شجاعت، تحقق همه فضیلت‌های روانی انسان
گفت‌وگو با حسین کیانی درباره‌ی برگردان کتاب «شجاعت خلاقیت» که انتشارات دانژه مدتی‌ست منتشر کرده است.
این دو ویژگی در انسان می‌تواند او را در توصیف جهان کمک کند، هنگامی که انسان تنها خود را محدود به عقلانیت خود می‌سازد، به شکل مکانیکی و بدون انعطاف جهان را درک می‌کند، در حالی‌که وقتی دیگر وجه خود به نام شورمندی را به کار می‌اندازد، از مرزهای متعارف عبور می‌کند و در این عبور است که خلاقیت شکل می‌گیرد.
بنابرگفته ی حسین کیایی در ایران کتاب‌های بسیاری با موضوع شجاعت و خلاقیت تالیف و ترجمه شده، اما در کمتر کتابی خلاقیت و شجاعت در کنار یکدیگر بررسی شده است. این کتاب مصداق آیه شریفه در سوره «یس» محسوب می‌شود با این مضمون که خدا هر روز در کاری است، چرا که خداوند هر روز در عالم هستی در حال خلاقیت است و این کتاب نیز درس خروج از تکرار و ملال را به خوانندگان یاد می‌دهد.
کتاب «شجاعت و خلاقیت» اثر رولو می با ترجمه ی حسین کیانی در 158 صفحه به قیمت 9 هزار تومان از سوی نشر دانژه منتشر شده است.
حسین کیانی از زبان خودش
من در کنار کار دولتی که از سال 1361 مشغول به آن بودم همواره ذهنم به جاهای دیگری پر می‌کشید، گویی به دنبال چیزی گمشده در پس ظواهر دنیا بودم و این دغدغه سرانجام مرا به فراگیری زبان انگلیسی در دانشگاه علامه طباطبایی در سال 1364 پیوند داد و افق‌های تازه‌ای در برابر من گشوده شد. در زمان دانشجویی چند مقاله‌ی علمی و از جمله مطالبی درباره‌ی اختر‌شناسی ترجمه کردم. سپس قطعاتی ادبی و عرفانی از جبران خلیل جبران و پس از آن مقاله‌ی معروف فرانسیس بیکن باعنوان «مطالعه» را برای نشریات مختلف ترجمه کردم. پس از پایان تحصیلات با یکی از دوستان به ترجمه‌ی اولین کتاب خود باعنوان «شیوه‌های تفکر ملل شرق» در دو جلد از هاجیمه ناکامورا پرداختیم که به چاپ دوم هم رسید. طی 25 سال گذشته نیز در مجموع حدود بیست کتاب در حوزه‌های فلسفه، روان‌شناسی و ادبیات ترجمه کرده‌ام. همچنین مقالات بسیاری را برای مجلاتی چون اطلاعات حکمت و معرفت، کتاب ماه فلسفه و... ترجمه کرده‌ام که فهرست همه‌ی آن‌ها در ویکیپدیای (دانشنامه) فارسی موجود و قابل دسترسی است.
بخشهایی از گفت و گویی که با حسین کیانی درباره ی این کتاب انجام شده است:
فکر می‌کنم شجاعت خلاقیت هشتمین کتابی است که از رولو می به فارسی ترجمه شده است. در مورد این کتاب، موضوعات مورد بحث آن و اهمیتش در میان سایر آثار رولو می توضیح دهید.
تا آنجا که من اطلاع دارم شجاعت خلاقیت چهارمین کتابی است که از رولو می‌به فارسی ترجمه و منتشر شده است. این کتاب در واقع به هسته‌ی اصلی خلاقیت که از نظر او شجاعت است می‌پردازد و معتقد است که شجاعت، فضیلت یا ارزشی در میان سایر ارزش‌ها نیست، بلکه اساس و زیربنای همه‌ی فضیلت‌هاست و خلاقیت را پیامد ضروری هستی می‌داند. خلاقیت از نظر او آنجا پدید می‌آید که آدمی مرزهای عقلانیت و فهم‌های متعارف را درنوردد و این عبور از عادت‌ها و باید‌ها به نوعی شجاعت نیازمند است.
منظور از «شجاعت» در عنوان کتاب، شجاعت خلاقیت، چیست؟
رولو می معتقد است که شجاعت الزاماً به معنای غیاب یأس و ناامیدی نیست، بلکه توانایی حرکت به جلو علی‌رغم یأس و ناامیدی است. خصوصیت اصلی این شجاعت آن است که مستلزم نوعی محوریت در درون هستی خود ماست که بدون آن خود را تهی احساس می‌کنیم. به علاوه، شجاعت، قدرت‌نمایی و لاف زدن نیز نیست. واژه‌ی شجاعت در واقع از ریشه‌ی فرانسوی Coeur به معنای «قلب» مشتق شده است. بنابراین، همان‌طور که قلب آدمی با پمپاژ کردن خون به اندام‌ها موجب توانایی بخشیدن به آن‌ها می‌شود، شجاعت نیز تحقق همه‌ی فضیلت‌های روانی انسان را ممکن می‌سازد. انسان‌ها با بسیاری از تصمیم‌هایی که هر روز در زندگی اتخاذ می‌کنند به ارزش و منزلت خویش دست می‌یابند و این تصمیم‌ها به شجاعت نیاز دارند.
آثار شما حوزه‌های مختلف فلسفی (دین، علم و...)، ادبیات و روان‌شناسی را شامل می‌شود. از علایق خود و ملاکتان در انتخاب یک کتاب برای ترجمه بگویید.
من هم مثل هر جستجوگر حقیقتی دوره‌های مختلفی را در زندگی از سر گذرانده‌ام. زمانی اسرار خلقت را در کائنات و طبیعت جستجو می‌کردم و زمانی در دین و عرفان و روان‌شناسی و دوره‌ی کوتاهی هم به بحث‌های اجتماعی و دمکراسی و عدالت و آزادی علاقه‌مند شدم و در هر دوره فکر می‌کردم که آن‌گونه آثار می‌توانند در جامعه اثرگذار باشند ولی اینک به این نتیجه رسیده‌ام که گستره‌ی زندگی درونی و بیرونی انسان طیف وسیع و متکثری از موضوعات را در بر می‌گیرد که هر کدام نقشی و سهمی در سرنوشت او دارند. اگر در ترجمه‌ی آثار جدی و نخبه‌گرا افراط شود خود به خود سهم مردم متوسط و عادی در فهم معارف و ایفای نقش موثر در اجتماع کاهش می‌یابد و چنانچه بیشتر روی آثار عامه‌پسند و به اصطلاح نشریات زرد تکیه شود جامعه نمی‌تواند از استحکام فکری و عقلانی مناسبی برخوردار شود. ما باتوجه به شرایطی که در جامعه‌ی خود داریم نیازمند ترجمه‌ی آثاری هستیم که مردم را هر چه بیشتر به تجربه‌ی زندگی واقعی، نظم و رعایت حقوق و قوانین شهروندی و اخلاق و حفظ محیط زیست و برخورداری از انواع هنر‌ها و ایجاد فضای پویا و پرنشاط و انگیزه‌مند رهنمون سازد. با نگاهی به بازار کتاب گاهی آثاری را می‌بینید که نه تنها هیچ ربط و ارتباطی به مسائل و شکل‌های زندگی ما ندارند و مشکلی را رفع نمی‌کنند بلکه غلظت مالیخولیایی فضای روانی و اندیشه‌ی مردم را افزایش می‌دهند و همه را مستاصل و درمانده‌تر و منفعل می‌سازند و یا ذهن‌ها را معطوف به موضوعات و حوزه‌هایی می‌کنند که گرفتاری و دغدغه‌ی اصلی مردم ما نیست. لذا ملاک من برای انتخاب و ترجمه‌ی کتاب، آثاری است که روشنگر و تاثیرگذار و بهبودگر وضعیت فکری و فرهنگی، اجتماعی، دینی و هنری ما باشند.
منابع: شهر کتاب، ایبنا
