مراقب جان خود در متروها باشید!

متروی تهران بعنوان یک وسیله حمل و نقل عمومی نقش بسزایی در جابه جایی مردم تهران، و رساندن آنان به مقصد مورد نظرشان ایفا می کند.اما امروزه شاهد مشکلاتی در مترو هستیم که بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت.

دوماه گذشته مرگ دو کارگر خط هفت مترو به دلیل انحراف دستگاه لکوموتیو ویژه حمل کارگران و تجهیزات با انتقادات گسترده‌ای نسبت به عملکرد مدیران و مسئولان مترو تهران همراه بود. این حادثه در حالی مطرح شد که به تازگی اخباری مبنی بر مصدومیت 9 نفر از مسافران در خط دو مترو تهران توجه بسیاری را به خود جلب کرد. در همین رابطه، مسئولان مترو درباره وقوع حادثه اخیر اعلام کردند که یکی از لنت‌های قطار در خط دو مترو دچار حریق شد. مسافران مترو به دلیل ترس از آتش سوزی به درهای مترو هجوم بردند و با تلاش برای شکستن شیشه‌های مترو قصد خروج داشتند. در این میان نیز 9 نفر از مسافران به دلیل ازدحام جمعیت دچار مصدومیت و راهی بیمارستان شدند.

شاید ناگوار‌ترین و تلخ ترین حادثه در مترو تهران مربوط به مرگ زن نابینایی باشد که به دلیل عدم مناسب سازی ایستگاه‌های مترو برای معلولان و نابینایان به دلیل سقوط در چاله ایستگاه و برخورد قطار جان باخت.

اما مجددا هفته گذشته شاهد اتفافی در مترو تهران بودم که دودگرفتگی یک واگن قطار در خط 4 مترو تهران منجر به توقف مقطعی خدمات‌رسانی در این خط شد. علت این حادثه را بروز آتش‌سوزی جزئی در تونل منتهی به ایستگاه آزادی عنوان کرد. با اعزام سریع نیروهای آتش‌نشانی سه ایستگاه حادثه مهار و پس از ایمن‌سازی منطقه، تردد قطارها از این خط از سر گرفته شد.

اما حوادث مترو به اینجا ختم نمیشود بلکه حوادث ناگوار دیگری هم در مترو اتفاق می افتد...

حدس زدنش سخت است؛ واقعاً سخت! اینکه بدانی میان انبوه جمعیتی که تلاش می‌کنند خودشان را با عجله به قطار برسانند تا هرچه زودتر به مقصد برسند، کدام یک قصد سفر به مقصدی دیگر را دارد؛ آخرین مقصد؛ مرگ.

هیچ کس نمی‌داند آنکه قرار است در تونل بلند و باریک مترو، سوار قطار بی‌بازگشت شود، کیست. او هم مثل همه بلیت می‌خرد، از گیت رد می‌شود و به سمت ایستگاه می‌رود. شاید در چهره‌اش آثاری از غم یا بی حوصلگی و کلافگی هم باشد؛ مثل خیلی‌های دیگر! شاید هم نگاهش به دوردست‌ها باشد، آن ور دیوارهای زیرزمین؛ کسی نمی‌داند؛ اما همان وقت که هیاهو به پا می‌شود، دیگر همه می‌فهمند که زن یا مردی بوده جوان یا میانسال، شاید هم پیر. صحنه آنقدر فجیع می‌شود که آرزو می‌کنی هیچ گاه نزدیک آن مسافر مقصد مرگ نایستاده بودی.

«خسته بودم. گفتم 10 دقیقه‌ای بنشینم در ایستگاه و استراحت کنم. نزدیکم خانمی بود که منتظر قطار ایستاده بود؛ مثل بقیه. دو تا قطار آمد و رفت .سوار نشد. توجهم جلب شد که چرا سوار نمی‌شود. انگار مردد بود. قطار سوم که رسید، یک لحظه رویم را آن ور کرده بودم؛ ندیدم چطور خودش را انداخت زیر قطار. فقط چند ثانیه طول کشید. همان زنی بود که دیده بودم. بعدش آنجا خیلی شلوغ شد. نمی‌دانید چه هیاهویی بود. بعضی‌ها تلاش می‌کردند که کمک کنندبعضی دیگر هم موبایلشان را درآورده بودند و فیلم می‌گرفتند. صدای جیغ و سوت هم به گوشم می‌رسید. »

اینها گفته‌های یکی از دستفروشان مترو است؛ یکی از همان افرادی که در حادثه هفته پیش ایستگاه ولی‌عصر متروی تهران، نزدیک محل حادثه حضور داشته و جزو شاهدان عینی به حساب می‌آید. زن 30 ساله که خودش را هفته پیش زیر قطار انداخت، البته جان سالم به در برد اما پایش را از دست داد. این، تنها حادثه خودکشی در مترو نیست و مسافران و کارکنان مترو، پیش از این نیز شاهد اتفاقاتی از این دست بوده‌اند.

نخستین مورد خودکشی در ایستگاه مترو، در فروردین ماه سال 84 گزارش شد.دختر 18 ساله‌ای به نام مریم، در ایستگاه شهید بهشتی خودکشی کرد. البته مسئولان ایستگاه بلافاصله دختر جوان را به بیمارستان جم منتقل کردند، اما او به دلیل شدت جراحات، جان خود را از دست داد. اولین حادثه خودکشی در مترو، آخرین آنها نبود؛ بلکه این حادثه، اولین حلقه از زنجیره حوادث مشابه بود. حدود یک سال و نیم بعد، مرد جوانی در ایستگاه امام خمینی(ره) خودکشی کرد.

اردیبهشت ماه سال 86، متروی تهران شاهد حادثه خودکشی جوان 19 ساله‌ای به نام روح‌الله در ایستگاه بهارستان بود. یکی از مسئولان فروش بلیت ایستگاه مترو بهارستان گفته بود: «این جوان را به دفعات در حریم ایستگاه مشاهده کرده‌ام و حتی با هم احوالپرسی هم داشته‌ایم، اما هیچ عکس‌العمل غیرعادی از سوی او پیش از اقدام به خودکشی مشاهده نکرده بودم»

تنها کمی بعد از این حادثه یعنی اردیبهشت سال 86 دختر 21 ساله‌ای در ایستگاه مترو امام خمینی(ره) جان خود را به خطر انداخت. البته او جان سالم به در برد اما در این حادثه دو دستش را از دست داد و از ناحیه سر و قفسه سینه بشدت آسیب دید.

فرض خودکشی در مترو تهران، تا 5 سال دیگر محال می‌شود

خودکشی اخیر در ایستگاه ولی‌عصر متروی تهران در حالی صورت می‌گیرد که بهمن‌ماه سال گذشته، محمدباقر قالیباف شهردار تهران، دستور اجرای سیستم درهای حائل بین سکوها و قطارهای مترو موسوم به سیستم پی اس دی را صادر کرد که نخستین اقدام در این رابطه در متروی پایتخت محسوب می‌شود.

جعفر تشکری ‌هاشمی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در زمان اعلام این خبر عنوان کرد که کارهای مطالعاتی این پروژه از مدت‌ها پیش آغاز شده و با توجه به دستور دکتر قالیباف بزودی نسبت به اجرای آن در ایستگاه‌های مترو اقدام می‌شود. به گفته او، در این سیستم صرفاً پس از توقف کامل قطارها، درب سکوها، همزمان در واگن‌ها باز می‌شود و مسافران می‌توانند از این طریق از واگن‌ها سوار و پیاده شوند.

احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون حمل ونقل و عمران شورای شهر تهران که پیشنهاد‌دهنده اجرای درهای پی اس دی در ایستگاه‌های مترو بوده، معتقد است که با وجود تمام مخالفت‌ها که عمدتاً به لحاظ هزینه و چالش‌های فنی طرح بود، حفظ ایمنی شهروندان از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است.

او می‌گوید: «این امر با توجه به توسعه مترو و اقبال شهروندان به سوی حمل و نقل عمومی بیش از پیش مورد توجه و احتیاط است. این موضوع در چندین و چند جلسه کمیسیون و همچنین صحن علنی شورا مورد بررسی قرار گرفت که هرچند به طور کلی نظر اعضا و کمیسیون در این مورد موافق بود اما بعضاً با مخالفت‌هایی هم مواجه شدیم.»

دنیا مالی کمیسیون عمران و حمل و نقل همواره بر استفاده از این سیستم در خطوط در حال بهره‌برداری و ساخت تأکید داشته و دارد. مخالفان استفاده از درهای P.S.D بر این عقیده بودند که میزان حوادثی که اتفاق افتاده به نسبت کل جابه‌جایی مسافر قابل اغماض است. در مقابل این نگاه اما موافقان طرح تأکید بر توجه به ایمنی هرچه بیشتر مسافران بخصوص افزایش بهره‌برداری از خطوط مترو، افزایش رضایتمندی شهروندان و همچنین حساسیت بیشتر در زمانبدی حرکت واگن‌ها خواهد شد.

دنیامالی در رابطه با زمان و نحوه اجرای طرح، توضیحات بیشتری می‌دهد و می‌گوید: «با توجه به حساسیتی که در بین اعضای کمیسیون عمران و حمل و نقل درباره اجرای این طرح وجود داشت، در تدوین برنامه پنج‌ساله شهرداری و نیز بررسی و تصویب بودجه سال 93 مقرر شد اجرای این سیستم در طول سال 93 با 10 ایستگاه آغاز شود و در طول برنامه پنج‌ساله تمامی ایستگاه‌های باقی‌مانده با در نظرگرفتن اولویت مسافر، به سیستم درهای پی اس دی مجهز شوند.»

حدس زدنش سخت است؛ حدس اینکه کسی که کنارت ایستاده و متفکرانه به جلو خیره شده است، در ذهنش چه می‌گذرد و آیا از بین تمام فکرهای جور و واجور، اندیشه خودکشی در زیر قطار، به ذهنش خطور می‌کند یا نه؟! خدا می‌داند تا پنج سال دیگر که خودکشی در تمام ایستگاه‌ها، محال می‌شود، چند نفر دیگر، درست مثل بقیه بلیت می‌خرند، از گیت رد می‌شوند، به سمت ایستگاه می‌روند و سوار قطار بی‌بازگشت مرگ می‌شوند.

منابع:ایسنا / تابناک / فرارو