رسانه، آنلاین یا مکتوب
این روزها که رسانه های آنلاین به شکل چشم گیری رشد کردند و کم کم عرصه را بر رسانه های مکتوب تنگ می کنند، شاید باورش برای ما کمی سخت باشد که زمانی همین رسانه های مکتوب محبوب ترین و حتی زمانی هم تنها رسانه زمان خودشان محسوب می شدند. رسانه هایی که با یک تک صفحه سیاه و سفید انبوهی از مخاطب را با خود همراه می کردند.
فضای خبری آنلاین که در سالهای گذشته شکل گرفته دیگر به یک رسانه معمول تبدیل شده که استفاده از آن برای همه امکان پذیر است. در واقع می توان گفت رسانه های آنلاین جای رسانه های مکتوب را گرفته اند و همین باعث شده تا روزنامه ها و مجلات هم خود را با این رسانه های آنلاین همراه کنند تا از دورِ رسانه ای خود خارج نشوند.
حضور در فضای خبری آنلاین هم مهارت های خاص خودش را دارد و کاری سخت و پرتلاش میباشد که مهمترین آن ارائه محتوای لحظه به لحظه است. این مهم زمانی رعایت میشود که اهتمام ویژه ای به مبحث تولید محتوا انجام گیرد و با تشکیل تیم محتوایی تخصصی پا به عرصه تولید محتوای خبری در فضای سایبر گذاشت. مخاطب سایبر کاملا با مخاطب مکتوب فرق دارد؛ او نیاز دارد در کمترین زمان ممکن در طی مطالعه یک محتوا به بیشترین اطلاعات در مورد آن برسد. محتوا در فضای مجازی باید دارای ایجاز باشد در غیر اینصورت مخاطب نخواهد داشت.
رسانههای اجتماعی یک قدم جلوتر
حالا مدتی است در کنار رسانه های آنلاین شبکه های اجتماعی هم وارد میدان شده اند. شبکه‌های اجتماعی گوی سبقت را در سرعت خبررسانی و اطلاع‌رسانی از رسانههای مکتوب و آنلاین ربوده‌اند. از همین رو است که کارشناسان رسانه و اینترنت عنوان شبکه‌های اجتماعی را به رسانههای اجتماعی تغییر داده‌اند. البته در اینجا منظور از شبکه های اجتماعی هر اپلیکیشن موبایلی ای نیست. این رسانه‌ها که در صدر آنها توییتر قرار داشت، به لحاظ تقویت شهروند- خبرنگار و دسترسی سریع‌تر برای به‌روزرسانی، نشان داده‌اند كه می‌توانند مناسبات سنتی، قدیمی و کهنه عرصه اطلاع‌رسانی را برهم بزنند و به دلیل حذف دروازه‌بانی خبر، روند شیوه‌‌های نگارش و انتشار را سریع‌تر کنند.
اکثر کارشناسان و کاربران می‌کنند که تعریف رسانه اجتماعی و شبکه اجتماعی یکی است و این کاملا یک اشتباه استراتژیک است که در نهایت باعث سردرگمی عملی فعالیت ها می شود.
تغییرات مستمر ارتباطی و بوجود آمدن رسانه های آنلاین ابتدا متوجه رسانه های مکتوب شد و شرایط کار برای آنها را دشوار کرد، حالا این رسانه های اجتماعی هستند که رسانه های آنلاین را تهدید می کنند و در آینده ای نه چندان دور شاید جایگاهی بالاتر از رسانه های آنلاین پیدا کنند
رسانه در مقابل شبکه
زمانی که کلمه «اجتماعی» را از هر دو اصطلاح رسانههای اجتماعی (Social Media) و شبکه های اجتماعی (Social Networks) حذف کنیم، تنها رسانه‌ها (media) و شبکه‌ها (networks) باقی می‌ماند و این دو کلمه اصلی‌ترین تفاوت بین آنهاست. رسانه‌ها مسوول پخش پیام به توده‌ها هستند در حالی که شبکه‌ها مسوول تعامل با مردم به صورت جداگانه هستند؛ به عبارتی بهتر رسانههای اجتماعی کانالی برای پخش پیام است و به عنوان یک یک استراتژی محسوب می شوند، در حالی که شبکه های اجتماعی می‌تواند به عنوان یک وسیله یا ابزاری برای اتصال با سایر افراد استفاده شود.
به بیانی دیگر، رسانههای اجتماعی در واقع یک استراتژی برای دستیابی به گروه های خاصی از مردم است در حالی که شبکه‌های اجتماعی یک ابزار برای اتصال با مردم است.
به عنوان مثال LinkedIn یک شبکه اجتماعی محبوب است که مردم برای تعامل حرفه ای برای کسب و کار استفاده می‌کنند. اما یوتیوب محبوب ترین سایت بارگذاری و اشتراک ویدیو برای تمام جهان است. این یک مثال ساده و کامل از تفاوت بین توده و مردم در تعاریف رسانه و شبکه وجود دارد.
با این حال امروز فیس‌بوک، توییتر و گوگل پلاس قابلیت‌ها و ویژگی های شبکه‌ها و رسانه های اجتماعی را باهم دارند و در واقع این دلیل سردرگمی بین این دو است. به عنوان مثال توییتر یک شبکه اجتماعی است، اما شبکه های اجتماعی توییتر نیست. زیرا توییتر تمام قابلیت های شبکه های اجتماعی را ارایه نمی دهد اما ساختار آن منطبق بر استراتژی شبکه های اجتماعی است. در عین حال می‌توان آن را شبکه اجتماعی نامتقارن نیز نامید.
بنابراین رسانههای اجتماعی راهی برای انتقال و یا اشتراک گذاری اطلاعات با مخاطبان گسترده‌ای است. هر کسی فرصت برای ایجاد و توزیع اطلاعات دارد. لذا همه نیاز به اتصال اینترنت دارند و این امر قابلیت رقابت را ایجاد می‌کند، در حالی که شبکه‌های اجتماعی عامل تعامل است. گروه هایی از مردم با منافع مشترک، یا ذهن مشابه، وابسته بایکدیگر که در سایت های شبکه های اجتماعی رابطه ایجاد می‌کنند.
سبک ارتباطات رسانههای اجتماعی بیشتر شبیه کانال‌های ارتباطی است و مانند فرمت ارائه پیام است. همانند تلویزیون، رادیو یا روزنامه؛ رسانههای اجتماعی محلی برای مراجعه شما نیستند بلکه آنها سیستمی ساده برای انتشار اطلاعات به دیگران به شمار می‌روند. در حالی که در شبکه‌های اجتماعی ، ارتباط دو طرفه است. ارتباط بسته به نوع مطلب، موضوع یا فضای اطراف هر جسم (مانند اتمسفر) است، مردم برای پیوستن به دیگران و افرادی با تجارب و سوابق مشابه دور هم جمع می‌شوند. گفتگوهای در هسته شبکه‌های اجتماعی و به واسطه توسعه روابط است.
بازگشت سرمایه گذاری
اما همین رسانه‌ها گاهی پر از شایعات و اطلاعات غلط هستند که راستی‌آزمایی آنها نیز در بطن همین بسترهای اطلاع‌رسانی و در خیل عظیم اخبار منتشر شده اتفاق می‌افتد.حتی خبرنگاران در برخی موارد، پیش از به‌روزرسانی اخبار سایت‌ها و رسانههای آنلاین خود ابتدا نسبت به به‌روز‌کردن شبکه اجتماعی خود اقدام می‌کنند و به‌دنبال آن به منبعی موثق برای دیگر رسانه‌ها و همکاران خود تبدیل می‌شوند و حتی اخبار کوتاه و تیتروار رسانههای آنلاین نیز بیشتر از همین پست‌های رسانههای اجتماعی تعیین میشود.
رسانه های اجتماعی، نحوه پردازش اطلاعات و اخبار را تغییر داده‌اند. در هر زمان از 24 ساعت شبانه‌روز که وارد رسانه های اجتماعی شوید، اطلاع‌رسانی لحظه‌ای درباره وقایع رخ داده، اتفاق می‌افتد و تاثیر بلاگ‌ها، توییتر و سایت‌های رسانههای اجتماعی انکارناپذیر شده و ما نقش توزیع‌کننده اطلاعات را برعهده داریم. به این دلیل از این روش با عنوان توزیع‌کننده اطلاعات یاد میشود که در برابر آن روزنامه‌نگاران حرفه‌ای حقایق را با یک روش کاملا واقعی منتشر می‌کنند.
رسانههای اجتماعی و فناوری‌های موبایل سرعت توسعه روابط، انتشار اطلاعات و اثر آن را شتاب بخشیده‌اند. اکنون مردم از فناوری‌های اجتماعی برای شکل‌دهی به رویدادها و فرهنگ‌های جهان استفاده می‌کنند.
اکنون شاهد قدرت رسانههای اجتماعی و تاثیر آن روی اجتماع هستیم. با این نتایج، انقلاب در عرصه رسانههای اجتماعی به بزرگ‌ترین پارادایم تغییری که تا به حال دیده شده، تبدیل شده است.
تغییرات مستمر ارتباطی و بوجود آمدن رسانه های آنلاین ابتدا متوجه رسانه های مکتوب شد و شرایط کار برای آنها را دشوار کرد، حالا این رسانه های اجتماعی هستند که رسانه های آنلاین را تهدید می کنند و در آینده ای نه چندان دور شاید جایگاهی بالاتر از رسانه های آنلاین پیدا کنند.
فرآوری: زهرا فرآورده
بخش ارتباطات تبیان
منابع: رسانه های اجتماعی/ فناوری اطلاعات
مطالب مرتبط:
