تقدیر از متوسطه 1 نورا

در نهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان

پژوهشگران جوان متوسطه 1 نورا به مدیریت سرکار خانم نیره جعفری در نهمین دوره جشنواره پروژه‌های دانش آموزی تبیان حضور داشتند.

پروژه ی عوامل موثر بر هویت نوجوان از این مدرسه جزء تقدیری های سمینارهای این دوره از جشنواره شد. نیکی مهدی، هلیا شاه قلی، فاطمه سادات حسینی و پریناز باستانی پژوهشگران عزیزی هستند که این پروژه را با راهنمایی سرکار خانم نرگس کریمی اصفهانی انجام داده اند. در زیر خلاصه ای از این پژوهش ارایه می گردد.

مقدمه

آن کس که بداند از کجا آمده، در کجاست، و به کجا رهسپار خواهد شد؛ مشمول رحمت الهی می‌شود.

امام علی (علیه السلام)

سنین اولیه نوجوانی دوره ای در زندگی است که زمان استحکام بخشیدن به شخصیت از طریق خود فرد است. در این دوره ی مهم از زندگی نوجوان هر تصمیمی بگیرد مسیر زندگی‌اش را تاحدودی مشخص می‌کند. هویت یکی از مسایل مهمی است که به تدریج شکل می‌گیرد و دوره‌ی پراهمیت در هویت دوره ی بلوغ و نوجوانی و جوانی است.

هویت در جامعه شناسی چند بعد دارد و به چند طریق می‌توانیم درباره‌ی آن صحبت کنیم. دریک تعریف کلی هویت یعنی درک و نظر مردم از این که چه کسی هستند و چه چیزی برایشان معنا دار است؟ این درک ما از خودمان از چند جزء شکل می گیرد؛ برخی از اجزای اصلی هویت عبارت است از جنسیت، ملیت و قومیت، دین، زبان، محل زندگی و... .

در این مقاله به مفاهیم کلی در موضوع هویت مانند: الگوگیری و تناقض و بحران هویت پرداخته شده است. هم چنین سه بعد از هویت نیز در فصل دوم به طور جداگانه بررسی می شود و دلایل اهمیت آنها در شکل گیری هویت شناخته  می شود.

این ابعاد که از نظر پژوهشگران این مقاله با اهمیت ترین ابعاد هویت به شمار می‌روند عبارتند از فرهنگ، دین، زبان

محیط هایی که ما در آن ‌ها به دنیا می ‌آییم و به بلوغ می‌ رسیم بر رفتار ما تاثیر می‌گذارد اما این بدان معنا نیست که انسان ها فردیت یا اراده آزاد ندارند.

شاید چنین به نظر برسد که ما در قالب‌هایی که جامعه برای ما تدارک دیده است ریخته می‌شویم، آیا چنین دیدگاهی درست است؟

کسانی که این نظر را دارند به این علت است که می‌گویند ما از تولد تا مرگ درگیر ارتباط متقابل با دیگران هستیم و یقیناً شخصیت، رفتار و ارزش‌هایی که داریم از اطرافمان تاثیر گرفته است اما در جواب باید گفت اجتماعی شدن هر یک از ما به شخص خودمان و آزادی ما هم مربوط می‌شود، برای مثال می‌توانیم نوع برخوردهای متفاوت (اجتماعی شدن متفاوت) در یک محیط یکسان در بین دو نفر را بیان کنیم.

در جریان اجتماعی شدن هر یک از ما به حسی از هویت و توانایی تفکر و عمل مان می‌رسیم. در این مقاله ما با استفاده از تجربیات شخصی از جامعه ای که در آن زندگی می‌کنیم در پی آن هستیم که اثرات مثبت و منفی جامعه را بیشتر دربیابیم و با مطالعه و شناختی که از ابعاد مختلف هویت بدست آورده‌ایم بتوانیم ما نیز تاثیرات مثبتی بر خود و جامعه‌مان بگذاریم.

دامنه و هدف تحقیق

از جمله عواملی که بر رشد هویت تاثیر می گذارد خانواده مدرسه و جامعه های کوچک و بزرگی است که ما در آن عضو هستیم. هویت با ویژگی های شخصیت ارتباط دارد. باز بودن ذهن و نداشتن تعصب در برخورد با رفتار و ارزش هایی که هنوز به طور عقلانی سنجیده نشده اند می تواند ما را برای شناخت بهتر آماده کند و هویت پخته ای را برای ما شکل دهد.

ما پژوهشگران این تحقیق نیز سعی کردیم با ذهنی خلاق و باز هم درباره ابعاد هویت بیاندیشیم و هم آنچه را در مدرسه مان در بین همسن هایمان رایج است دربیابیم و بر مبنای نظری خود پیشنهاداتی برای هرچه پخته تر شدن هویت بین هم سن هایمان بدهیم. و برای سنجیدن ویژگی های هویتی در بین نوجوانان 15_11 سال با توجه به عدم توانایی در گسترش پروژه، جامعه نمونه را دو کلاس سوم راهنمایی و هفتم در مقطع متوسطه اول نورا قرار دادیم. که از ویژگی های مثبت این نمونه آن بود که خود ما پژوهشگران نیز در همین جامعه (مدرسه) هستیم و می‌توانیم با شناخت باورها و رفتارهای محیط پیرامونمان بر آن بیشتر اثر بگذاریم.

یکی از مهم ترین ویژگی های هویت تاثیر گزاری آن بر روی مردم است.

در مورد هویت تحقیق های زیادی صورت گرفته است به طور مثال اریکسون هویت را به نه مرحله تقسیم کرده است.

همان طور که شاعر ایرانی، بیدل دهلوی می گوید:

"منتظران بهار، فصل شکفتن رسید                       مژده به گل ها برید،یار به گلشن رسید"

در این بخش بعضی از مفاهیم را بهتر می شناسیم و با آن ها آشنا می شویم:

     مفهوم الگو

مفهوم تعارض در هویت

     مفهوم بحران هویت

اریکسون روانکاو نامدار معتقد بود یکی از تکالیف عمده که نوجوانان با آن روبرو می شوند تکوین هویت شخصی است. به این معنا که باید به پرسش هایی نظیر" من کیستم؟" و " مقصدم کجاست" پاسخ دهد.

یکی از عوامل ضرورت این پروژه آن است که دانشمندانی چون اریکسون روانکاو نامدار بر این باور بوده اند: " بحران هویت، بخش جدایی ناپذیری از رشد روانی- اجتماعی سالم است. روانشناسان رشد معتقدند نوجوانی باید دوره‌ی «تجربه نقش‌ها» باشد، به این معنا که افراد جوان طی آن باید بتوانند به کند و کاو در رفتارهای گوناگون، علایق و جهان بینی‌ها بپردازند."

برای آگاهی بیشتر اینجا کلیک کنید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید. دانلود

مطالب مرتبط

بیماری های شایع دوران نوجوانی

روان شناسی رشد اریکسون

هوش چندگانه چیست؟ 

نقش انگیزه در تعلیم و تربیت دانش آموزان

آیا می توان خلاقیت را آموزش داد؟

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه سارا خرّمی نژاد

تنظیم: نسرین صادقی