میزان طبیعی پتاسیم خون برابر با 3.6 تا 5.2 میلی مول در لیتر است.

اگر میزان پتاسیم خون بالاتر از 7 میلی مول در لیتر و یا کمتر از 2.5 میلی مول در لیتر باشد، خطرناک است و نیاز فوری به درمان پزشکی دارد.

علل افزایش پتاسیم خون

در اغلب موارد، مشاهده میزان بالای پتاسیم خود در برگه آزمایش خون، نشان دهنده افزایش پتاسیم بدن نیست، بلکه پاره شدن سلول‌های خونی هنگام گرفتن خون از رگ فرد، باعث ورود پتاسیم این سلول‌ها به خون شده و به اشتباه میزان پتاسیم خون را زیاد نشان می دهد.

در حالیکه در واقع اینطور نیست. چنین مواقعی مجددا یک نمونه خون دیگر از فرد گرفته می‌شود.

شایع‌ترین علت افزایش واقعی پتاسیم خون مربوط به بیماری‌های کلیوی است.

علل افزایش پتاسیم خون عبارتند از:
- نارسایی حاد کلیه

- بیماری مزمن کلیه

- بیماری آدیسون ( نارسایی غده فوق کلیوی یا آدرنال)

- الکلیسم (اعتیاد به مصرف الکل) و یا اعتیاد شدید به مواد مخدر که باعث رابدومیولیز می‌شود. رابدومیولیز عبارتست از شکستن و تجزیه فیبرهای عضلات که باعث آزادسازی پتاسیم به جریان خون می‌شود.

- بازدارنده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتنسین

- تخریب گلبول های قرمز در اثر جراحت یا سوختگی

- مصرف بیش از حد مکمل پتاسیم

- دیابت نوع یک

معمولا وقتی پزشک برای تشخیص بیماری فعلی شما و یا کنترل داروهای مصرفی‌تان، آزمایش خون برایتان می‌نویسد، میزان بالای پتاسیم خون معلوم می‌شود.

برای کاهش پتاسیم خون بایستی علت زمینه ای آن برطرف شود؛ مثلا داروهایی که باعث افزایش آن می‌شوند، توسط پزشک تعویض شوند و یا بیماری مسبب آن درمان شود.

در برخی موارد، نیاز به دیالیز و یا داروهای اورژانسی دارید.

افزایش پتاسیم خون خطرناک است و می‌تواند باعث بروز مشکلات زیر شود:
- خستگی عضلات

- احساس ضعف

- فلج شدن

- ضربان غیرطبیعی قلب (آریتمی)

- حالت تهوع

علل کاهش پتاسیم خون

شایع‌ترین علت کاهش پتاسیم خون، دفع بیش از حد پتاسیم از طریق ادرار در اثر مصرف داروهای دیورتیک ( ادرارآور) می باشد.

استفراغ یا اسهال و یا هر دو نیز می‌توانند باعث افزایش دفع پتاسیم از بدن، از طریق مجرای گوارشی شوند.

به ندرت کاهش پتاسیم خون به علت دریافت کم آن از طریق غذاهاست.

علل کاهش پتاسیم خون عبارتند از:

- بیماری مزمن کلیه

- کتواسیدوز دیابتی

- اسهال

- مصرف بیش از حد الکل

- مصرف زیاد ملین‌ها (داروها و موادغذایی ملین)

- تعریق بیش از حد

- کمبود اسیدفولیک در بدن

- مصرف داروهای دیورتیک (ادرار آور)

- استفراغ

- مصرف برخی آنتی بیوتیک ها

در بیشتر موارد، موقع انجام آزمایش خون برای یک بیماری و یا به دلیل مصرف داروهای دیورتیک، میزان کم پتاسیم خون معلوم می‌شود.

علائم کاهش پتاسیم خون عبارتند از:

- ضعف

- خستگی

- گرفتگی عضلات

- یبوست

بی‌نظمی ضربان قلب (آریتمی)، نگران کننده‌ترین عارضه کاهش پتاسیم خون است، به خصوص در کسانی که بیماری قلبی هم دارند.

برای افزایش پتاسیم خون بایستی علت زمینه‌ای آن برطرف شود؛ مثلا داروهایی که باعث کاهش آن می‌شوند، توسط پزشک تعویض شوند و یا بیماری مسبب آن درمان شود.

درمان کاهش پتاسیم خون، به علت زمینه ای آن بستگی دارد و می‌تواند شامل مصرف مکمل پتاسیم باشد. ولی به یاد داشته باشید که هرگز به طور خودسرانه و بدون مشورت با پزشک، از مکمل پتاسیم استفاده نکنید.

مطالب مرتبط:

وقتی پتاسیم بدن کم و زیاد می‌شود

درمان نارسایی حاد کلیه

داروهای ادرارآور یا دیورتیک‌ها

فیلم مرتبط:

آشنایی با پمپ سدیم پتاسیم در بدن

صوت مرتبط:

سخنان استاد خدادادی درباه سدیم و پتاسیم