زندگی دوم در فضای مجازی

مرزهای جغرافیایی در این فضا از میان برداشته می شود و امکان برقراری ارتباطاتی فراهم می شود که در دنیای واقعی قابل تصور نیست. به این دو قابلیت مهم می‌توان امکانات گسترده فضای مجازی در کسب و کار، تبلیغات، آموزش و ارتباطات فردی را در کنار سرعت بالا افزود. اما نکته دیگر این است که فضای مجازی در سایه امکان برقراری نوع دیگری از زیستن یا «زندگی دوم» از خصلت هایی با جذابیت‌های خاص، برخوردار شده است. جذابیت‌هایی که روز به روز گسترده تر می‌شوند و هر روز بیش از پیش افراد جدیدی تمایل به حضور در شبکه های اجتماعی و تجربه نوع جدیدی از زندگی را پیدا می‌کنند.

آنچه که شبکه های اجتماعی در فضای مجازی ایجاد کرده اند، چیزی نیست جز ایجاد فضایی سرگرم کننده که در محیط خانه و مکان های دیگر، قابل استفاده می باشد. به همین جهت عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی، تقریبا به پدیده ای همه گیر تبدیل شده و علاقه مندان بی شماری دارد. اما این تکنولوژی نوظهور و جذاب، همانطور که گفته شد امکانات زیادی را برای مخاطبان خود فراهم کرده است و همانند اغلب دستاوردهای تکنولوژی ارتباطات نوین، از خطرات و تهدیداتی هم برخوردار است.

چنانچه میدانیم این ابزارهای ارتباطی مانند چاقویی تیز هستند که گاهی در راستای پیشبرد برخی امور عمل می کنند و گاهی هم ممکن است خطر آفرین باشند. آنچه مشخص است اینکه اکنون در جهانی زندگی می کنیم که آن را دهکده جهانی می نامند. دهکده ای که تمامی ساکنان آن از امکاناتی برای برقراری ارتباطات برخوردارند. این را می توان به عرصه ای به نام عرصه جنگ نرم تشبیه کرد. اما جنگ نرم میدانی برای مبارزه سخت نمی طلبد بلکه در این موقعیت باید با سلاح نرم برخورد کرد. این به این معناست که مثلا با فیلترینگ این شبکه ها نمی توان از تهدیدها و زیان های حاصله جلوگیری کرد.

چرا که همین تکنولوژی راهکارهای متعددی را برای پشت سر گذاشتن این دیوارها اندیشیده و فیلترشکن هایی طراحی شده اند که به سادگی امکان دسترسی مجدد را فراهم می کنند. شاهد مثال این موضوع را می توان با بحث فیلترینگ شبکه اجتماعی وی چت، مطرح کرد. وقتی این شبکه فیلتر شد، عده ای برای استفاده دوباره از آن، به فیلترشکن متوسل شدند و عده ای دیگر هم به شبکه های اجتماعی تازه تری ملحق شدند. این مساله نشان میدهد که تنوع و گستردگی در شبکه های مجازی به گونه ای است که امکان مقابله با این شبکه ها را مشکل می کند و به طور کلی به نظر می رسد که این مقابله نتیجه مثبتی را به دنبال ندارد. چنانچه در جامعه شاهد این موضوع بودیم که برای مقابله با ماهواره به جمع آوری دیش ها می پرداختند به جای اینکه به ارتقای کیفیت برنامه های تلویزیون بیندیشند و همین امر موجب می شود تا شبکه های تلویزیونی افزایش یابند و با تنوع بیشتری به ارایه برنامه به مخاطبان بپردازند. البته این اتفاق تا حدی موفق به جلب رضایت مخاطبان شده است ولی جا دارد که این تنوع و ارتقای کیفیت در سطح بالاتری در تلویزیون ملی رخ دهد تا بتوان به مقابله ای نرم با موضوعی به نام ماهواره پرداخت.

"آنچه مشخص است اینکه شبکه های اجتماعی همچون واتساب، وی چت، وایبر، لاین و اینستاگرام، از خصلت های مثبت و منفی به طور توامان برخوردارند. امکان سهولت در برقراری ارتباط با افراد مختلف در سراسر کره زمین، کم هزینه بودن برقراری این نوع ارتباط و دسترسی ساده و آسان به آن از طرفی و جذابیت ها و قابلیت های بهره گیری از این شیوه ارتباط برای تمامی اقشار مردم در سطوح مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و هنری...موجب شده تا حتی مسئولین هم نسبت به فیلتر کردن این شبکه ها، تاملی داشته باشند. این مساله می تواند به این خاطر باشد که مسئولین هم نسبت به ویژگیهای استفاده از این ابزارها آگاهی کامل دارند و به این موضوع هم اذعان دارند که در عرصه جنگ نرم باید به گونه ای نرم مقابله کرد تا بتوان به نتیجه رسید. از طرف دیگر توجه به این موضوع بسیار مهم است از چه طریقی می توان به رشد آگاهیهای مردم پرداخت تا این مهارت و توانایی را پیدا کنند تا در مواجهه با این شبکه های اجتماعی بتوانند از خطرات و تهدیدات موجود از جانب این شبکه ها بگریزند.

بخش ارتباطات تبیان

بودن یا نبودن شبکه های اجتماعی

فرصت ها و تهدیدها درشبکه های اجتماعی

شخصیت هایی که شبکه های اجتماعی می سازند