تدریس موفق در اولین سال (1)

از این لحظه اداره و مدیریت کلاس فقط به شما سپرده می شود.

آموزش حرفه ای نیست که بتوان آن را در محل کار رها نمود. آنقدر لذت بخش است که یک معلم آن را به عنوان یک حرفه و یک سرگرمی انتخاب می کند. وقتی به عنوان یک سرگرمی به آموزش می اندیشید، هر روز به مدرسه می روید و تصور می کنید که سرگرم هستید و روزتان را با تفریح و سرگرمی سپری می کنید. یعنی با احساس لذت بردن به سرکار و مدرسه می روید. مسلما از مدت ها قبل پیش از این که تدریس را شروع کنید، به روزی می اندیشیدید که کلاسی برای خود خواهید داشت، همان روزی که در آن می توانید هر آن چه در دوره های آموزشی حرفه ای رشته تحصیلی خود آموخته اید به صورت عملی به کار ببندید. اکنون آن لحظه فرا رسیده است. در آن لحظه شاید نگران و دل واپس باشید که در اولین سال تا چه حد موفق خواهید بود؟ تا چه حد از مطالب آموخته شده و فراگرفته خود می توانید استفاده کنید؟ در مورد مدیریت کلاس و برقراری ارتباط با دانش آموزان و والدین چه اقدامی می کنید؟ در صورت بروز یک حرکت اشتباه یا پاسخی غلط چه می کنید؟ این ها همه فکرهایی است که یک معلم تازه کار با آن مواجه است.

اصول و قواعد آموزش ابعاد بسیاری دارد. حتی معلمان حرفه ای هم گاهی اوقات مجبورند روش کار و نگرش خود را تغییر دهند. ضمن تدریس در اولین سال متوجه می شوید که علی رغم اتمام کارآموزی های آموزشی و فراگیری انواع روش ها و شیوه های متفاوتی که طبق آن شخصی برای تدریس آمادگی صد در صد کسب می نماید و نیز تمام آموخته هایی که در دانشکده می توانند به شما کمک کنند تا برای تدریس موضوعی آماده شوید، حقیقتا تنها آن زمانی با تمام وجود با حرفه خود آشنا می شود که در کلاس درس بدون نیروی کمکی قرار می گیرید و به تنهایی مسئول اداره آن می شوید.

بدیهی است که در اولین سال نگرانی شما و توجه تان روی روش هایی که باید در پیش بگیرید تا بتوانید خود را در کلاس و مدرسه تثبیت کنید، بیش تر است اما با فکر کردن روی موضوعاتی که مضطربتان می کند و به دست آوردن پاسخ های صحیح برای آن ها از نگرانی شما کاسته می شود و به راحتی می توانید خود را در محیط تثبیت کنید و با آن ارتباط متقابل برقرار نمایید.

خط مشی ها و آیین نامه مدرسه را مطالعه کنید.

قبل از این که به ارائه طرح درس خود بپردازید یا این که برای کلاس خود برنامه ریزی کنید، لازم است با خط مشی و آِیین نامه مدرسه آشنا شوید. بسیاری از مدارس دارای کتاب راهنما برای دانش آموزان و معلمان هستند، و یا دارای برگه هایی حاوی قوانین و مقررات مدرسه و بخش نامه های داخلی می باشند. به هر حال در صورت وجود هرگونه قوانین و مقرراتی در هر خصوص، آن ها را مطالعه کنید.

با رفتار خود در محیط، جو سالمی ایجاد کنید.

مهم ترین عامل ایجاد کننده ی یک جو خوب و سالم، طرز فکر و رفتار شما به عنوان یک معلم است. اگر به تدریس علاقه مند باشید، دانش آموزان تان به آن پی خواهند برد. در همان حالی که به سمت کلاس می آیید آن ها می توانند با نگاه کردن به چشمانتان و لحن صدایتان به این موضوع پی ببرند. دانش آموزان تان به کلاس علاقه مند خواهند شد اگر شما علاقه مند و با انگیزه باشید.

اگرچه تدریس یکی از شغل های محبوب و با ارزش در جامعه است، اما به همان میزان حفظ نقش صحیح آن و انجام مسئولیت های آن اندکی دشوار است. مانند روزی که مشکلات زندگی بر شانه هایتان سنگینی می کند و یا روزی که پس از یک بی خوابی شبانه به مدرسه می روید و احساس خوبی ندارید، در چنین روزهایی دانش آموزان تان متوجه خواهند شد و آن ها نیز همان احساس را پیدا خواهند کرد. در حقیقت لذت کار کردن با دانش آموزان برای معلمانی که به کار خود عشق می ورزند، فرصتی را فراهم می کند تا تفاوت مثبتی را در زندگی و تحصیل دانش آموزان شان ایجاد نمایند. بنابراین رکن اساسی برای ایجاد جوی سالم و خوب در کلاس،حفظ نقش معلمی در رفتار و انجام درست مسئولیت های آن می باشد.

به دانش آموزانتان "خوش آمد" بگویید.

کلاس شما باید مکان جالب و با انگیزه ای باشد. هنگامی که دانش آموزان در آغاز ترم وارد کلاس می شوند در صورت امکان باید جلوی درب کلاس بایستید، به چشمان هر دانش آموزی نگاه کنید و او را با نامش صدا بزنید.دو دلیل مهم برای این کار وجود دارد:

اول این که ممکن است بعضی از دانش آموزان ساعات اولیه روز را بدون این که با فرد دیگری ارتباط شخصی و سازنده ای داشته، سپری کرده باشند. خوش آمد گویی شما در جلوی درب کلاس ممکن است تنها ارتباط شخصی آن دانش آموز در تمام روز باشد. مورد دیگر این که برخی از دانش آموزان پرخاشگر هستند و به نظر می رسد در دعوا و درگیری موفق می باشند. از نظر افرادی که با آن ها صحبت می کنند آنان افرادی نفرت انگیز و تلخ مزاج هستند و هیچ کس دوست ندارد در کنار آن ها باشد. اگر شما به روش خوش آمد گویی به هریک از دانش آموزان ادامه دهید، حتی آن هایی که دوست داشتنی نیستند ممکن است شما تنها برخورد مثبت آن دانش آموز در طی روز باشید.

نگاه کردن به دانش آموزان خجالتی و پرخاشگر به منظور تغییر رفتار آن ها می تواند حیرت آور باشد، زیرا دانش آموزان خجالتی به تدریج شروع می کنند به بلند کردن سر و نگاه کردن به چشمان شما و به مرور حتی اگر به آن ها خوش آمد نگویید، خود شروع به سلام کردن می کنند. دانش آموزان پرخاشگر نیز از تلاش خود برای دادن پاسخ منفی خودداری می کنند و آن ها نیز خوش آمد گویی متقابل را آغاز می کنند.

دومین دلیل مهم برای خوش آمد گویی به دانش آموزان این است که سلام کردن برای دانش آموزان مشکل ساز پیامی را با این مفهوم که شما فرصت دوباره ای به آن ها داده اید، القا می کند. همچنین خوش آمد گویی به شما اجازه می دهد تا از لحاظ عاطفی آن ها را درمان کنید آن گونه که از شما به عنوان معلم انتظار می رود و ضمنا اگر در حین کار کردن با این دانش آموزان کمک هایی را که آن ها احتیاج دارند به آنان ارئه دهید، احساس راحتی بیشتری خواهید کرد و بدانید که بالاخره با خوش آمد گویی روزی این یخ شکسته خواهد شد.

فضایی جالب ایجاد کنید.

کلاس شما باید از لحاظ ظاهری جذاب باشد. حتی دانش آموزان دبیرستانی هم از این که کلاس شان تزیین شود، لذت می برند. شما به عنوان معلم تازه کار همچون معلم های باسابقه وسایل زیادی برای این کار در اختیار ندارید. با وجود این با کمی خلاقیت می توانید کلاستان را به کلاس ویژه ای تبدیل کنید. استفاده از اطلاعات و خبرهای مربوط به دانش آموزان و فعالیت های آن ها، برای این که به کلاس از لحاظ ظاهری جلوه دهید، کاری مفید است. دانش آموزان دوست دارند اسامی خود را به صورت چاپ شده روی تابلو ببیند. روی قسمت هایی از تابلو پوسترهای رنگی و یا طرح های جالب توجه قرار دهید. در طول سال تحصیلی خبرهایی را که در مورد دانش آموزان تان است، البته به استثنای گزارشات محرمانه کپی کنید و روی تابلوی اعلانات نصب کنید. وقتی که تابلو پر شد، تابلوی دیگری را آغاز کنید. در پایان سال تحصیلی مجموعه ای جالب حاوی اطلاعاتی درباره دانش آموزان تان خواهید داشت که هم شما و هم آن ها از دیدن آن لذت خواهید برد.

با برگزاری نمایشگاه کارهای دانش آموزان را ارائه دهید.

همیشه ارائه کارهای دانش آموزان برای آن ها، خوشحال کننده می باشد. اگر می خواهید کارهایی که نمره های آن ها مشخص شده و یا به نحوی درجه بندی شده را در معرض نمایش بگذارید حتما درجه و نمره آن را بپوشانید و از دانش آموزان درباره استفاده از کار آن ها اجازه بگیرید. حتی اگر درجه آن را بپوشانید دانش آموزان خودشان می توانند کارهای شایسته را تشخیص دهند و به اهداف شما پی ببرند.

یک بار به کارهایی که برای شرکت در نمایشگاه انتخاب نموده اید دقت کنید. نباید کارهایی را که در سطح دانش آموزان مدارس نمی باشند و یا کارهایی را که هیچ گونه رابطه موضوعی با نمایشگاه و اهداف شما ندارند، در معرض نمایش بگذارید. سعی کنید دانش آموزان پیش از موعود ارائه فعالیت های خود از موضوع مطلع شوند تا وقت کافی برای ارائه کارهای مناسب تری داشته باشند.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: نسیم گوهری