وضعیت فردوس كاویانی مساعد نیست

کاویانی بعد از بازی در سریال «هفت سین» یدالله صمدی و فیلم سینمایی «ساكن خانه چوبی» كه هنوز نوبت به اكرانش نرسیده، الان بیشتر از یك سال است كه در هیچ فیلم یا سریالی حضور پیدا نكرده.

از این بازیگر مدتی خبری نبود تا این که محمد هوشمند و مهناد کریمان، تهیه كننده و كارگردان برنامه «پشت فرات» بتازگی اعلام كرده‌اند كه حال این بازیگر زیاد خوب نیست و بخشی از حافظه‌اش را از دست داده. آنها گفته‌اند كه برای پشت صحنه سریال «مرده متحرک»، تلاش كردند تا با او گفتگو كنند اما این امكان برایشان فراهم نشده. به گفته آنها كاویانی به علت كهولت سن دچار این وضعیت شده.

فردوس کاویانی متولد سال 1320 در کرمان است ، لیسانس بازیگری و کارگردانی تئاتر را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در سال 1350 دریافت کرد. وی همچنین در رشته شیمی در برلین تحصیل می کرد که آن را نیمه کاره رها کرد ، بازی در تئاتر را از سال 1340 آغاز کرد و بازی در سینما را از سال 1351 با فیلم «تجاوز» به کارگردانی «حمید مصداقی» شروع کرد. وی همچنین یک دوره یک ساله بازیگری را در کلاسهای استاد سمندریان گذرانده است.

برای این بازیگر خوشنام آرزوی سلامتی داریم. متن زیر مجموع دو گفت و گو جناب کاویانی است که در فاصله زمانی دو سال انجام شده:

خیلی از همكاران شما و البته با سابقه‌های عرصه بازیگری به فیلمنامه‌ها ایراد اساسی دارند و معتقد هستند آثار از روی كاغذ نمی‌توانند جذاب باشند و همین مسئله به افت كیفی كارها منجر می‌شود؟

بله درست است، نمایشنامه و فیلمنامه یكی از اركان اصلی كار نمایش است چه در تئاتر و چه در تلویزیون و سینما... اما در مورد همسران خیلی اوقات خود بازیگران پیشنهاد دهنده قصه‌ها بودند.

پس امروز شما دیگر حوصله آن روزها را ندارید كه سر كارتان پیشنهادی بدهید؟

باور كنید دیگر فرصت پیشنهاد دادن وجود ندارد و باید به سرعت بگیریم و جلو برویم.

از فعالیت‌های تئاتر‌ی‌تان چه خبر؟

پیشنهاد كه بود، ولی چون درگیر كار بودم، عذرخواهی كردم كه به هر دو لطمه وارد نشود!

دوست دارید كماكان تئاتر كار كنید؟

بله... متأسفانه مشكلاتی وجود دارد كه نمی‌دانم چه باید بگویم...

دستمزد تئاتر هم طوری نیست كه بتوانید با آن زندگی را سپری كنید؟

(می‌خندد) تئاتر كه دستمزد ندارد! در واقع صلواتی است!

سختی ها و مشکلات کار بازیگری را چگونه ارزیابی می کنید؟

هر حرفه و شغلی سختی های مخصوص به خودش را دارد. بخصوص بازیگری که جزء سخت ترین شغل ها شناخته شده است. به هر حال شغل بازیگری به خاطر مدت زمان طولانی ، سختی کار و نداشتن تعطیلات ، نیازمند صبوری ومقاومت است. یک بازیگر برای حضور در فیلم، مجبور است مدام در قالب آدم های متفاوت ظاهر شود. البته این سختی ها به مرور زمان برای بازیگران تبدیل به شیرینی و حلاوت می شود و بازیگری تبدیل به عشق وعلاقه وکار می شود.

شما یک بازیگر هستید، این اتفاق چطور افتاد؟

این حرفه را کاملاآگاهانه و هوشیارانه انتخاب کردم و الان هم به دلخواه خودم هستم و به دلخواه خودم هم یک زمانی نبودم. تمام زندگی ام را برای رسیدن به این مرحله گذاشتم ومطمئن بودم که یک زمانی هم جواب خواهد داد.

این اطمینان نشات گرفته از چه چیزی است؟

به نظرم بازیگری چند فرمول خاص دارد که مهمترین آنها استعداد است . اگر به عنوان یک بازیگر استعداد داشته باشی قطعا می توانی مراحل دیگر را هم بگذرانی . من برای بازیگر شدن بسیار تلاش کردم و با اینکه می دانستم دنیای تصویر پر از رمز و راز است اما همه هست و نیستم را برای آن گذاشتم ، بنابراین طبیعی بود که نتیجه تلاشم راببینم.

به نظر شما برای آمادگی در بازیگری معمولاچه کارهایی انجام می دهند؟

خواندن مجلات تخصصی، دیدن فیلم های مهم و شاخص و روز دنیا، مطالعه کتاب ، دیدن تئاتر و نمایش های خوب و خاص از جمله راههای آماده سازی بازیگران برای ارائه کار بهتر است.

یک روز صبح از خواب بیدار می شوید ومی بینید که زمان به عقب برگشته و شما یک جوان 18 ساله هستید، اما شرایط جامعه تغییر نکرده است آیا باز هم دوست دارید که بازیگر شوید؟

راستش هم نه ، هم بله. چون در شرایط موجود حرفه بازیگری از نظر اقتصادی و شرایط کاری خیلی بد است. اگر به تاریخ سینمای ایران نگاهی بیندازید متوجه می شوید در دهه 60 و اوایل 70 فیلم هایی که ساخته می شد سینمای ملی ایران را شکل می داد . فیلم هایی مثل ناخدا خورشید، جنگ نفتکش ها، مسافران ، سرب، شیرسنگی، تنوره دیو، روزهای انتظار و… دلیلش هم این بود که قصه این فیلم ها در تمام نقاط ایران اتفاق می افتاد . اما الان فیلم ها بسیار ضعیف شده اند و مسئولان سینمایی باید حتما برای متمرکز شدن فیلم ها چه از لحاظ موضوع و چه از نظر لوکیشن درتهران چاره ای بیندیشند تا بار دیگر شاهد سینمای ملی باشیم. البته در وهله اول مدیران سینما باید تهیه کنندگان حرفه ا ی را به سینما برگردانند چون آنهایی که اکنون به نام تهیه کننده در سینما فعالیت می کنند در اصل سرمایه گذار هستند و وظایف یک تهیه کننده را نمی دانند.

در سال های اخیر ما شاهد کمرنگ شدن رسم استادی ، شاگردی درکشورمان هستیم، چرا؟

بله متاسفانه این رسم دارد کم کم منسوخ می شود. نسل ما به شدت به هنرمندان قدیم احترام می گذاشت و ما تلاش می کردیم به هر نحوی که شده در سر صحنه های آنها حضور یابیم واصول درست بازیگری را ازآنها یاد بگیریم اما جوان های امروز تمایلی به این کار ندارند.

نقش های متفاوتی بازی کرده اید ، به نوعی می توانیم بگوییم با اجرای این نقش ها به بیشتر آرزوهای خود رسیده اید؟

من فقط به یک آرزویم نرسیده ام، اینکه هنوز بهترین نقشم را در سینما وتئاتر بازی نکرده ام و امیدوارم روزی بهترین آنها را بازی کنم.

بهترین از دیدگاه شما یعنی چه؟

نقشی بهتر از نقش هایی که تاکنون بازی کرده ام. البته نقش هایی را که تا حالابازی کرده ام نفی نمی کنم ، همه آنها را دوست دارم ، به آنها تعلق خاطر دارم اما چون هنر، زبان معترض به بدی ها وزشتی هاست و مرز و سقف ندارد، دوست دارم هر روز بیشتر از امروز هنر را معنا کنم.

شخصیت هایی که بازی کرده اید در ذهنتان ماندگار شده اند؟

ازآنها خاطره دارم اما در ذهنم ماندگار نشده اند، بهتر است بگویم از آنها عبور کرده ام.

در این عبور آیا زندگی را هم تجربه کرده اید؟

من نقش ها را بازی نکرده ام بلکه بازیگری را زندگی کرده ام منتها وقتی کارگردان کات می دهد آن نقش و شخصیت می رود گوشه ذهنم و من تبدیل به فردوس کاویانی می شوم.

این مسئله شما را اذیت نمی کند که در زندگی واقعی شخصیتی شاد و سرحال باشید اما در دنیای بازیگری شخصیتی جدی ایفا کنید؟

خیر، چون بازیگری یعنی ایفای نقشی که با خودت فاصله دارد. البته این را هم یاد آوری کنم نقش هایی که من تا به حال بازی کرده ام کاملابا هم تفاوت داشته اند و هیچ کدام شبیه دیگری نبوده اند.

بخش سینما و تلویزیون تبیان