کرم ابریشم - جلسه نهم

اهداف

آشنایی با نحوه تنیدن پیله و زمان برداشت پیله

مقدمه

پس از اینکه لارو های سن پنجم به اندازه ی کافی از برگ توت تغذیه نمودند، مصرف برگ کاهش یافته، کرم ها بالغ می شوند. علایم رسیدن یا بلوغ کرم ابریشم عبارتند از:
کاهش و تغذیه ننمودن برگ
ترشح ابریشم بر سطح برگ و ایجاد چسبندگی در آنها
تغییر رنگ و نرم شدن مدفوع
کوتاه شدن بدن لارو
تغییر رنگ و شفاف شدن بدن لارو
ویژگی تحرک و بالاروی
در صورتی که از رسیدگی لارو ها اطمینان حاصل شد باید آنها را به محل قرار گرفتن جایگاه تنیدن پیله منتقل نمود و یا این که جایگاه تنیدن پیله را روی بستر قرار داد. چند ساعت پس از بلوغ کرم ابریشم تنیدن پیله در جایگاه آغاز و طی 2 تا 3 روز تکمیل می شود. حدود 10 ساعت پس از آغاز پیله تنی، لارو مایع موجود روده را خارج می کند که اگر این مایع روی پیله هایی که از قبل تنیده شده پاشیده شود، سبب لکه دار شدن آنها می شود.
تبدیل لارو به شفیزه نیز طی 2 تا 3 روز از مان پایان پیله تنی انجام می شود.

جایگاه تنیدن پیله

پس از بلوغ، لارو ها به منظور آماده کردن محلی برای تنیدن پیله، شروع به خارج کردن ابریشم می نمایند که به این ابریشم «کرک» روی آن باقی می ماند و جزو ضایعات پیله محسوب می شود.
اگر جایگاه مناسبی برای تنیدن پیله وجود نداشته باشد، لارو خود در یک سطح زاویه دار شروع به تنیدن پیله می نماید، لذا باید از قبل جایگاه تنیدن پیله را تهیه نمود.
این جایگاه بهتر است از موادی ساخته شود که ارزان باشد؛ سبب ایجاد پیله های دوبل و بد شکل نشود؛ سبب کاهش کیفیت پیله و راندمان نخ دهی پیله نشود و حرکت لارو ها به راحتی در داخل آن میسر باشد.

در گیلان به طور عمده از سرخس، کلش خرد نشده برنج و شاخ برگ درختان استفاده می شود.، در حالیکه در خراسان عمدتا از خار و بنه و در گلستان از شانه ی تخم مرغ و شاخ و برگ درختان و جارو استفاده می شود.
کلش برنج را به شکلی که در تصویر 8-1 آمده است ابتدا آماده کرده و هنگام استفاده با وارد کردن ضربه ای به انتها سبب باز شدن کلش ها شده و روی لارو های رسیده قرار می گیرد.
سایر گیاهان نظیر گون، جارو، شاخ و برگ بعضی درختان نظیر گردو، شمشاد و غیره استفاده می شود.
به طور محدود از جایگاه های مخصوص وارداتی به نام مابوشی نیز در مراکز تحقیقاتی استفاده می شود.
این نوع جایگاه های تنیدن پیله، قاب یا مقواهای چهار خانه ای است که لارو ها در داخل این چهار خانه ها پیله می تنتد و یا جایگاه های پره مانند است که لارو ها داخل این پره ها پیله می تنند. نوع دیگری از این جایگاه های پیله تنی توری پلاستیکی چشمه بزرگ است که به شکل سینوسی شکل داده می شود و لارو به راحتی در آن پیله می تند و در مراکز تحقیقاتی چین رایج است.
تعدادی از کرم ها به طور معمول در رسیدن یا بلوغ، تأخیر دارند که باید آنها را جمع آوری کرد و تا مرحله ی بلوغ جداگانه برگ داد. هم چنین تعدادی از لارو ها نیز سریع تر بالغ می شوند که باید آنها را جمع آوری کرد و در داخل جایگاه تنیدن پیله قرار داد.

شرایط لازم برای تنیدن صحیح پیله

تنیدن پیله مهم ترین رویداد در پرورش کرم ابریشم است زیرا تمام تلاش های قبلی تولید و نگهداری تخم نوغان، تفریخ تخم نوغان، احداث و نگهداری توتستان و پرورش کرم ابریشم برای رسیدن به این مرحله است.
رعایت نکات و شرایط لازم در تنیدن پیله نقش مهمی در کیفیت و استحصال پیله دارد و عدم تأمین این شرایط نیز سبب تولید پیله ی نامرغوب و یا عدم تشکیل پیله می شود.

زمان قرار دادن جایگاه پیله تنی

اگر جایگاه پیله تنی را خیلی زود قرار دهیم، کرم ها به دلیل عدم تغذیه ی کامل مجبور به خزیدن به اطراف می شوند و در نتیجه در مدیریت پرورش اختلال ایجاد می شود.
در یان صورت کرم ها به خوبی تغذیه نمی کنند و با تأخیر زیاد به پیله می روند. اگر جایگاه ها را دیر تر از زمان خود استقرار دهیم، کرم ها با ترشح ابریشم سبب چسبیدن به سطح بستر شده، مقداری از این ابریشم را هدر می دهند و در نتیجه تعداد پیله های با قشرکم و بدشکل و کثیف و با کیفیت نا مرغوب افزایش خواهد یافت.

شرایط محیطی

دما
دمای 28-24 درجه سانتی گراد دمای مناسب برای تنیدن پیله است. هرچه دمای محیط بالاتر باشد، کرم ابریشم سریع تر تار می تند. اگر دما خیلی بالا باشد، کیفیت پیله کاهش یافته، قشر پیله نرم و چین و چروک دار شده و پیله های سر سوراخ افزایش می یابد.
اگر دما خیلی پایین باشد، مدت زمان تنیدن پیله زیاد شده، رنگ و بافت قشر پیله تحت تأثیر قرار می گیرد.
تهویه
قبل از تنیدن پیله، لارو ها مدفوع نیمه جامد و در نهایت مایع ادراد مانند خود را خارج می کنند و در نتیجه گاز آمونیاک در محیط افزایش می یابد. همچنین در زمان تنیدن پیله برقرار ساختن هوای سالم و خروج رطوبت محیط ضروری است، تا روند تنیدن تار به طور یکنواخت انجام شود و به کیفیت تار ابریشمی صدمه ای وارد نشود. جریان هوایی توصیه شده 2/0 متر بر ثانیه است.
رطوبت
رطوبت مطلق مطلوب در زمان تنیدن پیله 75-70 درصد است، لذا در مناطق مرطوبت بهتر است رطوبت از محیط خارج شود زیرا افزایش رطوبت سبب کندی ترشح ابریشم و افزایش خستگی لارو می شود.
در نتیجه تعداد گره بیشتری در تار ایجاد و ابریشم کشی نیز به سختی انجام می شود. اگر رطوبت محیط کم باشد قشر پیله سست شده، نخ کشی پیله های حاصل نیز با مشکل مواجه خواهد شد.
نور
چون کرم ها در این مرحله نور گرایی دارند، بهتر است نور سالن یکنواخت باشد. میزان نور در طی دوره ی پرورش و تنیدن پیله 30 لوکس می باشد.

روش های پیله تنی

الف- جمع آوری با دست
لارو های رسیده یک به یک با دست جمع آوری شده، در داخل سبدی ریخته و بلافاصله به محل جایگاه های پیله تنی منتقل شده، لارو ها روی آنها پخش می شوند.

ب- شاخه تکانی
ابتدا لارو هایی که خیلی سریع بالغ شده اند جمع آوری کرده و بر روی جایگاه پیله تنی قرار می گیرد. زمانی که تمامی لارو ها رسیده شدند، شاخه ها را برداشته، بر روی یک سطح نرم تکانده می شود. سپس لارو های رسیده روی جایگاته پیله تنی پخش می شوند.

ج- روش پیله تنی آزاد یا خود پیله تنی
ابتدا همان 5 تا 10 درصد لارو هایی زودرس را جمع آوری می نماییم. پس از این که لارو ها بالغ شدند، جایگا های تنیدن پیله را روی بستر قرار می دهیم تا لارو ها بر طبق ویژگی بالا روی، به سمت بالا صعود کنند و پیله بتنند. این روش به دلیل عدم نیاز به جا به جایی لارو روش اقصادی تری است.

چگونگی پیله تنی

تحت شرایط مناسب حرارت و رطوبتی، لارو با سرعت 4/0 تا 5/1 متر بر ثانیه و با حرکات ویژه ای به سه شکل هشت لاتین، اس لاتین، و وی لاتین پیله می تند.
لارو در آخرین مرحله لایه نازکی از ابریشم می تند که جزو قشر اصلی پیله نیست و نقش حفاضتی برای شفیره دارد.

زمان برداشت پیله

زمان برداشت در موقعیت های مختلف متفاوت است. بهترین زمان برداشت وقتی است که پوست شفیره سخت و قهوه ای شود و این زمان 6 تا 8 روز بعد از پیله تنی است. زمانی که پوست شفیره نرم و زرد است، برداشت پیله سبب صدمه به شفیره و لکه شدن پیله می شود.
زمان مناسب برای برداشت در پرورش بهاره با دمای22 تا 25 درجه ی سانتی گراد، 8-7 روز بعد از پیله تنی و برای پرورش تابستانه – پاییزه (انتهای تابستان و ابتدای پاییز) با دمای 26 تا 28 درجه، 7-6 روز بعد از پیله تنی و برای پرورش پاییزه با دمای 22 تا 25 درجه، 8- 7 روز بعد از برداشت است.
دمای هوا روی مدت زمان کامل شدن شفیه تاثیر دارد و افزایش دما سبب کامل شدن سریع تر شفیره می شود.
افزایش دما تا 30 درجه سبب کاهش این دوره از 6 به 4 روز می شود و اگر دما به 26 درجه ی سانتی گراد افزایش یابد این دوره از 6 به 5 روز کاهش می یابد. در بعضی مناطق ایران دمای محیط در هنگام برداشت پیله بیش از 25 درجه است. اگر دما به 20 درجه سانتی گراد کاهش یابد این دوره از 6 روز به 7 روز افزایش می یابد.

مراحل برداشت پیله

ابتدا پیله هایی که تنها یک لایه ی بسیار نازک ابریشمی تنیده اند و شفیره ی داخل آنها مرده و فاسد شده است، همراه با لارو های مرده جمع آوری و معدوم شوند.
در صورتی که زمان تنیدن پیله ها همزمان نیست، پیله به ترتیب آغاز پیله تنیِ، برداشت شوند.
پیله ها روی سطح مناسب پهن شوند تا تنفس شفیره ها مختل نشود.

تکلیف

محل بازدید/ اردو/ خرید: