تبیان، دستیار زندگی
ابتدا شما را با پلکسی گلاس آشنا می نماییم. پلکسی گلاس در ظاهر مانند شیشه می ماند ولی جنس آن نوعی پلاستیک می باشد ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سیستم اطفاء حریق - جلسه چهارم

اهداف جلسه: معرفی پلکسی گلاس و نحوه خم کاری، سوراخ کاری و برش زدن آن

وسایل مورد نیاز: چند تکه پلکسی گلاس با ضخامت های مختلف، کاتر، اره آهن بر، دریل، شعله گاز

4-1: آشنایی با پلکسی گلاس

ابتدا شما را با پلکسی گلاس آشنا می نماییم. پلکسی گلاس در ظاهر مانند شیشه می ماند ولی جنس آن نوعی پلاستیک می باشد (پلی کربنات شفاف)

پلکسی گلاس در رنگ ها و ضخامت های مختلفی موجود است و به صورت صفحاتی با ابعاد120×180 سانتی متر به فروش می رسد. ضخامت این ورق ها از 2 تا 30 میلی متر متغیر می باشد و تنوع رنگ بسیار بالایی دارند.

در شکل زیر چند رنگ مختلف پلکسی گلاس را مشاهده می نمایید:

سیستم اطفاء حریق - جلسه چهارم

معمولاً در دو طرف ورقه های پلکسی گلاس، برچسبی از جنس مقوا چسبیده است که می توان از آن برای خط کشی و علامت زدن محل های برش و سوراخ کاری استفاده نمود.

سیستم اطفاء حریق - جلسه چهارم
سیستم اطفاء حریق - جلسه چهارم

حال شما را خواص فیزیکی و قابلیت های پلکسی گلاس آشنا می کنیم. پلکسی  گلاس برخلاف ظاهرش که کاملاً شبیه شیشه است، خواص فیزیکی متفاوتی دارد. پلکسی گلاس در دمای بسیار پایین تری نسبت به شیشه نرم می شود، شکنندگی کمتری دارد و مقاومت بالاتری نسبت به ضربه دارد.

سوراخکاری و خم کاری آن نیز بسیار ساده تر می باشد و به تجهیزات مخصوص نیاز ندارد، لذا کاربردهای فراوانی دارد و در ساخت بسیاری از وسایل و پروژه ها استفاده می شود.

در زیر چند نمونه از کاربردهای آن را مشاهده می کنید.

سیستم اطفاء حریق - جلسه چهارم

البته پلکسی گلاس معایبی نیز دارد. برای مثال سطح آن به سختی شیشه نیست و لذا در اثر برخورد و تماس با اجسام زبر، تراشیده می شود، هم چنین در اثر تماس با مواد شیمیایی مانند استون نیز کدر خواهد شد، ولی به راحتی می توان آن ها را با ییچ و مهره به هم متصل نمود، در صورتی که اگر شیشه را با پیچ و مهره به هم متصل کنیم، با کمی سفت نمودن پیچ، شیشه خواهد شکست.

با توجه به خواص فیزیکی و استحکام و هم چنین قابلیت سوراخکاری، خم کاری و ... برای ساخت بسیاری از وسایل می توان از پلکسی گلاس استفاده کرد وحتی می تواند در برخی وسائل جایگزین اجسامی مانند چوب، شیشه و ورق های فلزی گردد.

در جدول زیر برخی از خواص فیزیکی آن را که از کاتالوگ شرکت های سازنده تهیه شده، مشاهده می کنید.

سیستم اطفاء حریق - جلسه چهارم

هم چنین وزن هر متر مربع از این ورق ها را برای ضخامت های مختلف در زیر مشاهده می کنید.

سیستم اطفاء حریق - جلسه چهارم

از این ورق ها می توان در دمای 40 درجه سانتی گراد تا 120 درجه سانتی گراد استفاده نمود.

مقاومت ضربه ای آن ها حدود 250 برابر شیشه است و وزن آن حدودا نصف شیشه است.

چند کاربرد آن ها نیز شامل: شیشه های ضد گلوله – کلاه ایمنی ، آسانسورهای شیشه ای ، سقف های شفاف ، شیشه های قطار و هواپیما می باشد.

4-2: انجام چند آزمایش بر روی پلکسی گلاس

ابتدا چند تکه پلکسی گلاس با ابعاد20×10  سانتی متر و ضخامت های 4 ، 6 و 10 میل و یک تکه شیشه تهیه نمایید.

در گام اول ضربه پذیری این قطعات را تست کنید. اگر شیشه را از فاصله 30 سانتی متر از سطح زمین رها کنید، خواهد شکست در صورتی که وقتی ورق های پلکسی گلاس را از ارتفاع های بالا رها نمایید، در برخورد با زمین نخواهند شکست. حال ورق های 6 میل یا 10 میل پلکسی را سعی نمایید با خم کردن بشکنید. مشاهده می کنید که این ورقه ها از استحکام بالایی برخوردارند.

آزمایش بعدی، تست سوراخ کاری و برش می باشد.

چند تکه پلکسی تهیه نموده و سعی کنید آن ها را به وسیله دریل سوراخ و توسط اره ببرید. مشاهده می کنید که به سادگی این عملیات امکان پذیرند در صورتی که شیشه را نمی توان با دریل معمولی سوراخ نمود یا با اره برید.

ولی هنگامی که می خواهید با تیغ کاتر بر روی پلکسی و شیشه خط بکشید، مشاهده می کنید که پلکسی گلاس بر خلاف شیشه از استحکام سطحی پایین تری برخوردار است.

4-3: نحوه برش زدن، سوراخ کاری، خم کاری و چسباندن پلکسی گلاس

حال می خواهیم نحوه برش، سوراخکاری، خم کاری و چسباندن طلق یا همان پلکسی گلاس را شرح دهیم.

برای برش پلکسی گلاس چند راه وجود دارد. در صورتی که ضخامت آن زیاد باشد (حدود 6-5 میلی متر یا بیشتر) باید به وسیله اره آهن بر، عمود بر یا اره های مخصوص آن را ببریم. ولی اگر ضخامت آن کمتر باشد می توانیم مانند شیشه آن را ببریم، یعنی محل برش را بوسیله تیغ کاتر خط بیاندازیم و سپس آن را روی لبه میز قرار دهیم و با یک فشار مختصر بشکنیم.

برای سوراخکاری هر چه سرعت چرخش مته بالاتر و سرعت پیشروی آن کمتر باشد، سوراخ با کیفیت تری زده خواهد شد و در صورتی که سرعت کم شود، ممکن است لبه های سوراخ صاف نشود و شکستگی هایی در آن پدید آید. سرعت پیشروی خیلی کم نیز ممکن ست محل سوراخ را دوب نماید.

برای چسباندن پلکسی گلاس می توان از چسب قطره ای، چسب های مشابه چسب قطره ای استفاده نمود.

این چسب ها قادر خواهند بود لبه های پلکسی گلاس را در صورتی که صاف بریده شده باشند، به هم بچسبانند.

نکته مهم در کار کردن با پلکسی گلاس، روش خم کاری آن است. روش دقیق خم کاری در جلسه آینده توضیح داده خواهد شد. در این جلسه تنها برای نشان دادن این نکته که دمای نرم شدن پلکسی گلاس از شیشه پایین تر است و به راحتی خم می شود، یک تکه پلکسی گلاس را پس از کندن لایه محافظ روی آن، بوسیله شعله گاز گرم کنید و به شکل دلخواه خود خم کنند. لازم است پلکسی گلاس نرم شده، تا سرد شدن در حالت مورد نظر بماند تا تغییر شکل ندهد و به همان گونه شکل بگیرد.

تکلیف: به عنوان تکلیف، تا جلسه آینده به اطراف خود دقت نمایید و وسایلی که از پلکسی گلاس ساخته شدند یا جنسی مشابه آن دارند را به خاطر بسپارید و برای جلسه آینده نام چند وسیله را بنویسید. هم چنین از خلاقیت خود استفاده کنید و بگویید در وسایل اطراف خود، در چه وسائلی می توان برای بهبود وسیله، پلکسی گلاس را جایگزین ماده سازنده وسیله نمود؟

محل بازدید/ اردو/ خرید: به عنوان بازدید می توانید از یکی از کارگاه های پلکسی گلاس خیابان پامنار دیدن نمایید.

مطالب مرتبط:

سیستم اطفاء حریق - جلسه اول

سیستم اطفاء حریق - جلسه دوم

سیستم اطفاء حریق - جلسه سوم

سیستم اطفاء حریق - جلسه پنجم

سیستم اطفاء حریق - جلسه ششم

سیستم اطفاء حریق - جلسه هفتم

سیستم اطفاء حریق - جلسه هشتم

بخش پروژه های دانش آموزی تبیان

تهیه : پوریا میرعشقی - تنظیم: فاطمه گودرزی