ما شیعه علی(علیه السلام) هستیم یا شیفته مصلحتی؟!
هر آنچه در عالم هستی از نعمت وجود برخوردار است حتی وجودی قراردادی و اعتباری، از قاعده و قانونی پیروی می کند که نظم خاص و متمایزی به وجودش می بخشد. پیروی از این قاعده و قانون هاست که امری را در زمره حق و درست جای داده و خارج شدن از آن به منزله پیمودن راه خطاست. یکی از این امور دوستی با بزرگان است که خود قاعده و قانون منحصر به خویش را دارد.
دم از مهر و محبت و دوستی زدن کار آسانی است اما فاصله بسیاری میان یک دوست واقعی با دوستی است که فقط دم از دوستی می زند. سخن اینجاست؛ چگونه می توان به بزرگی، عشق ورزید ولی با مرام و مسلک او فاصله ها داشت؟ چگونه می توان در روز عید غدیر دم از عشق علی زد ولی از درد او خبر نداشت؟
دکتر علی شریعتی می گوید: «ما ملتی هستیم كه افتخار بزرگ انتصاب به علی(علیه السلام) و مكتب علی(علیه السلام) را داریم و این بزرگترین افتخار تاریخی است كه می‌تواند بدان بنازد و بالاخره بزرگترین سرمایه، امیدی است كه می‌تواند به وسیله آن نجات پیدا كرده، به آگاهی، بیداری، حركت و رهایی برسد، اما در عین حال می‌بینیم كه با داشتن علی(علیه السلام) و با داشتن «عشق به علی» هم نرسیده‌ایم!
در صورتی كه «شیعه علی (علیه السلام) بودن» از «چون علی (علیه السلام) عمل كردن» شروع می‌شود و این مرحله‌ای است پس از شناخت و پس از عشق. بنابراین ما یك ملت «دوستدار علی (علیه السلام) » هستیم، اما نه «شیعه علی (علیه السلام)»!
چرا كه شیعه علی(علیه السلام) هم چنان كه گفتم علی(علیه السلام) وار بودن، علی(علیه السلام) وار اندیشیدن، علی(علیه السلام) وار احساس كردن در برابر جامعه، علی وار(علیه السلام) مسئولیت احساس كردن و انجام دادن و در برابر خدا و خلق، علی وار(علیه السلام) زیستن، علی(علیه السلام) وار پرستیدن و علی وار(علیه السلام) خدمت كردن است...»(مجموعه آثار دکتر شریعتی).
در ادامه سخن باید گفت ما به معنای واقعی عشق به علی علیه السلام را نیز نداشته ایم و گواه بر این ادعا فاصله ی میان منش ما با آن حضرت است. باورش سخت است و سهمگین اما تا به حال از خود پرسیده ایم که چقدر سبک زندگی مان، راه و رسم بندگی مان برگرفته از مولای مان است؟ عشق به مولا را نیز به معنای واقعی نداریم چرا که عشق مقدمه عمل است حال آنکه ادعای عشق و دوستی هست اما از عمل جز به مقدار ناچیز خبری نیست.
پیامبر اکرم صلی الله علیه در خطبه ای که در روز غدیر خم ایراد فرمودند می فرمایند: خداوندا! دوستداران او را دوست دار. و دشمنان او را دشمن دار. پشتیبانان او را پشتیبانی کن. یارانش را یاری نما. خودداری کنندگان از یاری اش را به خود رها کن. ناباورانش را از مهرت بران و بر آنان خشم خود را فرود آور.
پیامبر اکرم صلوات الله علیه در این خطبه از دوستان آن حضرت نیز یاد می کند و اگر به جملات بالا توجه کنید بعد از دوستداران به پشتیبانان و یاران آن حضرت اشاره می کند به نظرتان این چه معنایی می تواند در بر داشته باشد؟ باید گفت که اظهار دوستی خشک و خالی و محبتی که صرفا در مجالسی که در ایام عید و یا سوگواری برگزار می گردد فایده ای ندارد بلکه این دوستی می بایست توأمان با پشتیبانی و یاوری باشد. دوستی واقعی دوستی است که با اطاعت، پشتیبانی و یار و یاوری همراه بوده باشد.
اگر مدعی دوستی حضرت علی علیه السلام هستی، جهت آزمون صحت ادعای خویش ببین که آیا یار خوبی برایش بوده ای یا خیر؟
دوستی بزرگان نشانه هایی دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره داشت:
دوست داشتن اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام تقوای الهی و دلی پاک می خواهد. شیدای اهل بیت علیهم السلام باید دوستی خویش را در عمل نشان دهد و گرنه علاقه ظاهری نمی تواند چندان تاثیری در زندگی انسان داشته باشد. حضرت علی علیه السلام می فرماید: «من احبنا فلیعمل بعملنا و لیتجلبب الورع; (بحارالانوار، ج 1، ص 92) هر که ما را دوست دارد باید مثل ما عمل کند و لباس پرهیزگاری را جامه و پوشش خود قرار دهد.» ورع و تقوا و دوری از گناه باید سرلوحه زندگی محبان اهل بیت علیهم السلام باشد تا بتوانند عشق پاکان را در دل خود جای دهند وگرنه دلی پر از شوق گناه را چطور می توان جایگاه و ظرف محبت اولیاء الهی قرار داد.
حضرت علی علیه السلام درباره گروهی که در آشکار و نهان آن حضرت را دوست دارند می فرمایند: این گروه نشانههایى دارند كه معرف آنهاست. نخست آنكه توحید را چنان كه باید شناختهاند، و علم توحید (و یكتاپرستى) را استوار ساختهاند، به خدا و صفاتش ایمان آوردهاند، سپس حدود ایمان، حقایق، شرایط و تأویل هایش همه را فهمیدهاند(تحف العقول/ ترجمه جنتى؛ متن؛ ص521) خداوند نیز در وصف شیعیان آن حضرت می فرماید: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ، یعنى: «آنان كه ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، آنان بهترین مردماند».(بیّنه: آیه 7)
سخن آخر آنکه حضرت صادق علیه السّلام فرمود: از شیعیان ما نیستند آن كسانى كه با زبان خود اظهار دوستى مىكنند ولى در عمل با ما و آثار و كردار ما مخالفت مىنمایند، شیعیان ما كسانى هستند كه با زبان و دل با ما مىباشند و از آثار ما پیروى مىكنند و مانند ما كار مىنمایند، آنها شیعیان ما مىباشند. (ایمان و کفر،ج1ص290)
از این رو چه نیکوست این ایام که به نام حضرت علی علیه السلام مزین گشته و پرچم ولایت ایشان به اهتزاز درآمده، قدری دوستی خویش را با این عزیزان قوت بخشیده و به صرف اظهار دوستی اکتفا ننماییم و این عید بزرگ را با افزایش قدر معرفتی خویش نسبت به آن حضرت و پیروی از مرام و مسلک ایشان برکت بخشیم.
مریم پناهنده
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
مطالب مرتبط:
صوت مرتبط:
