تحریف قرآن با عقل!
آیات قرآنی به وعده خود خداوند متعال به دور از هر نوع تحریف و خلافی هستند و در صورت عدم توجه به ظرایف در قرائت قرآن انسان مواجه با تحریف ناخواسته در فهم قرآنی می شود! از این رو از جمله وظایف انسان شیعه برای تحکیم اصول عقیدتی خویش تلاش در جهت حفظ قرآن از تحریف در قرائت و تفهمیم است.
باید کوشید قرآن را درست فهمید و صحیح ادا کرد تا در عمل بدان موفق بود. چرا که بعضاً اشتباه در قرائت و فهم سبب اخلال در عقاید و اصول دینی می شود!
تحریف قرآن هرگز!
در طول تاریخ اسلام، همواره علمای شیعه کوشیده اند قرآن را از تحریف مصون بدارند و با تحریفات قرآنی مبارزه نمایند. از جمله این تلاش ها و در واقع سر سلسله این مبارزات توسط خود ائمه معصومین(علیه السلام) صورت گرفته است. روایت شده است که حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) در مجلسی رو کردند به حسن بن موسی الوشاء که از علمای کوفه بود و در آن مجلس حضور داشت. حضرت فرمودند: «علمای کوفه این آیه را چگونه قرائت می کنند: «قال یا نوح إنّه لیس من أهلک انّه عمل غیر صالح». (هود/ 46)
وی پاسخ داد: آنان چنین می خوانند: إنّه عمل غیر صالح؛ یعنی او فرزند تو نیست و از نطفه ی تو نیست و او فرزند یک مرد زناکار است.
امام فرمودند چنین نیست. آیه را غلط می خوانند و غلط تفسیر می کنند. آیه چنین است: إنّه عمل غیر صالح؛ یعنی فرزند تو خودش ناصالح است. او واقعاً فرزند نوح بود. او بدان جهت از درگاه خدا رانده شد و غرق شد که شخصاً ناصالح بود با اینکه فرزند نوح پیامبر بود.»
عقایدت را محکم کن!
براساس این روایت شریف تغییر و تحریف در قرائت قرآن سبب تفسیر ناصحیح از آن شد که خود این موضوع ریشه در اعتقادی نادرست داشت و آن نبود جز آنکه فرزندی انتساب به پیامبر را در مصونیت از عذاب الهی دخیل می دانستند!
انتساب را کنار بگذار!
از این در انتهای همان روایت شریف امام رضا(علیه السلام) فرمودند: «پس فرزندی و انتساب به پیغمبر و امام سودی ندارد، عمل صالح لازم است.» این بیان نورانی حاکی از یک اصل اعتقادی مهم است که حضرت رضا(عجل الله تعالی فرجه شریف) در ذیل مبارزه با تفسیر نادرست از قرآن و تحریف در قرائت آن، بیان فرمودند.
عمل صالح و ایمان دو رکن اساسی و شرایط اصلی سعادتمندی است و گرنه انتساب و نسب، سودی در سعادتمندی اخروی نخواهد داشت. روایات متعددی از معصومین (علیه السلام) رسیده است و به تواتر معلوم است که بیان نورانی همه ی ایشان آن است که خویشاوندی و نسب و یا حتی انتساب به شیعه بودن به تنهایی نمی تواند در روز قیامت انسان را نجات دهد بلکه آنچه نجات بخش انسان و سعادتمند کننده اوست تنها عمل صالح و ایمان خود اوست که می تواند او را یاری نماید.
تفکر و تفسیر ناصواب!
علمای کوفه در زمان امام رضا (علیه السلام) که در قرائت قرآن آن تحریف را روا دانستند در واقع از مبنای تفکری خود بدانجا رسیدند که در آیات نیز دست برند و قرائت آن را تغییر دهند! در واقع مبنای اعتقادی آن ها این بود که صرف انتساب و خویشاوندی و یا فرزندی با امام و پیامبر می تواند انسان را صالح گرداند! و محال است که از پیامبر با عظمتی چون نوح(علیه السلام) فرزند ناصالح پدید آید بلکه او احتمالاً فرزند واقعی آن پیامبر عظیم الشان نبوده است! در حالی که این فکر از نظر مبنایی صد در صد غلط و نادرست است. چنان چه بر اساس فرهنگ قرآنی و معارف اسلامی می شود فرزندی صالح، والدین ناصالح و یا والدینی صالح فرزندی ناصالح داشته باشند و این طور نیست که مسئولیت عمل فرزند به پای والدین او باشد.
پس می شود که فرزند واقعی و حقیقی نوح نبی(علیه السلام) بود و ناصالح و عاصی بود! «یخرج الهی من المیت و یخرج المیت من الحیّ» که در تفسیر این آیه کریمه برخی همین مطلب را بیان نموده اند.
پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد.
ثابت قدم بمان!
همچنین تحریف قرائت و تفسیر آیه ی کریمه در مورد فرزند حضرت نوح(علیه السلام) توسط کوفیان یک مطلب دیگری را نیز نشان می دهد و آن اینکه تأویل در قرآن و تفسیر آن به طوری که با عقل خودمان جور در بیاید اشتباه بزرگی است که سبب می شود گاهی از مسیر صحیح دین خارج شده و مبانی اعتقادی را از دست داد!
علمای مسلمان کوفه نمی خواستند فرزند پیامبر، ناصالح باشد چون از نظر عقل خودشان با مبانی اعتقادی منافات داشت که فرزند پیامبر ناصالح باشد! پس تأویل و تحریف کردند و تفسیر ناصواب ارائه دادند که امام رضا(علیه السلام) به صراحت ایشان را نفی فرمودند. پس باید مراقب بود قرآن را و اصول اعتقادی را به عقل خود نفهمیم بلکه مفسران حقیقی وحی را که جز اهل بیت نیستند، در این عرصه راهنما و هادی قرار دهیم!
نتیجه گیری
روایت امام رضا(علیه السلام) با ابن وشاء تنها یک بهانه بود برای آنکه با توجه به این روایت شریف توجه کنیم که نبایستی در مسیر تفسیر و تأویل قرآن پا را از حد و حدود فراتر گذاشت چرا که در این صورت مبانی اعتقادی است که ذبح می شوند و مورد خدشه قرار می گیرند. از این برای تحکیم اصول اعتقادی و نیز در بعضی موارد تصحیح آن ها لازم است قرآن را فقط با تفسیر نبوی و اهل بیت رسول فهمید و آن را قرائت کرد تا بتوان معنای حقیقت را دریافت و بر اساس آن اعتقاد پیدا کرد و در آخر عمل نمود تا سعادتمند شد.
اشتباه مبنایی به دنبال تأویل و تفسیر ناصواب قرآن گناه و خطای نابخشودنی است که در همه ی عرصه های وجودی انسان خود را نشان خواهد داد!
ن. رادفر
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منابع و مآخذ:
1- عدل الهی- شهید مطهری
2- بحارالانوار- ج 10 و 11باب مکارم اخلاق
3- صفات الشیعه- شیخ صدوق (ره)
4- شرح نهج البلاغه- ابن ابی الحدید- ج2-
5- اصول اعتقادات- شیخ اصغر قائمی.
مطالب مرتبط:
