نکاتی متناسب با ایام سوگواری سالار شهیدان (٤)
در بیانات آیت الله حاج شیخ لطف الله صافی گلپایگانی
بخش قبلی را اینجا ببینید
جناب شهربانو مادر امام سجاد علیه‌السلام
- جناب شهربانو مادر امام سجّاد - علیه‌السلام - در چه سالی و چه دوره‌ای و در كجا وفات نمودند و قبری كه در حومه تهران بنام ایشان بنا شده است تعلق به آن جناب دارد یا نه؟
ج. راجع به مادر امام سجاد - علیه‌السلام - آنچه ظاهراً بزرگان بر آن اتفاق دارند جناب شهربانو بوده است و در این كه او در كربلا حضور نداشته و قبل از آن در همان اوان یا بعد از آن از دنیا رفته، شبهه نیست ولی روز وفات ایشان بالخصوص معین نیست.
این قسم تواریخ، نسبت به امهات سائر ائمه - علیهم السلام - نیز ضبط نشده است ولی در خصوص جناب شهربانو اگر در همان زمان زایمان وفات كرده باشند می‌توان زمان وفات آن جناب را همان زمان تولد فرزند عزیزش دانست.
مادر حضرت علی اكبر علیه‌السلام
- جناب ام لیلا، مادر حضرت علی اكبر - علیه‌السلام - در واقعه كربلا حضور داشتند یا نه؟ اگر حضور نداشتند در مدینه بودند یا نه؟
ج. همچنین در مورد حضور مادر بزرگوار حضرت علی اكبر - علیه‌السلام - در كربلا و تاریخ وفاتش ابهام هست.
تدفین بدن مطهر امام حسین علیه‌السلام
- تدفین بدن مطهّر حضرت امام حسین - علیه‌السلام - در چه روزی و توسط چه كسانی صورت گرفت آیا امام سجّاد هم خود حضور داشتند یا نه؟
ج. حضور حضرت امام زین العابدین - علیه‌السلام - در مراسم دفن پدر بزرگوارشان حضرت سیدالشهداء - علیه‌السلام - و انجام نماز و دفن آن فخر بزرگ عالم انسانیت بوسیله حضرت سجاد - علیه‌السلام - بر حسب اعتقادات شیعه و روایات «و لا یلی امر الامام الا الامام» ثابت است. و بر حسب آنچه در بعض كتابهای مقتل آمده و مشهور است، این مراسم در روز سیزدهم محرم انجام شده و جمعی از طائفه بنی اسد نیز امام سجاد - علیه‌السلام - را در این برنامه یاری داده و همكاری كرده‌اند.
طفل شیرخوارِ شهید در كربلا
- طفل شیرخوارِ حضرت، كه در عصر عاشورا به شهادت رسید چه نام داشت؟ آیا 6 ماهه بوده است یا بزرگتر؟ آیا لقب علی اصغر تعلّق به این طفل دارد یا لقب حضرت امام سجّاد - علیه‌السلام - می‌باشد؟ نظر مبارك را بیان فرمایید.
ج. اگر طفل شیرخوارِ شهید، واحد بوده ظاهراً نام شریفش عبدالله یا علی بوده است و اگر متعدد بوده باز هم اسمِ یكی از آنها علی بوده است ولی اصل شهادتِ طفلِ رضیع، مسلّم است.
تأكید می‌كنم در تفاصیلِ جزئیِ وقایعِ كلیِ تاریخی، اینگونه ابهامات هست و هر چه انسان دقیق‌تر بشود و بخواهد مشخص‌تر وقایع‌نگاری كند، مثلاً از لحاظ ایام هفته و ساعات روز و مكان وقایع تحقیق كند، اختلاف پیش می‌آید و غالباً تحقیق هم به جائی منتهی نمی‌شود. تاریخ همین است كه نقل شده است.
عائله و همسر حضرت علی اكبر علیه‌السلام
- حضرت علی اكبر - علیه‌السلام - كه اوّلین فرزند ذكور امام حسین - علیه‌السلام - بوده است، به نظر عدّه‌ای، در واقعه كربلا دارای عائله و همسر بوده است و تقریباً 25 سال سن داشته است. با توجّه به اینكه برادر كوچكِ او، امام سجّاد - علیه‌السلام - دارای فرزندی 5 ساله به نام امام محمّد باقر - علیه‌السلام - در كربلا بوده است نظر مبارك را بیان فرمایید.
ج. اگر چه بر حسب بعض روایات، آنحضرت اهل و همسر داشته است ولی همین كه از فرزند آن حضرت تاریخی در دست نیست شاید از شواهد این باشد كه آنحضرت از امام زین العابدین - علیه‌السلام - اصغر بوده است.
مدفن حضرت زینب علیها السلام
- مدفن حضرت زینب كبری - علیها السلام - در مدینه می‌باشد یا در شام و یا در مصر؟ نظر مبارك را بیان فرمایید با توجه به اینكه بازگشت حضرت زینب - علیها السلام - از مدینه به شام دلیل خاصی ندارد، بخاطر اینكه طبق نوشته تاریخ، به محض رسیدن اهل بیت - علیهم السلام - به مدینه، عبدالله بن حنظلة غسیل الملائكه و اصحاب او، یزید را از خلافت خلع كردند، بنی‌امیه را از مدینه بیرون كردند و همچنین اگر قبر آن بزرگوار در مدینه می‌باشد قبور شام و مصر متعلق به چه كسانی می‌باشد؟
ج. راجع به مشهد حضرت زینب - علیها السلام - كه هم در دمشق و هم در قاهره است هر دو مشهور و معروفند وعبیدلی نسابه در اخبار الزینبیات وفات آنحضرت را در قاهره می‌داند.
به هر حال این تعدد مقام - بعد از اینكه این دو مشهد هر دو بطور مسلم مظهر كرامات و معجزات بسیار حتی در زمان خود ما می‌باشند - به جائی ضرر نمی‌زند. هر دو منتسب به اهل بیت - علیهم السلام - و حضرت زینب - علیها السلام - می‌باشند.
در قاهره همه ساله در اول ماه رجب تا پانزدهم، برنامه بسیار وسیعی در مشهد زینب برگزار می‌شود كه حدود یك میلیون جمعیت در آنجا برای توسل و تقرب از همه اصناف حضور می‌یابند و به قول بعضی از خبرنگاران، آنچه انسان به عقل باور نمی‌كند در آنجا به چشم می‌بیند. در دمشق هم كه شاید خودتان مشرف شده باشید دیده‌اید.
به نظر حقیر همه این مشاهد مظاهر حقانیت اهل بیت - علیهم السلام - و عظمت شؤون آن بزرگواران می‌باشد.
چنانكه عقاد در موضوع اختلاف در مشهد الحسین همین را می‌گوید و می‌گوید این از اختصاصات امام حسین - علیه‌السلام - است كه در همه این مشاهد یاد و عظمت مقام آن حضرت تجلیل و تعظیم می‌شود.
مشهد امام حسین - علیه‌السلام - و مسجد امام حسین - علیه‌السلام - در قاهره، به قراری كه در كتابهای قدیم و جدید خوانده‌ام، در ظاهر از جهت اقبال مردم و توسل به آن، كمتر از كربلا نیست. آنجا هم مثل مشهد رأس الحسین - علیه‌السلام - در جامع دمشق محل زیارت و ظهور معجزات است، رزقنا الله زیارة جمیع تلك المشاهد و البیوت التی اذن الله ان ترفع و یذكر فیها اسمه یسبح فیها بالغدو والآصال.
مقاتل معتبر
- معتبرترین مقتل به نظر حضرتعالی كدام مقتل است؟ دو سه مورد بیان فرمایید.
ج. مقاتل معتبر، متعدد است. تعدادی از آنها را در فهرست مصادر كتاب پرتوی از عظمت حسین - علیه‌السلام - نوشته‌ام.
مطالب كتاب روضة الشهدا
- آیا كتاب روضةالشهدا و اسرارالشهادة كه حاوی مطالب تحریف شده درباره كربلا است را باید انكار كرد یا در برابر آن سكوت اختیار نمود؟
ج. ما حق نداریم نویسندگان كتاب مذكور را متهم به تحریف حادثه كربلا كنیم و نسبت به مطالبی كه در آنها درج شده آنچه كه محتمل الوقوع است و دلیل بر عدمِ آن نباشد، نمی‌توان انكار كرد و نویسنده را متهم به دروغ‌نویسی كرد و آنچه كه بر حسب دلیل مقطوع العدم باشد باید نقض شود. والله العالم
بخش بعدی را اینجا ببینید
منبع: معارف دین، جلد دوم (منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)
فرآوری و تنظیم: محسن تهرانی - بخش حوزه علمیه تبیان
