یک انتخاب خوب

در مقاله گذشته درباره ی یک چینش درست در محیط آموزشی سخن گفتیم و در این مقاله درباره نحوه چیدمان محیط آموزشی سخن خواهیم گفت.

یکی از این آرایش ها چینش به شیوه ی تالار سخنرانی معروف است. در این سبک که به شکل سخنرانی سنتی و کنفرانسی معروف است. همه یادگیرندگان رو به روی مربی می نشینند. و در این نحوه چینش، کودکان و یادگیرندگان با هم تعامل رو در رو نخواهند داشت و مربی هم برای حرکت در همه جای اتاق آزاد است.

این روش هم اکنون در بسیاری از مکان های آموزشی اجرا می شود و مسلماً زمانیکه هدف مربی بیان و ارائه اطلاعات خاصی به یادگیرندگان است می تواند مفید باشد مسلماً روش آموزشی مربی در این شکل از آرایش محیط آموزشی ،عمدتاً جنبه کلامی داشته و او می تواند با استفاده از روش تدریس نمایشی، دانش و اطلاعات خاص را به یادگیرندگان منتقل کنند.

مربی با ذکر مطالبی که یادگیرنده ،قبلاً آموخته است می تواند دانش قبلی او را فعال کند و به این ترتیب میزان یادگیری و یادداری او را افزایش دهد.

انواع توضیحات مربی به روشنی بیان وی، شور و شوق و تحرک او، گرمی و شوخ طبعی وی، همه و همه می تواند روی فضای روانی یادگیرنده در این سبک آموزشی اثربخش باشد و ذهن یادگیرنده را معطوف به اهداف آموزشی مربی نماید.

الگوی آرایشی دیگری که معمولاً در محیط های آموزشی استفاده می شود، شیوه سبک چهره به چهره است، در این شکل، یادگیرندگان رو در روی همدیگر می نشینند. چنین چینشی در بسیاری از مهد کودک ها که کودکان در گروه های کوچک آموزشی در کلاس درس حضور پیدا می کنند، قابل استفاده است. به عنوان مثال وقتی کودکان در گروههای 2 نفره، 4 نفره، 6 نفره قرار می گیرند می توان از این سبک در چینش آن ها استفاده کرده. البته میزان حواس پرتی دانش آموزان در این نوع آرایش بیشتر از سبک تالار سخنرانی است. امّا از سوی دیگر این مزیت برای چنین آرایشی وجود دارد که کودکان از طریق گفتگو و بحث گروهی می توانند به مکاشفه و وارسی موضوع و مسئله مورد نظر در فعالیت آموزشی بپردازند. و لذا این روش بیشتر در مورد موضوعات بحث برانگیز قابل استفاده خواهد بود.

یادگیرندگان با حمایت و رهبری مربی و معلم خود، موضوع بحث برانگیزی را انتخاب می کنند و پیرامون آن به اکتشاف می پردازند.

ویژگی این روش و چینش، کمک به دانش آموزان در کشف و وارسی مستقلانه ی موارد آموزشی است.

در چنین آرایشی معمولاً کودکان خجالتی، وادار به همکاری در گروه می شوند، زیرا مربی آن ها را وادار به اظهار نظر و طرح سوال خواهد کرد. از سوی دیگر حس همکاری و همدلی و درک یکدیگر در این محیط آموزشی شکل می گیرد.

سبک چینش نامتقارن نوع دیگری از آرایش فیزیکی در کلاس درس است، که در آن تعداد کمی از کودکان بر روی صندلی خود در کلاس می نشینند که به طور مستقیم رو به روی هم قرار ندارند، مسلماً در این شیوه ی چینش ، کودکان و اصولاً یادگیرندگان کمتر دچار حواس پرتی می شوند، در این شیوه بیشتر یادگیرندگان به فعالیت های یادگیری مشارکتی تشویق می شوند.

گروه هایی که در این آرایش کنار هم قرار می گیرند، دارای اهداف روشنی برای یادگیری هستند اما لزوماً به لحاظ استعداد و توانایی و یا حتی جنسیت مشابه به هم نمی باشند. علاوه به مسئولیت گروهی به آنها مسئولیت فردی هم داده می شود. به این خاطر ممکن است این شیوه در بسیاری از محیط های آموزشی اشتیاق زیادی را در یادگیرنده ایجاد کند.

سبک دیگر با عنوان شیوه سمیناری معروف است، در این شیوه تعداد زیادی از یادگیرندگان به عنوان مثال 10 نفر یا بیشتر به شکل دایره، مربع و یا به شکل (u) یو در کنارهم می نشینند. این شیوه خصوصاً زمانی که قرار است یادگیرندگان با هم گفتگو کنند و یا با معلم و مربی خود هم کلام شوند، بسیار موثر واقع می شود. سبک خوشه ای و ردیفی و بعضی راهبردها برای طراحی یک کلاس درس و محیط آموزشی مناسب بحثی خواهد بود که در نوشتار بعدی خواهم پرداخت.

دکتر حمیرا آزادمنش

روانشناس

بخش محیط کار تبیان

مطالب مرتبط :

کلاس دوست داشتنی