برادر دینی که می گویند کیست؟!
قرآن كریم عواطف پاک ایمانى مومنین را به عواطف برادرى تشبیه مى كند عواطف برادرى تنها از خویشاوندى و همخونى پیدا نمى شود؛ عمده این است كه دو نفر در یك كانون محبت، هم فكر و هم عقیده باشند.
قرآن كریم مى گوید: «انَّمَا الْمُوْمِنُونَ اخْوَةُ»:[1] مومنان همه برادر یكدیگرند. چه تعبیر جالب و گیرایى؟ كه روابط میان آنها را روابط میان برادران نامیده، كه همه مومنان برادر یكدیگرند.
و در جاى دیگر مى فرماید: «وَالْمُومِنُونَ وَالْمُومِناتُ بَعْضُهُمْ اوْلِیاءُ بَعْضٍ»:[2] «مردان مومن و زنان مومنه ولى و یار یكدیگرند».
ما وقتى كه مى خواهیم عواطف دو نفر را نسبت به یكدیگر تحریك كنیم مى گوییم افراد یك ملت برادر یكدیگرند، یا مى گوییم افراد بشر همه برادر یكدیگر و عضو یك خانواده هستند. قرآن كریم عواطف پاك ایمانى مومنین را به عواطف برادرى تشبیه مى كند عواطف برادرى تنها از خویشاوندى و هم خونى پیدا نمى شود؛ عمده این است كه دو نفر در یك كانون محبت، هم فكر و هم عقیده باشند.
قرآن می گوید ما آمدیم تا شما را با همدیگر برادر قرار دهیم، نه برادرى پدر و مادرى، بلكه برادرى اسلامى كه ارزش این برادرى با برادرى پدر و مادرى قابل مقایسه نیست؛ هیچ وقت برادر ایمانى نمى تواند سیر باشد، وقتى كه برادر مسلمانش گرسنه هست و نمى تواند پوشیده باشد، وقتى آن دیگرى برهنه هست.
حقوق برادرى
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: مسلمان بر برادر مسلمانش سى حق دارد كه باید آن حقوق ادا گردد از جمله : 1- عفو و مهربانى 2- پنهان كردن اسرار 3- جبران اشتباهات 4- قبول عذر 5- دفاع در برابر بدخواهان 6- خیرخواهى 7- عمل به وعده ها 8- عیادت به هنگام بیمارى 9- تشییع جنازه 10- پذیرفتن دعوت و هدیه او 11- جزا دادن به هدایاى او 12- تشكّر از نعمت هایى كه از جانب برادر دینى خود دریافت مىكند 13- كوشش در یارى رسانى به او 14- حفظ ناموس او 15- برآوردن حاجت او 16- واسطه گرى براى حل مشكلاتش 17- گمشده اش را راهنمایى كند 18- به عطسه او تهنیت گوید 19- سلامش را پاسخ دهد 20- به سخن و گفته او احترام گذارد 21- هدیه او را خوب تهیه كند 22- سوگندش را بپذیرد 23- دوست او را دوست بدارد و با او دشمنى نكند 24- او را در حوادث تنها نگذارد 25- هر چه را براى خود مى خواهد براى او نیز بخواهد و ...[3]
بهترین برادر
در روایات نشانه بهترین برادر را این گونه مى خوانیم: «خیر إخوانك من أعانك على طاعة الله و صدك عن معاصیه و أمرك برضاه».
بهترین برادران تو كسى است كه دلسوز و خیرخواه تو باشد و حتّى با تندخویى تو را به سوى اطاعت خدا سوق دهند، مشكل تو را حل نماید و براى خدا با تو دوست شده باشد، رفتارش تو را رشد دهد، گفتارش به دانش تو بیفزاید، به سراغ لغزش هاى تو نرود و از اینكه در دام هوس ها بیفتى جلوگیرى نماید و اگر عیبى دید تذكّر دهد. نسبت به نماز توجّه داشته باشد و اهل حیا و امانت و صداقت باشد و در تنگدستى و توسعه تو را فراموش نكند.
اهمیت اخوت اسلامى
اسلام تمام مسلمانها را در حكم یک خانواده مى داند و همه را خواهر و برادر یكدیگر خطاب كرده، مسلمانان از هر نژاد و هر قبیله و داراى هر زبان و هر سن و سال، با یكدیگر احساس عمیق برادرى مى كنند، هر چند یكى در شرق جهان زندگى كند و دیگرى در غرب.
در مراسم «حج»، كه مسلمین از همه نقاط جهان در آن كانون توحید جمع مى شوند، این علاقه و پیوند و همبستگى نزدیك، كاملاً محسوس است و صحنه اى است از تحقق عینى این قانون مهم اسلامى.[4]
در حدیثى از پیغمبر گرامى اسلام صلى الله علیه و آله آمده است: «الْمُسْلِمُ أَخُ الْمُسْلِمِ، لایَظْلِمُهُ، وَ لایَخْذُلُهُ، وَ لایُسَلِّمُهُ»:[5] «مسلمان، برادر مسلمان است، هرگز به او ستم نمى كند، دست از یاریش برنمى دارد و او را در برابر حوادث تنها نمى گذارد».
در حدیث دیگرى از همان حضرت صلى الله علیه و آله نقل شده: «مَثَلُ الاخَوَیْنِ مَثَلُ الْیَدَیْنِ یَغْسِلُ احْداهُمَا الاخْرى»:[6] «دو برادر دینى، همانند دو دست هستند كه هر كدام دیگرى را مى شوید»! با یكدیگر كمال همكارى را دارند و عیوب هم را پاك مى كنند.
این است منطق اسلام ناب که پیامبر اسلام و اهل بیت طاهرینش آن را دستور داده است اما متأسفانه می بینیم که در کشورهای اسلامی چگونه نژاد پرستی و قیافه پرستی غوغا می کند.
پی نوشت ها:
1. حجرات، 10
2. توبه، 71
3.بحارالانوار، ج71 ص236، باب 15- [18] میزان الحكمه، عنوان خیر الاخوان، مجموعه ورام، ج22، ص123 «خیر إخوانك من أعانك على طاعة الله و صدك عن معاصیه و أمرك برضاه».
4. تفسیرنمونه، ج22، ص181
5. تفسیرنمونه، ج22، ص181
6. تفسیرنمونه، ج22، ص182
فرآوری: محمدی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع:
سایت اسلام کوئست
سایت پژوهه
مطالب مرتبط:
2راه ابراز عشق و محبت به خداوند!!
