای تشخیص
برای تشخیص پنومونی، پزشک ابتدا شما را معاینه می‌کند و به صدای نفس های شما گوش می دهد. اگر مایعات در ریه جمع شده باشند، پزشک صدایی متلاطم را در سینه شما می شنود. در این شرایط است که برای رسیدن به تشخیص قطعی، پزشک برای شما اسکن قفسه سینه را درخواست خواهد داد. سی تی اسکن سینه با نشان دادن وضعیت ریه‌ها، ابتلای به پنومونی را به پزشک نشان می دهد. در این شرایط بسته به اینکه علت بیماری باکتریایی باشد یا ویروسی یا قارچی، راهکارهایی درمانی متفاوت خواهند بود.
در پنومونی های با علت باکتریایی، درمان آنتی بیوتیکی در نظر گرفته خواهد شد و در پنومونی های ویروسی طبیعتا درمان های ضد ویروسی لازم است. اما صرف نظر از اینها، در تمام بیماران مبتلا به پنومونی، استراحت و مصرف زیاد مایعات همواره توصیه خواهد شد.
اما خبر خوب آنکه با رعایت برخی نکات می‌توانیم خطر ابتلا به پنومونی را کاهش دهیم و فراموش نکنید بیشترین اهمیت این نکات برای افرادی است که مستعد ابتلا به این بیماری اند، مانند افرادی که از سطح سلامتی پایینی برخوردارند، افرادی که دچار نقایص سیستم ایمنی اند و نیز نوزادان و افراد مسن.
این نکات عبارتند از :
رعایت بهداشت
رفتارهای بهداشتی ساده مانند شستن دست‌ها و صورت، گرفتن جلوی بینی و دهان موقع سرفه یا عطسه و همچنین رعایت بهداشت شخصی برای مواجهه هرچه کمتر با میکروب های بیماری زا.
دوری از سیگار
سیگاری‌ها در خطر بیشتری برای ابتلا به پنومونی قرار دارند، چراکه مکانیسم‌های دفاعی ریه‌ها در حضور دود تنباکو به کلی فلج می‌شوند.
بیماری و علامت‌های آن را بشناسید
بدون شک شناخت هرچه بیشتر و بهتر بیماری، عوامل خطر، علامت‌ها و راه‌های پیشگیری از بیماری، به کاهش خطر ابتلا و در صورت شروع بیماری به شناخت و تشخیص هرچه سریع تر آن کمک خواهد کرد.
مطالب مرتبط:
