آشنایی با برخی بازی های ایرانی 4

(قسمت چهارم)

در این قسمت به ادامه تشریح بازی های ایرانی به خصوص برای استفاده مربیان در اردوها می پردازیم.

15- وسطی

این بازی در محوطه ای نسبتا بزرگ و با یک توپ انجام می شود. این محوطه باید طول و عرض مشخص داشته باشد و بهتر است خط کشی شود تا محدوده بازی مشخص باشد. بازیکنان یا دانش آموزان به دو گروه مساوی تقسیم می شوند و به قید قرعه یکی از گروه ها در وسط محوطه بازی می ‌ماند و گروه دیگر، در دو سمت زمین بازی قرار می ‌گیرند. نحوه بازی به این شکل است که گروه کناری باید سعی کنند طوری توپ را به سمت هم گروهی های خود در سمت مقابل پرتاب کنند که توپ در مسیر خود به یکی از افراد گروه میانی برخورد نماید تا باعث سوختن و اخراج او بشود. تلاش گروه داخلی هم بر این است که با حرکات سریع و دویدن از یکسو به سوی دیگر زمین از اصابت توپ در امان بمانند. افراد میانی نمی توانند هنگام فرار از توپ به خارج از محدوده زمین بروند.

همچنین گروه میانی می توانند برخی توپ های هوایی را در هوا گرفته و برای خود یک امتیاز ثبت کنند. امتیازها موقعی به کار می آیند که افرادی از گروه سوخته باشند. در این صورت هر امتیاز یکی از افراد را مجدداً وارد بازی می کند. البته گرفتن توپ پس از برخورد با زمین امتیاز محسوب نشده و موجب سوختن بازیکن است.

در نهایت بازی به مرحله ای خواهد رسید که تنها یک نفر از گروه وسطی در وسط میدان خواهد بود. در این صورت اگر تا 5 ضربه نتوانند او را از بازی بیرون نمایند یک نفر از افراد سوخته شده به بازی برخواهد گشت و باز هم در این مرحله در صورت گرفتن توپ های هوایی نفرات دیگری به بازی برمی گردند.

اما اگر نفر آخر قبل از 5 ضربه بسوزد جای دوگروه با هم عوض می شود و بازی ادامه می یابد.

گروه کناری می توانند گاهی با در نظر گرفتن موقعیت افراد گروه وسطی، به جای نشانه گیری و زدن مستقیم حریف وسطی، با فریب دادن آن ها، توپ را به دوستان مقابل پاس دهند تا آن ها حسابشان را برسند.

16- شیر و پلنگ

این بازی نیز در محوطه باز و با تعداد افراد بیش از چهارنفر اجرا می شود. همه افراد در محوطه بازی جمع می شوند و یکی را به عنوان راهنما، انتخاب می کنند. راهنما، روی کاغذ اسامی بازیکنان را یادداشت و سپس به طور مخفی برای هر یک از آن ها نام حیوانی را عنوان می کند (مانند: شیر، پلنگ، عقاب، ببر، ...) و روبروی اسمشان می ‌نویسد. به طوری که هر یک فقط نام خود را بداند.

سپس در قسمتی از محوطه بازی دایره ای به شعاع یک متر رسم و توپ تنیس را در مرکز آن قرار می دهد. با فرمان راهنما، بازیکنان در محیط دایره با فواصل یکسان قرار می ‌گیرند و حواسشان را جمع می کنند راهنما، عنوان یکی از آن ها را با صدای بلند می گوید. مثلاً عقاب. فردی که نامش عقاب است، بایستی سریعاً توپ داخل دایره را بردارد و بازیکنان را نشانه ‌گیری کند تا توپ به یکی از آن ها اصابت کند و آن ها نیز باید با سرعت تمام خود را از منطقه دایره دور کنند و با جاخالی دادن سعی نمایند تا توپ به آن ها اصابت نکند.

اگر توپ به هیچ یک از بازیکنان، اصابت نکند، یک امتیاز منفی می گیرد. ولی اگر بتواند یکی را هدف قرار دهد، یک امتیاز مثبت کسب می ‌کند و بالعکس برای بازیکنی که مورد هدف قرار گرفته، یک امتیاز منفی منظور می گردد.

راهنما، همه امتیازات را در برگ اسامی یادداشت کرده و با فرمانی دیگر، دوباره همه بچه ها، روی محیط دایره با فواصل یکسان می ایستند و بازی به همان شکل ادامه می یابد.

در نهایت بازیکنانی که امتیاز منفی دارند، آن هایی را که امتیاز مثبت دارند، به عنوان جریمه روی کول خود گرفته و مسیری را در زمین اردوگاه دور می زنند.

18- اسم فامیل

اسم و فامیل بازی فکری و هوش است که با قلم و کاغذ انجام می‌شود. تعداد مجاز شرکت کنندگان در این بازی نامحدود است. در این بازی شرکت کنندگان ابتدا روی کاغذ جدولی رسم می‌کنند که روی ردیف اول آن مواردی همچون نام دختر، نام پسر، نام خانوادگی، شهر، کشور، غذا، میوه، خودرو، حیوان، و موارد ابتکاری دیگر را به عنوان سوال می ‌نویسند.

در شروع هر مرحله یکی از شرکت کنندگان یکی از حروف الفبا را برای شروع بازی مشخص می کند و از زمان مشخصی استارت می زند. همه افراد کار نوشتن را شروع می کنند. آن ها باید طوری ستون ها را پرکنند که همه جواب ها با همان حرف الفبا آغاز شود. این کار با سرعت و مخفیانه انجام می‌گیرد.

اولین نفری که تمام موارد را پر کرد استوپ می‌گوید و بقیه باید دست از پر کردن ستون‌ها بکشند. سپس هر کلمه نوشته شده ستون به ستون مقایسه می‌شود و به هر گزینه امتیاز داده می شود. امتیاز دهی معمولا به این شیوه ‌است که اگر کلمه نوشته شده در هر ستون منحصر به فرد باشد و فقط یک نفر آن را نوشته باشد 20 امتیاز و اگر کلمات نوشته شده در هر ستون مشترک باشد به هر نفر ده امتیاز و اگر کلمه‌ای نوشته نشده باشد 5 امتیاز به فرد تعلق می‌گیرد. جمع امتیاز ستون‌ها امتیاز فرد را در آن مرحله را مشخص می‌کند. پس از چند دور بازی به این شیوه نتایج مجموع شمرده می‌شود و برنده تعیین می‌ گردد.

17- مخفی کردن اشیاء

همه بچه ها در اتاق یا محل مشخصی جمع می شوند. ابتدا مربی یا معلم به عنوان داور، چیزی مانند پاک کن و یا چیز دیگری را که بتوان پنهان کرد را به بچه ها نشان می دهد تا همه ببینند. سپس یکی از افراد، به عنوان جوینده انتخاب و به بیرون از اتاق یا محوطه می رود.

پس از مخفی کردن آن وسیله توسط مربی و بچه ها. جوینده وارد شده و اقدام به جستجو می کند. جستجو فقط از طریق حرکت به اطراف انجام می شود. داور باید با ایجاد صدای تق تق یا هر صدای دیگر جوینده را به طرف مخفیگاه هدایت کند بدین صورت که با نزدیک شدن او به شیء مخفی شده صدای تق تق بلندتر و هرچه از آن فاصله می گیرد، آرام و آرام تر می شود.

چنانچه اگر تا پایان وقت مقرره (مثلاً: 5 دقیقه) جوینده بتواند شیء را پیدا کند از سوی بقیه افراد تشویق و در دور بعدی، نقش داور را بازی خواهد کرد و بدین ترتیب همه دانش آموزان، به نوبت بازی را انجام خواهند داد.

بدیهی است در لحظات جستجو، سایر همکلاسی ها نبایستی با اشاره، جوینده را راهنمایی کنند وگرنه خود او و نفر جستجوگر، از اجرای بازی محروم خواهند شد.

تنظیم: نسرین علی فرد