4 آفت عزاداری های ما!
مراسم سوگواری حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) از دیرباز نقشی بسیار مهم و غیر قابل انکار بر فرهنگ جامعه شیعیه داشته و مولفه‌های بزرگی از هویت مذهبی شیعیان ایران و جهان را شکل داده است.
به طوری که امام راحل(قدس -ره) فرمودند: ”این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است”. اما متأسفانه در طول سال‌های اخیر شاهد برخی از انحرافات و عدول از اهداف راستین این مراسم ها هستیم که به مهمترین آن ها که در شکل و ظاهر عزاداری هاست اشاره می کنیم.
1. قمه زنی
یكی از كارهایی كه در سده اخیر در مراسم عزاداری سالار شهیدان امام حسین علیه السلام رایج شده، قمه زنی است. طبق نظر برخی مورخان، اولین كسی كه اقدام به ترویج این عمل نمود، فاضل دربندی - نویسنده كتاب «اسرار الشهادة» كه مملو از مطالب دروغ درباره حادثه كربلا است - بود. این عمل كه در اسلام سابقه ای ندارد، علاوه بر ضرر رساندن به بدن، موجب وهن مذهب حَقّه تشیع و بهانه ای برای تبلیغات دشمن علیه مذهب ما می باشد. نگارنده، خود در برخی از سایت های متعلق به معاندان، عكس كودكان معصومی را كه بر سر آنها قمه زده بودند، در حالی كه اشكشان جاری بود، مشاهده نموده است. رهبر معظم انقلاب حضرت آیت اللّه خامنه ای مدّظله العالی درباره این عمل می فرمایند:
«قمه زدن هم از آن كارهای خلاف است. این كار غلطی است كه عده ای قمه را بگیرند و به سر خود بزنند و خون بریزند. این كار یعنی چه؟ كجای این كار عزاداری است؟! این جعلی است. اینها چیزهایی است كه از دین نیست. بلا شك، خدا از این كارها راضی نیست.... اگر كسی تظاهر به قمه زنی بكند، من قلباً از او ناراضی هستم.» (1)
2. قلاده بر گردن انداختن اگر نبود تدبیر و واكنش رهبر عزیز انقلاب و مراجع معظم تقلید (دامت بركاتهم) در مقابله با این حركات سخیف، بستری عالی برای تبلیغات مسموم علیه مذهب شیعه فراهم می شد.
گاه مشاهده می شود كه در دسته عزاداری، افرادی با استفاده از آلات موسیقی و با سر و صدای بسیار زیاد مشغول نواختن هستند! پرواضح است آنچه كه در این میان، چون خودِ سالار شهیدان قربانی می شود، پیام های عمیق و بی نظیر قیام كربلا خواهد بود
به این افراد جاهل باید گفت: امام حسین علیه السلام سگ نمی خواهد، انسان می طلبد. مرید نادان نمی خواهد، پیرو بصیر می خواهد. او از ما می خواهد از جاهلیت خارج شویم. به راستی ایشان خون خود را برای همین منظور نثار كرد: «وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیكَ لِیسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَحَیرَةِ الضَّلاَلَةِ؛ (2) و خون خویش را در راه تو نثار كرد تا بندگانت را از جهالت و حیرت گمراهی برهاند.»
مراجع معظم تقلید در این باره نیز نظر داده، این گونه اعمال را تقبیح نموده اند. (3)
3. استفاده از آلات موسیقی
گاه مشاهده می شود كه در دسته عزاداری، افرادی با استفاده از آلات موسیقی و با سر و صدای بسیار زیاد مشغول نواختن هستند! پر واضح است آنچه كه در این میان، چون خودِ سالار شهیدان قربانی می شود، پیام های عمیق و بی نظیر قیام كربلا خواهد بود. از محضر مراجع معظم تقلید درباره استفاده از آلات موسیقی سوال شده كه جواب آنان چنین است:
«حضرت آیت اللّه خامنه ای دامت بركاته: استفاده از آلات موسیقی، مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی كه از قدیم بوده برگزار شود. (4)
4. سینه خیز رفتن به طرف مرقد معصوم علیه السلام
این عمل نیز از اعمال عجیب و غریبی است كه عده ای - شاید با انگیزه های خوب - انجام می دهند. برخی از بزرگان از جمله رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت اللّه خامنه ای مدّ ظلّه العالی این كار را تقبیح نموده اند: «اینكه امام فرمودند عزاداری سنتی بكنید، این در مجالس نشستن، روضه خواندن، گریه كردن، به سر و سینه زدن، مواكب عزا و دستجات راه انداختن، همان چیزهایی است كه عواطف را نسبت به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله پرجوش می كند و بسیار خوب است.... بر عكس، كارهایی هم هست كه به عكس، كسانی را از دین برمی گرداند... به نظر من دست هایی اینها را در جامعه ما ترویج می كند. كارهایی را باب می كنند كه هر كس ببیند برایش سوال به وجود می آید. در قدیم الایام در بین طبقه عوام الناس معمول بود كه در روزهای عزاداری به بدن خودشان قفل می زدند. بعد هم در مذمت این كار بزرگان و علما گفتند و برافتاد؛ ولی حالا باز شروع كرده اند.... اخیراً یك بدعت عجیب و غریب و نامأنوس در باب زیارت درست كرده اند.
... عده ای هستند كه وقتی می خواهند وارد صحن مطهر علی بن موسی الرضا علیه السلام بشوند، روی زمین می افتند و دویست متر راه را همین طور سینه خیز می آیند! آیا این كار، كار درستی است؟ نه این غلط است.... مرزداران عقیده باید متوجه آن باشند. (5)
پی نوشت ها:
1) احكام عزاداری از دیدگاه مراجع معظم تقلید، صادقلو، قم، نشر ظفر، چ اوّل 1385، ص 84.
2) مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، قم، نشر اسوه، بی تا، زیارت اربعین، ص 770.
3) ر. ك: مسائل جدید از دیدگاه مراجع تقلید، سید محسن محمودی، ج 3، ص 36.
4) در فضای پر سر و صدا، امكان انتقال پیام به صورت عمیق وجود ندارد و فضایی كه در مراسم عزا به صورت سنتی و متعارف قدیم وجود داشت، بهترین امكان را برای انتقال معارف عاشورا فراهم می آورد.
5) مسائل جدید از دیدگاه مراجع تقلید، سید محسن محمودی، ج 3، ص 39.
فرآوری: محمدی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 99.
مطالب مرتبط:
توصیه میرزا جوادآقا ملکی برای دهه اول‌محرم
مهم ترین فایده عزاداری های محرم
جلسات عزاداری، ادامه قیام امام حسین«علیه السلام»
فیلم مرتبط:
اهمیت عزاداری امام حسین علیه السلام
صوت مرتبط:عزاداری
