تبیان، دستیار زندگی
انواع ابریشم را به ابریشم بدون توت تقسیم بندی می کنند....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کرم ابریشم _ جلسه سوم

کرم ابریشم جلسه سوم

اهداف:

شناخت انواع موجودات ابریشم ساز و به خصوص کرم ابریشم

مقدمه

انواع ابریشم و موجودات ابریشم ساز
انواع ابریشم را به دو گروه ابریشم توت و ابریشم بدون توت تقسیم می کنند
ابریشم های بدون توت چند نوع هستند و توسط چندین گونه و جنس از حشرات تولید می شوند. در حال حاضر چهار نوع ابریشم تجارتی تولید می شود و تنها کشور هندوستان است که همه ی انواع ابریشم تجاری را تولید می کند.
الف- ابریشم توت: توسط Bombyx mori L تولید می شود که یک حیوان تک غذایی است.
ب- ابریشم تاسار: توسط گونه های جنس Antheraea نظیر Antheraea pernyi G ، A. mylitta D و A.yamamai G، تولید می شود. این جنس شامل گونه های گرمسیری و معتدله است و گسترش جغرافیایی وسیعی دارد. تاسارهای گرمسیری چند چیز خوار هستد و از برگ هایی نظیر Asan ، Arjun ، Sal و Oak تغذیه می کنند. ولی تاسار های معتدله عموما از برگ بلوط تغذیه می کنند.
ج- ابریشم موگا: توسط  Antheraea assamensis تولید می شود که یک گونه چند چیز خوار است و از برگ های درختان  Som ، Soalu و ... تغذیه می کند.
د- ابریشم اری: توسط Phylosamia ricini Bsd تولید می شود و از برگ های icinus comniunis  ، Rari ، Castor و .... تغذیه می نماید.
علاوه بر ابریشم های تجارتی دو نوع ابریشم غیر تجارتی نیز در طبیعت وجود دارد. تعدادی از عنکبوتیان نظیرMiranda qurenta  تار های شبیه ابریشم دارند. بعضی از دو کفه ای ها نظیر Pinna nobilis رشته های باریک و شفافی دارند که به وسیله ی آن به عناصر دیگر می چسبند. در روزگار قدیم از این رشته های شبیه ابریشم برای بافتن استفاده می کردند.
نژاد های کرم ابریشم
پرورش کرم ابریشم در شرایط مختلف آب و هوایی، جغرافیایی و مکانی سبب شده است که ترکیب ژنتیکی این موجود در مکان های مختلف متمایز شده و نژاد های زیادی حاصل شود که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند.
الف – تقسیم بندی بر اساس تعداد نسل در سال
بعضی از نژاد ها را تنها یک بار در سال می توان پرورش داد که به آن ها یک نسله می گویند. بعضی از آنها را دوبار در سال دو نسله و بعضی چند بار در سال  چند نسله می توان پرورش داد. جدول 1-3 ویژگی های نژاد دو نسلی و چند نسلی را مقایسه کرده است.
ب – تقسیم بندی بر اساس مناطق جغرافیایی
نژاد های مناطق مختلف دنیا به 4 گروه تقسم می شوند. که شامل نژاد های چینی، ژاپنی، اروپایی و گرمسیری هستند. بر اساس مبدأ جغرافیایی در بعضی موارد نژاد های کره ای و ایرانی را نیز ذکر می نمایند.
نژاد های چینی هر سه نوع یک نسله، دونسله و چند نسله را شامل می شوند.
نژاد های ژاپنی به طور عمده یک یا دو نسله هستند ولی نژاد های اروپایی و کره ای همگی یک نسله هستند.
نژاد های گرمسیری به طور عمده چند نسله اند. نژاد های گرمسیری در مناطق استوایی کشور های هند، بنگلادش، تایلند، ویتنام و .... پرورش داده می شوند.
نژاد های چینی طول دوره ی لاروی به نسبت کوتاهی دارند. بسیاری از این واریته ها به دمای زیاد مقاوم بوده، انتهای پیله ی آن ها بیضوی و رنگ آن ها سفید یا زرد طلایی است. به علاوه نخ ابریشم آن ها ظریف و بلند است. نژاد های ژاپنی دوره ی لاروی طولانی دارند. بر روی بدن بیشتر لارو ها علامت خاصی وجود دارد. در بیشتر نژاد ها، پیله ها دارای فرورفتگی کمی در وسط هستند.
رنگ پیله ی بیشتر نژاد ها سفید و نخ آن ها نسبتا کوتاه و ضخیم است. در نژاد های اروپایی اندازه ی تخم بزرگ تر، طول بدن دراز تر و طول دوره ی لاروی طولانی تر است. هم چنین شکل پیله بلند و بیضوی و رنگ آن سفید است. ضخامت نخ و و مقدار سریسین آن نیز به نسبت زیاد است. نژاد های گرمسیری لارو های کوچک و لاغر دارند و در بیشتر نژاد ها طول دوره ی لاروی کوتاه است. آن ها به دمای زیاد و بیماری مقاوم هستند.
پیله ی این نژاد ها مخروطی شکل است که آن ها را از پیله های چینی و ژاپنی متمایز می کند. پیله ها درارای رنگ سفید، زرد و فسفری هستند. همان طور که گفته شد نژاد های گرمسیری به طور عمده چند نسله اند. وزن پیله، وزن قشر پیله، درصد قشر پیله، طول الیاف هر پیله، متوسط قطر الیاف و قابلیت نخ ریسی نژاد های چند نسله کمتر از نژاد های یک نسله و دو نسله است. نژاد های چند نسله تخم غیر دیاپوزی می گذارند و لازم است به طور مداوم در طول سال پرورش داده شوند. بعضی از نژاد ها نظیر  به مناطق معتدله منتقل شده و تخم دیاپوزی می گذارند، اما به راحتی می توان با اسید آلایی آن را تفریخ کرد و به عبارتی در طول سال پرورش داد.
در گذشته کرم ابریشمی که در ایران پرورش داده می شد نیز اسامی متفاوتی داشت که عبارت از نژاد خراسانی معروف به سبزوار، نژاد خراسانی معروف به تربت یا ماوالان، نژاد هراتی، نژاد بغدادی و نژاد کومرجه بودند.
در حال حاضر پنج توده ی بومی شامل بغدادی، پرتقالی خراسانی، لیمویی خراسانی، صورتی خراسانی و گیلانی در مرکز تحقیقات کرم ابریشم ایران نگهداری می شود که احتمال دارد همان نژاد های قدیمی باشد.
این نژاد ها به جز بغدادی پیله ی رنگی دارند. گاهی گفته می شود که منشأ پیله های رنگی در دنیا مربوط به ایران است اما به سختی می توان آن را اثبات کرد.
ج- تقسیم بندی بر اساس تعداد خواب
نژاد های کرم ابریشم گاهی بر اساس تعداد خواب یا تعداد پوست اندازی در دوران لاروی نیز تقسیم بندی می شوند. نژاد های کرم ابریشم چینی و در پی آن نژاد های اولیه سه خواب داشته اند. نژاد های کره ای و بعضی نژاد های چینی نیز سه خواب دارند.
والدین و هیبرید های آن ها که در حال حاضر درتمام دنیا پرورش داده می شوند چهار خواب دارند و بنابر این پنج سن لاروی را در طول دوره ی لاروی می گذرانند.
به ندرت در حین پرورش کرم ابریشم در میان لاروهای چهار خواب، به طور انفرادی چند کرم ابریشم سه و یا پنج خوابه نیز ظاهر می شود.
امروزه به طور عمده در سطح تجاری نژاد های کرم ابریشم پرورش داده نمی شوند بلکه با تلاقی لاین های خالص، آمیخته ها یا هیبرید های کرم ابریشم تولید، عرضه و پرورش داده می شوند. جهت تولید هیبرید های تجارتی در کشور های واقع در مناطق معتدله به طور معمول از واریته هایی استفاده می شود که منشأ آن ها نژاد های دو نسله یا یک نسله هستند. کشور هایی نظیر چین، ژاپن، کره، ایران، ازبکستان، سوریه و ... که جزو مناطق معتدله هستند از این نژاد ها استفاده می نمایند. و تخم نوغان آن ها دیاپوزدار است. امروزه در مناطق گرمسیری همان نژاد های چند نسله مربوط به آن مناطق به علاوه ی بعضی از آمیخته ها پرورش داده می شود. تلاش هایی نیز برای ترکیب نژاد های چند نسله مقاوم و یک نسله ی پر تولید به منظور تولید هیبرید های پر تولید مقاوم انجام شده است که چندان موفقیت آمیز نبوده است.
امروزه در تمام دنیا پیله های سفید به دلیل خصوصیات مطلوب نخ آنها، نظیر رنگ پذیری تولید و عرضه می شوند و تولید پیله های رنگی کمتر مورد توجه قرار می گیرد. با این حال، درکشور تایلند پیله ی زرد به مقدار زیاد تولید و تبدیل به نخ تجارتی می شود.

تکلیف:

تحقیق کنید آیا بشر توانسته است پیله های رنگی تولید کند که پس از فرآیند نخ ریسی و یا صمغ زدایی و ... تغییر نکند و پایدار باشد؟

محل بازدید/ اردو/ خرید: