موش و قایم باشک!
در دهه 1800 زمانی که آهنربای الکتریکی برای اولین بار اختراع شد، مرم دریافتند که می توانند با استفاده از الکتریسیته اجسام را به حرکت در آورند.
اولین بار دانشمندی به نام لورنتس خیلی اتفاقی در حالی که در آزمایشگاهش مشغول کار بر روی تعدادی مدار الکتریکی بود، این موضوع را دریافت. او مشاهده کرد که سیم حامل جریان هنگامی که نزدیک براده های آهن قرار می گیرد، باعث تغییر شکل و حتی جذب برخی از آن ها می شود.
این جا بود که دریافت سیم حمل جریان در اطراف خود خاصیت مغناطیسی ایجاد می کند. با قرار دادن یک میخ در درون سیم پیچ حامل جریان، میخ نیز مانند آهنربا دارای خاصیت مغناطیسی می شود.
همین خاصیت اساس کار بسیاری از دستگاه ها و وسایل اطراف ما هست.
همان طور که احتمالا تا حالا حدس زده اید، کاردستی ما نیز بر اساس همین پدیده کار می کند.
وسایل لازم:
- مقوا
- باطری
- سیم روکش دار
- نی نوشابه
- سوزن
- خمیر بازی
ابتدا سه مربع و دو مثلث از مقوا ببرید و با چسباندن آن ها به هم یک تکه پنیر درست کنید. در یکی از دیواره های پنیر سوراخی ایجاد کنید تا موش ما بتواند از انجا سر خود را بیرون بیاورد! یکی از دیواره ها را طوری بسازید که بتواند باز و بسته شود.
یک تکه سیم روکش دار را دور نی نوشابه بپیچید و آن را توسط خمیر بازی در داخل قطعه پنیر نصب کنید به گونه ای که مقابل سوراخ موش باشد. سیم ها را در پشت دیواره بیرون بیاورید.
روی کاغذ عکس یک موش بکشید و آن را با خمیر بازی روی سوزن بچسبانید. امتحان کنید که سر موش به اندازه ای باشد که از سوراخ رد شود.
سوزن را داخل نی فرو کنید طوری که سر موش از سوراخ بیرون باشد. دو سر سیم را به باطری وصل کنید و جابه جایی سورن و موش را مشاهده کنید. محموعه را طوری قرار دهید که هنگام اتصال سیم به باطری موش به بیرون از سوراخ بجهد. در شکل زیر فوق چگونگی آن را ببینید.
می توانید به ساخت این کار دستی جالب دوستانتان را حسابی شگفت زده کنید!
طرز عمل:
جریان الکتریسیته داخل سیم میدان مغناطیسی تولید می کند. هر چه حلقه های سیم به هم نزدیک تر باشند این میدان قوی تر خواهد بود و جابه جایی سوزن قوی تر می باشد. می توانید این موضوع را خودتان امتحان کنید.
پژوهش های دانش آموزی- تهیه: سارا قیصری
تنظیم: مریم فروزان کیا
