دفاع مقدس و کودکان
پوروهاب معتقد است، به جای پرداختن به مسایل خشن جنگ باید مفاهیم ارزشی و انسانی دفاع مقدس را به کودکان منتقل کرد.
محمود پوروهاب از نویسندگان کودک و نوجوان در پاسخ به این سوال که طرح دوران دفاع مقدس برای بچههای امروز که شناخت و تجربهای از جنگ ندارند، چگونه باید باشد گفت: جنگ 8 سال طول کشید و بچههای الان از آن فضا دور هستند و ذهنیتی در مورد آن دوران ندارند اما کارهای شعر و قصهای که در مورد دفاع مقدس برای کودکان و نوجوانان منتشر شده موفقیت آمیز بوده است.
پوروهاب با بیان اینکه در کتابهای درسی مطالبی در مورد دفاع مقدس گنجانده شده است، عنوان کرد: یک زمانی پدرانی رزمنده و یا جانباز بودند حسن همدلی بین پدر و فرزند باعث ارتباط راحتتر دو نسل میشد و این ارتباط بچهها را در جریان دوران دفاع مقدس قرار می داد الان جانبازان و رزمندگان سن و سالی دارند و پدربزرگ شدهاند.
وی با اشاره به اینکه نباید صرفاً و مستقیم از جنگ برای بچهها حرف زد بیان کرد: میتوان به جای جنگ از صلح برای بچهها حرف زد و گفت که جنگ چیز خوبی نیست. زیاد لازم نیست برای بچههای درباره جنگ حرف زد زیرا حالت شعاری پیدا می کند. بچه نمیتواند برخی مفاهیم و مسایل را درک کند بر این اساس باید در مورد صلح برای کودکان حرف زد تا دوستدار صلح باشند.
این نویسنده تصریح کرد: ذهن بچهها را نباید با چیزهای خشن پر کنیم چون ذهن آنها خراب و خشن میشود بهتر است به جای اینکه در مورد جنگ و خونریزی و کشت و کشتار بنویسیم در مورد مسایل معرفتی مثل صلح و ارزشهای انسانی بنویسیم.
پوروهاب با تاکید بر لزوم پرداختن به کلیت و مفاهیم ارزشی و معرفتی دوران دفاع مقدس برای کودکان، خاطرنشان کرد: اینکه در مورد مسایلی همچون تعداد شهدا و مجروحان8 سال دفاع مقدس برای کودکان بنویسیم، قابل درک برای کودک نیست. طرح مسایل دوران دفاع مقدس برای کودکان باید ظریف باشد.
وی ادامه داد: تکیه نویسنده باید در مورد کل و مفاهیم ارزشی مثل فداکاری و صلح و شجاعت باشد تا کودک به این نتیجه برسد که قهر و کینه دعوا و جنگ بد است در حقیقت طرح موضوع در این زمینه با پرداختن به مسایل انسانی و ارزشی کارامدتر است.
وی معتقد است، نویسندهای که برای کودکان در مورد دفاع مقدس مینویسد باید از مستقیمگویی، کلیشهسازی و شعارسازی پرهیز کند زیرا مستقیمگویی را تاریخ و کتب درسی به آنها میگوید بنابراین نویسنده باید مسایل انسانی و ارزشی دفاع مقدس را به طور غیرمستقیم با بچهها در میان بگذارد.
این نویسنده با اشاره به ضرورت مخاطبشناسی از سوی نویسندگان و شاعران، اظهار داشت: نویسنده باید همواره توجه داشته باشد که مخاطبانش تا چه اندازه میتوانند با مقوله مدنظر آنها ارتباط قوی برقرار کنند توجه به مخاطب و سن و درک و هدف مطالب از سوی آن باید مورد توجه نویسنده باشد.
پوروهاب با بیان اینکه همه چیز را نباید یک دفعه در ذهن کودک ریخت گفت: در کتب درسی میخواهند همه چیز را در وهله اول به بچه بگویند، در صورتی که باید به سن و درک آنها توجه کرد و مسایل تخصصیتر را در سنین بالا و به مرور بر ایشان مطرح کرد اما ما میخواهیم همه چیز را یک دفعه مثل توپ چهل تکه تحویل کودک دهیم.
این نویسنده و شاعر تصریح کرد: بچهها کمکم بزرگ میشوند و ما هم باید کمکم به فراخور سن آنها،مسایل مختلف را به آنها آموزش دهیم.روحیه ظریف کودک میطلبد که مطالب را لقمه لقمه در ذهن آنها بگذاریم و با توجه به روحیه لطیف آنها نیز باید از بازگویی و بیان و نوشتن مطالب خشن برای آنها خودداری کنیم.
پوروهاب بیان کرد: برخی راهکار اداکردن دین را بلد نیستند و به همین دلیل مفاهیم درشت و سنگین برای بچهها مینویسند در صورتی که این برای بچه قابل هضم و درک نیست و همین امر باعث فراری و زده شدن بچهها نسبت به آن مفاهیم میشود.
****
پوروهاب داستان نویس و شاعر كودكان و نوجوانان متولد 1340 در خطه سرسبز شمال و سال هاست كه ساکن قم است. وی دارای تحصیلات حوزوی و در ماهنامه سلام بچه ها به كار میپردازد و در آثارش تلاش كرده است تا مسائل مذهبی، ادبی و تاریخی ایران و اسلام را با ساده ترین جملات به همراه تصاویر زیبا برای مخاطبان خود بازگو نماید. در کارنامه ادبیاش نقد و بررسی آثار شاعران جوان، داوری جشنواره های ادبی کودک و نوجوان، مسوولیت بخش شعر بعضی از ماهنامه ها دیده میشود. برخی از آثار این نویسنده عبارتند از: "پر از بوی گلابی"، "همیشه کسی هست"، "یک باغ لبخند"، "سکه هایی به نام محمد"،"صدای زلال بلال"، "صدای ساز باران"، "غروب آفتاب ربذه"، "حرف های ناتمام"، "انوشیروان"، "با زمین های افسانه ای"،"درخت خانه ما"، "پیر چنگی"، "مهربانی هایت را قسمت کن!" (از مجموعه کتاب اندیشه)، "بهار مهربان یثرب" (از مجموعه نگران پروانهها).
منابع:
شبستان
بنیاد ادبیات داستانی