بزرگداشت بیژنی
کارگردان فیلم «اخراجی‌ها» عصر روز سه‌شنبه 18 شهریور ماه در مراسمی که برای بزرگداشت مازیار بیژنی - کاریکاتوریست روزنامه کیهان - برگزار شد، گفت: شاید عجیب باشد که ما زمانی قلم به دست گرفتیم و نشریه چاپ کردیم. دوره‌ای بود که پروفسور مولانا می‌آمد و می‌گفت شما درس روزنامه‌نگاری را در کدام کشور خوانده‌اید؟! ما در آن زمان احساس تکلیف می‌کردیم که قلم به دست گرفتیم. امروز هم با دوربین این کار را می‌کنیم. فردا هم معلوم نیست چه کار کنیم. برای ما هدف آرمانی وسیله را توجیه می‌کند و برای رسیدن به این هدف از هر وسیله مشروعی استفاده می‌کنیم.
او افزود: دوستانی که کاریکاتور می‌کشند، با کسانی که طراحی و گرافیک کار می‌کنند، تفاوت دارند. کاریکاتوریست باید اندیشه سیاسی و تفکر ایدئولوژیک هم داشته باشد. شاید خیلی از دوستان بتوانند از این زنبورک‌هایی که بیژنی می‌کشد نقاشی کنند اما آن تفکر را ندارند. مازیر بیژنی در مقایسه با کسانی که با طنز و کاریکاتور سروکار دارند، نگاهش متفاوت است. من همیشه گفته‌ام که طنز خیلی سخت‌تر از جدی است. یک فیلم طنز اگر قرار است بخنداند و در این‌باره پیش زمینه‌ای ایجاد کرده، اگر نتواند آن خنده را از لبان مخاطب بگیرد شکست خورده است. بنابراین آنهایی هم که ادای یک کاریکاتوریست را در می‌آورند هرگز نمی‌توانند پدیدآورنده یک سبک و جریان خاص باشند.
ده‌نمکی در ادامه گفت: در دوران ویژه دهه 70 وجود امسال بیژنی در جبهه انقلاب که فقر نیرو داشتیم برکت بود، ولی در همان سال‌ها ترمز امثال بیژنی کسانی بودند که همیشه در قلمشان تندی داشتند، اما این تندی اخلاقی و حقوقی نبود و به بقیه هم اجازه نمی‌دادند تفکراتشان را به مخاطب منتقل کنند. کارگردان «اخراجی‌ها» در ادامه اظهار کرد: خیلی وقت‌ها می‌شد که بیژنی با یک کیف پر از طرح‌هایش پیش من می‌آمد و گله‌مند بود که فلان روزنامه و فلان نشریه کاریکاتورهای من را چاپ نمی‌کنند. من هم به او می‌گفتم ناراحت نباش، خودمان آن‌ها را در نشریه چاپ می‌کنیم.
او افزود: گمشده امروز جریان فرهنگی انقلاب، ادبیات امام است. ادبیاتی که تم مشهود آن جنگ فقر و غنا بود. این تم در آثار بیژنی دیده می‌شود و برجسته‌ترین کارهایش با همین موضوعات است. هنر انقلاب در فکر او نفوذ کرده است.
ده‌نمکی در پایان صحبت‌هایش گفت: حضورم در اینجا ادای احترام به کسی است که سال‌ها زحمت کشیده و عدالت خواهی و انتقاد از اشرافی‌گری و جنگ فقر و غنا را در کارهایش دیده‌ایم. این کارها به مرور زمان وارد تقویم تاریخی می‌شود و آنهایی که حوصله خواندن مقاله‌های چند صفحه‌ای امثال من را ندارند می‌توانند با دیدن این کاریکاتورها شهادت بدهند که ما در برابر موج اشراف‌گری سکوت نکردیم.
بیژنی در مقایسه با کسانی که با طنز و کاریکاتور سروکار دارند، نگاهش متفاوت است. من همیشه گفته‌ام که طنز خیلی سخت‌تر از جدی است. یک فیلم طنز اگر قرار است بخنداند و در این‌باره پیش زمینه‌ای ایجاد کرده، اگر نتواند آن خنده را از لبان مخاطب بگیرد شکست خورده است. بنابراین آنهایی هم که ادای یک کاریکاتوریست را در می‌آورند هرگز نمی‌توانند پدیدآورنده یک سبک و جریان خاص باشند.
بیژنی مصداق بارز امت همیشه در صحنه است
در ادامه این مراسم وحید جلیلی - فعال فرهنگی - نیز در این مراسم با اشاره به آشنایی قدیمی‌اش با بیژنی اظهار کرد: از مهم‌ترین ویژگی‌های بیژنی این است که در این بیست و چند سالی که از فعالیتش می‌گذرد، هرگز رنگ عوض نکرد و در مقایسه با کسانی که به اشکال مختلف فضای فکری، سلوکی، حسی و رفتاری خود را عوض کردند، یک اپسیلون تغییر نکرد. او درباره کارهای بیژنی گفت: یکی از ویژگی‌های آثار بیژنی جامعیت آن‌هاست. او درباره مسائلی چون استکبارستیزی، اسرائیل، ستیز با مفاسد اقتصادی و عدالت‌خواهی، کاریکاتور کشیده است. بیژنی مصداق بارز امت همیشه در صحنه است.
جلیلی اظهار کرد: کارهای بیژنی همیشه در خط مقدم انقلاب بوده و او خطرپذیرانه کار کرده است. خیلی‌ها بودند که گفتند ما می‌خواهیم کار دینی کنیم اما به انقلاب کاری نداریم. هیچ کس به اندازه بیژنی کار فراگیر با تم اسلام آمریکایی انجام نداده است. در دوره‌ای که پس از جنگ هنرمندان در معرض مسائلی چون خط کشی‌هایی درباره دین و انقلاب بودند او توانست این مرزبندی‌ها را حفظ کند. کارهای بیژنی سال‌ها در دانشگاه‌ها و در فضایی که با موج روشنفکری و غرب‌زدگی مواجه بودیم، استفاده شده است.
کارهای بیژنی موج نویی در طنز سیاسی است
در بخش دیگری از این مراسم مسعود شجاعی طباطبایی درباره آثار بیژنی گفت: لحن زیبای شناسانه و نوین باعث اثربخشی کارهای بیژنی بود که هرچند به نظر تلخ، اما شادی بخش می‌نمود. او از فرمول طنز ایرانی استفاده می‌کند و زیروبم اندیشه‌هایش با طرح‌هایی که می‌کشید هماهنگ بود.
او افزود: بیژنی بیشتر با شوخ طبعی‌های زیرکانه و با قالبی ساده طنزهای سیاسی خود را به نمایش می‌گذارد و طراح کاریکاتورهایی است که موج نویی در کالبد تصاویر طنزآمیز سیاسی در ایران ایجاد کرده است. او هنرمندی انقلابی است.
مازیار بیژنی نیز در انتهای مراسم پشت تریبون حاضر شد و گفت: کاریکاتور نسبت به هنرهای دیگر حوزه تجسمی اوضاع بهتری دارد، چراکه در دیگر هنرهای تجسمی تفکر هنر انقلابی یا از بین رفته و یا در حال از بین رفتن است. باید پس از ما نیروهای جوان فضا را پر کنند.
این کاریکاتوریست افزود: ما اهداف و برنامه‌های خود را در قالب سایت «روز کارتون» دنبال می‌کنیم که اولین سایت کاریکاتور مطبوعاتی ایران است که حدود یک سال پیش آغاز به کار کرده و با صرف بودجه اندکی گروهی از کاریکاتوریست‌ها را دور هم جمع کرده است.
منبع:ایسنا
