آپارتمان نشینی مخالف سبک اسلامی

آیا با آپارتمان نشینی های امروزی می توان به دنبال سبک زندگی ایرانی اسلامی بود؟

مشکلات زندگی آپارتمانی از زمانی آغاز شد که خانواده ها همچنان پیرو زندگی سنتی خود در خانه های حیاط دار بودند؛ به گونه ای که صحبت کردن با صدای بلند، رفت و آمد در هر زمان از شبانه روز، بلندی صدای تلویزیون، رادیو و ضبط صوت تا آن میزان که تمایل دارند و بسیاری از نمونه های دیگر، با این تفکر که چهار دیواری اختیاری است همچنان بر آن شیوه زندگی سنتی پا فشاری می کردند، بدون آن که توجه به حقوق همسایه دیوار به دیوار یا همسایه طبقه پایین یا بالایی خود داشته باشند. مردم اگر چه از خانه های حیاط دار به آپارتمان های چند طبقه کوچ کرده اند، اما نمی توانند درخانه های خود آرام بگیرند. آنها یا از مزاحمت همسایگان در عذاب هستند یا موجب مزاحمت همسایگان دیگر می شوند. به طوری که معتقدند پول محل اسکان را داده اند و هرگونه که بخواهند، می توانند زندگی کنند. و شاید هم به این دلیل است که از سکونت در آپارتمان ناراضی به نظر می رسند. اما در دنیای امروز با افزایش روبه رشد جمعیت، تنها راه کنار آمدن با این موضوع، داشتن فرهنگ و قوانین آپارتمان نشینی است یا اینکه از شهر خارج و در شهرک های اطراف ساکن شوند.

راهکارهای نهادینه سازی سبک زندگی اسلامی ایرانی در فرهنگ آپارتمان نشینی:

مهم ترین و تاثیرگذارترین اقدام در نهادینه سازی سبک زندگی اسلامی ایرانی در فرهنگ آپارتمان نشینی، آموزش و فرهنگ سازی می باشد. متولیان امر در این خصوص با دو گروه اصلی مواجهند. اولین گروه، عموم مردمی می باشند که در آپارتمان ها زندگی می کنند و دومین گروه، دانشجویان، مهندسین و جامعه متخصصین کشور می باشند.

رسانه ملی: این سازمان، پرمخاطب ترین و اصلی ترین متولی در این حوزه می باشد. شاید بدون اغراق میتوان گفت که تمامی 75 میلیون ایرانی، مخاطب این رسانه هستند و این پتانسیل، قدرت تأثیرگذاری این متولی را دوچندان خواهد کرد، ولیکن متاسفانه تاکنون برنامه ای کلان و منسجم برای گروه های مختلف سنی توسط رسانه ملی تهیه نشده است. ساخت برنامه های "پویا نمایی"،دعوت از کارشناسان مذهبی و پژوهشگران و تشریح ابعاد زندگی اسلامی-ایرانی، دعوت از کارشناسان حوزه ساخت و ساز و تهیه فیلم و سریال با موضوع فرهنگ آپارتمان نشینی، از جمله راهکارهای پیشنهادی در رسانه ملی می باشد.

وزارت آموزش و پرورش: بی‌شک مدرسه زیباترین تجلیگاه نام تعلیم و تربیت است و اگر بخواهیم به سبک زیبایی از زندگی دست یابیم باید در این نهاد پایه‌هایش ریخته شود. مدارس بهترین مکان برای آموزش سبک زندگی اسلامی به پدران و مادران آینده است و بسیاری از دانش آموزان بیش از خانواده و والدین از معلمان خود الگوبرداری می کنند که این امر مسئولیت این وزارتخانه را به مراتب حساس‌تر می‌کند. این ها در حالیست که به اعتقاد کار‌شناسان نظام آموزشی و دلسوزان حوزه تعلیم و تربیت،آموزش سبک زندگی اسلامی-ایرانی در مدارس ایران بسیار ضعیف است. حال باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که آموزش و پرورش چگونه می‌تواند شاخص‌های سبک زندگی را شناسایی و از کودکی در افراد نهادینه سازد.

وزارت راه و شهرسازی: متولی اصلی در حوزه ساخت و ساز در کشور، این وزارتخانه می باشد. صنعت ساختمان یکی از صنایع مهم در کشور است که باید نظم، استحکام و زیبایی را در آن به عرصه ظهور رساند و مهندسان در این زمینه میراث‌دار سرمایه‌هایی عظیم هستند. متاسفانه در حال حاضر، طراحی، اجرا و نظارت بر ساخت و سازهای کلان در کشور،معمولا با سهل انگاری همراه است.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری: نظام دانشگاهی به عنوان مسئول اصلی پرورش دانشجویان معماری باید مورد توجه و بازنگری جدی قرار گیرد. در حال حاضر،حجم انبوه کتب ترجمه شده "معماری لیبرال" و حضور اساتید غیرحرفه ای در دانشگاه ها، مهم ترین معضل در این حوزه می باشد. زیرا دانشگاه مهمترین و اساسی‌ترین مکانی است که قادر است، روحیه خلاقیت، ابتکار، خود باوری و اعتماد به نفس را در نسلهای جوان شکوفا سازد. دانشگاهها از یک سو حافظ و انتقال دهنده میراث فرهنگی و ارزشهای حاکم بر جامعه هستند و از سوی دیگر پاسخگوی نیازهای اجتماعی برای کسب، گسترش و توسعه دانش و فناوری می‌باشند.

رسالتهای دانشگاه در سه سطح آموزشی، پژوهشی و ارایه خدمات تخصصی تعریف میشود. با توجه به پیشینه فرهنگی و تاریخی و اهمیت فراوانی که آموزش و پژوهش در تفکر اسلامی دارد، حاکمیت علم و تعهد نیاز به فضای مناسب فرهنگی و اخلاقی دارد. این فضای مناسب جایی جز دانشگاه نیست، مکانی آموزشی و پژوهشی که در آن سازندگان فردای‏ جامعه به کسب مهارت می‏پردازند. نحوه آموزش و پژوهش، وضعیت‏ محیط آموزشی و آنچه که در این مراکز به دانشجویان‏ عرضه می‏گردد، به طور قطع نحوه عملکرد آنان را در آینده رقم خواهد زد. اگر این روند با ضابطه صحیح و به ‏طور مثبت و همگام با آرمانها و ارزشهای اسلامی کشورمان دنبال‏ گردد، فارغ التحصیلان آن در کنار تخصص کسب شده می‌توانند با نیروی ایمان گره‏گشای‏ مشکلات کشور باشند و برنامه‌ای جامع و دقیق را برای توسعه ایران اسلامی با محور قرار دادن دین مبین اسلام و آخرین دستاوردهای علمی و تکنولوژیک طراحی نمایند.

زمانی دانشگاهها می‌توانند در ایجاد معماری اسلامی نقش داشته باشند که ارکان اصلی هر دانشگاه: آموزش دهنده (استاد)؛ آموزش گیرنده (دانشجو) و آنچه آموزش داده می‏شود (محتوای آموزش) هم سو و متناسب با نیازها و ارزشهای فرهنگی جامعه شکل گرفته باشند. علاوه بر اینها عوامل دیگری نیز وجود دارد، از جمله هدف آموزش و برنامه‏ی آموزشی، فضای آموزشی و بخش اداری، فعالیتهای فوق برنامه و عوامل پرورشی و رفاهی. اصلاح برنامه‏های آموزشی و تغییر و تحول در محتوای آموزش و تطابق آن با نیازها، ماهیت فرهنگی و اجتماعی جامعه اسلامی‌مان، اصلی‌ترین برنامه‌ای است که وزارت علوم و دانشگاهها باید به آن بپردازند و برای فلسفه‏ آموزش اسلامی و جنبه‏های اخلاقی آن در تدوین برنامه‏های تحصیلی، به سبب اهمیت نقشی که در چگونگی حرکت و پیشرفتِ تمدن اسلامی اهمیتی به سزا قائل شوند. از جمله اقدامهایی که می‌توان در این زمینه انجام داد، رفع کمبود منابع فارسی زبان و مدارک مکتوب و مدونی است که در راستای تأمین اهداف برنامه باشد. در این خصوص می بایست برای تربیت نیروی حرفه ای در راستای بکارگیری در دو حوزه آکادمیک و اجرایی نیز برنامه ای ویژه ای تهیه شود.

شهرداری های کل کشور: وظیفه شهرداری ها در دو حوزه بسیار حائز اهمیت می باشد. نخستین وظیفه، طراحی، نظارت و اجرای پروژه های ساختمانی براساس معماری اسلامی-ایرانی است. در این خصوص لازم است که ضمن تعامل با شوراهای اسلامی شهر و روستا، آیین نامه ای اصولی در این خصوص تدوین شود تا براساس آن، طراحی، ساخت و نظارت صورت گیرد. وظیفه دوم که ابعاد گسترده ای نیز دارد، آموزش فرهنگ آپارتمان نشینی و سبک زندگی اسلامی-ایرانی به خانواده ها می باشد. شورای عالی انقلاب فرهنگی، کمیسیون های فرهنگی، مدیریت شهری و... مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا و رسانه‌های(مکتوب و مجازی) از دیگر متولیان این امر می باشند.

منابع: حوزه/ سایت تحلیلی و خبری 598