من به امامت امام علی شک دارم!

آیا دقت کرده اید در بسیاری از کتب و نوشته های اهل سنت این سوال چندبن بار تکرار شده، که چگونه می توان اسلام آوردن امام علی در سن 10 سالگی را توجیه کرد؟؟؟

باید گفت امیر مومنان علی علیه السلام نخستین کسی است که اسلام آورده است. در این باره احادیث فراوانی در مهم ترین کتاب های اهل سنّت یافت می شود که بر این حقیقت دلالت می کند. از این رو در کتاب های اهل سنّت، این مسأله به عنوان یکی از فضایل و خصائص آن حضرت به حساب آمده است. اکنون شماری از این روایات را مرور می کنیم:

احمد بن حنبل در ضمن حدیثی چنین روایت می کند: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به فاطمه زهرا علیها السلام فرمود:

أو ما ترضین أنّی زوّجتک أقدام اُمّتی سلماً، و أکثرهم علماً، و أعظمهم حلماً؛(1)

آیا خشنود نیستی که پیشگام ترین امتم در اسلام آوردن، دانشمندترین آن ها و بردبارترین ایشان را به ازدواج تو درآوردم؟

آری این پرسش، پیشینه اى دراز داشته و در طول تاریخ، در محافل بسیارى طرح شده است. آورده اند مأمون عباسى در ضمن گفت و گو با چهل تن از علماى اهل سنت، درباره اولویت امیرالمومنین علیه السلام در امر خلافت، از اسحاق بن حماد بن زید پرسید: آن روز كه پیامبر مبعوث شد، چه عملى از تمام اعمال، برتر بود؟

اسحاق پاسخ داد: اخلاص در شهادت به توحید و رسالت پیامبر.

مأمون: آیا كسى را سراغ دارى كه بر على علیه السلام در اسلام، پیشى گرفته باشد؟

اسحاق: على علیه السلام در حالى اسلام آورد كه كم سن و سال بود و احكام الهى، بر او جارى نمى شد.

مأمون: آیا اسلام على علیه السلام، به دعوت پیامبر بود و آیا پیامبر اسلام، على علیه السلام را نپذیرفت؛ چگونه ممكن است پیامبر كسى را به اسلام دعوت كند كه اسلامش پذیرفته نیست؟

اسحاق در مقابل این پرسش قاطع، هیچ پاسخى نداشت [2].

علامه امینى بعد از نقل این داستان، مى افزاید: «ابو جعفر اسكافى معتزلى (م 240 ق) در رساله خود مى نویسد: «همه مردم مى دانند كه على علیه السلام، افتخار پیش گامى در پذیرش اسلام را دارد. پیامبر روز دوشنبه مبعوث شد و على علیه السلام، روز سه شنبه، ایمان آورد و پیوسته مى فرمود: من هفت سال قبل از دیگران نماز خواندم و من نخستین كسى هستم كه اسلام آوردم. این مسئله، از هر مشهورى، مشهورتر است و ما كسى را در گذشته نیافته ایم كه اسلام على علیه السلام را سبك بشمرد یا بگوید او اسلام آورد؛ در حالى كه كودكى خردسال بود. عجب این كه افرادى مثل عباس و حمزه، براى پذیرش اسلام، منتظر عكس العمل ابوطالب بودند؛ ولى فرزند ابوطالب، هرگز منتظر پدر ننشست و ایمان آورد.[3]

از این رو، مى توان در پاسخ این پرسش چنین گفت:

1- پیامبر، اسلام على علیه السلام را پذیرفت و كسى كه اسلام آوردن على علیه السلام را در آن سن و سال معتبر نداند، در واقع، بر پیامبر اكرم، ایراد وارد كرده است.

2- در روایات معروفى در داستان یوم الدار، آمده است كه امام على علیه السلام به دستور پیامبر، غذایى آماده كرد و بستگان نزدیك پیامبر را دعوت كرد و حضرت آنها را به اسلام فرا خواند و فرمود: «نخستین كسى كه دعوت مرا براى دفاع از اسلام بپذیرد، برادر، وصى و جانشین من خواهد بود». هیچ كس جز على بن ابى طالب علیه السلام، دعوت آن حضرت را نپذیرفت و پیامبر، خطاب به على علیه السلام فرمود: تو برادر، وصى و جانشین من هستى.

آیا كسى باور مى كند كه پیامبر اكرم كسى را كه به گفته بهانه جویان، اسلامش پذیرفته نبود، به عنوان برادر، وصى و جانشین خود معرفى كند و دیگران را به پیروى از او دعوت نماید تا آن جا كه سران شرك، از روى تمسخر، به ابوطالب بگویند تو باید پیرو فرزندت باشى؟ بدون شك، سن بلوغ، شرط پذیرش اسلام نیست و هر نوجوانى كه توانایى فكرى و قدرت تشخیص حق از باطل را داشته باشد و اسلام را بپذیرد، در زمره مسلمانان قرار مى گیرد.

3- قرآن مجید بلوغ را شرط نبوت نمى داند؛ چنان كه برخى از پیامبران در كودكى به این مقام دست یافته اند؛ وَ آتَیْناهُ الْحُكْمَ صَبِیًّا[4]؛ «ما فرمان نبوت را در كودكى به یحیى علیه السلام عطا كردیم». در داستان حضرت عیسى علیه السلام نیز آمده است كه وى به هنگام كودكى، با صراحت گفت: إِنّىِ عَبدُاللَّهِ آتانِىَ الكِتابَ وَ جَعَلنِى نَبِیّا[5]. «من بنده خدا هستم؛ كتاب آسمانى به من بخشیده و مرا پیامبر قرار داده است». فراتر از همه این شواهد، همان است كه پیامبر اسلام، على علیه السلام را پذیرفت و حتى در یوم الدار، او را به عنوان برادر، وصى و جانشین خویش معرفى فرمود.

در پایان با ذكر گفتاری از "ابن ابی الحدید" كلام خویش را به پایان می‌بریم.

مرحوم علامه محمدكاظم قزوینی به نقل از ابن ابی الحدید معتزلی می‌نویسد:

«من در مورد بزرگ مردی كه در ایمان به خدا و پیمودن راه هدایت و نجات، بر همگان پیشی جسته، چه بگویم؟

او زمانی به خدای یكتا ایمان آورد و اسلام خویش را با صدای رسا اعلام كرد، كه همه مردم خدای یكتا را انكار می‌كردند و در برابر بت‌های سنگی و چوبی كرنش می‌كردند. هیچ كس از مردم توحیدگرا جز پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر او پیشی نگرفت. و او به همه ارزش ها آراسته و در انجام كارهای شایسته، پیشتاز و پیشگام بود.»

پی نوشت:

[1] مسند احمد: 26/5. برای آگاهی بیشتر در این زمینه ر.ک: شرح حال حضرت علی علیه السلام در الاستیعاب، اسدالغابه و منابع دیگر. هیثمی در مجمع الزوائد: 114/9 می نویسد: احمد بن حنبل و طبرانی این روایت را از راویان موثق و مورد اعتماد، نقل کرده اند.

[2] الغدیر، ج 3، ص 236؛ به نقل از عقدالفرید، ج 3، ص 43؛ احمد رحمانى همدانى، امام على( ع)، ص 359؛ شیخ صدوق، عیون اخبارالرضا، ج 1، ص 199.

[3] الغدیر، ج 3، ص 236- 237-

[4] مریم( 19)، آیه 12.

[5] همان، آیه 30.

فرآوری: فاطمه زین الدینی  

بخش نهج البلاغه تبیان

منابع:

اسلام آوردن امام علی علیه السلام، نویسنده: آیت الله سید علی حسینی میلانی

پرسش ها و پاسخ هاى دانشجویى، دفتر بیست و چهارم(پیامبر اعظم(صلى الله علیه و آله و سلم) ) دفتر نشر معارف - قم، چاپ: ششم، 1388.

اسلام آوردن حضرت علی (ع) نویسنده : یدالله حاجی‌زاده

مطالب مرتبط:

زمان نزول بیشترین آیات در شأن مولا علی علیه السلام

امامت در زیدیه!

منصب امامت موروثى یا گزینشی؟