ویژگی‌های مدارس هوشمند (قسمت اول)
مدرسه هوشمند در جهت فرآیند یادگیری و بهبود مدیریت به صورت نظام یافته بازسازی شده تا دانش آموزان سطوح مختلف را برای زندگی در عصر اطلاعات و ارتباطات آماده نماید. یک مدرسه‌ی هوشمند، به عنوان یک سازمان یادگیرنده، در طول زمان تکامل یافته و به طور مستمر، کارکنان حرفه‌ای خود، منابع آموزشی و توانایی‌های اجرایی‌اش را توسعه می‌دهد.
در این مدارس روند اجرای کلیه فرآیندها اعم از مدیریت، نظارت، کنترل، یاددهی – یادگیری، منابع آموزشی و کمک آموزشی، ارزشیابی، اسناد و امور دفتری، ارتباطات و مبانی توسعه آن‌ها و... در جهت بهبود نظام آموزشی و تربیتی پژوهش محور طراحی شده است. همچنین دانش آموزان عملاً برای ورود به دنیای الکترونیک امروزی تربیت می‌شوند. در مدرسه هوشمند همه چیز تحت تأثیر رایانه قرار می‌گیرد؛ از نظام مدیریت، آموزش و تعلیم، ارتباط با اولیا، سیستم‌های ثبت نام و دریافت کارنامه، حضور و غیاب دانش آموزان، اطلاع رسانی، بررسی مشکل، پرسش و پاسخ دانش آموزان با آموزگاران به صورت همزمان یا غیر همزمان و...
در این شیوه تمام مراحل مربوط به تربیت اجتماعی فراگیران با استفاده از روش‌های نوین و تایید شده به قوت خود باقیست و دانش آموز نقش یادگیرنده دارد و معلم بیشتر به تعریف آموزیار نزدیک می‌شود. معلم می‌کوشد که به جای جستجو برای در اختیار قرار دادن پاسخ و راه حل چگونه آموختن و پویا بودن و شیوه‌های دستیابی به پاسخ سوالات و تمیز قابلیت استناد منابع را در دانش آموزان تقویت کند.
در این مدارس قابلیت آن وجود دارد که بچه‌ها با منابع علمی معتبر در سراسر جهان همچنین با دانش آموزان در مدارس (با قابلیت هوشمند) دیگر ارتباط برقرار سازند. در این مدارس روش تدریس بر اساس دانش‌آموز محوری است؛ همچنین تأكید بر مهارت فكركردن و فراهم ساختن محیط یاددهی ـ یادگیری از راهبردها و خط مشی‌های مدرسه هوشمند می‌باشد.
اصول كلیدی در این مدارس
- دانش خلاق
- استعداد یادگیری
- توجه به فهم مطالب
- آموختن با هدف تسلط و انتقال آن
- ارزیابی آموخته‌ها به شكل متمركز
- غلبه بر مشكلات
- مدرسه به عنوان یك سازمان آموزشی
در مدارس هوشمند، رایانه و صفحه‌های نمایش جای تخته سیاه را می‌گیرند و سی دی‌ها جایگزین کتاب و تا حدودی جایگزین دفتر می‌شوند. محتواهای الکترونیک از دو منبع تأمین می‌گردند؛ یکی محتواهای آماده و تایید شده توسط نظام آموزشی و دیگری محتوای تولید شده توسط معلم.
در مدارس هوشمند نیازی نیست معلمین توانایی کامل تولید محتواهای الکترونیک را دارا باشند؛ اما باید دست کم با انواع منابع موجود و تولید شده آشنا باشند و توانایی استفاده‌ی به موقع از این محتواها را دارا باشند. چرا که استفاده‌ی نابجا از این گونه محتواها تأثیرات مخربی بر روند یادگیری می‌گذارد؛ همچنین محتواهای آموزشی توسط دانش آموزان نیز می‌تواند تولید شود و فراگیری از این طریق انجام گیرد.
در این گونه مدارس كسب موفقیت دست‌یافتنی است و میزان آن به تلاش و پیگیری دانش‌آموز و هدایت صحیح و جهت دار آن توسط آموزگار بستگی دارد. در این روش روح پژوهش و جست‌وجوگری، جایگزین روحیه بی‌هدف شاگردان خواهد شد و ركن اصلی برای هرگونه تغییر، تغییر در فكر است و ابزار و امكانات تنها وسیله‌ای برای جامه عمل پوشاندن به افكار هستند.
چهار نکته تأثیرگذار در طراحی مدرسه هوشمند
- عوامل محیطی (فضا و طراحی مناسب مدرسه، کلاس‌ها و...)
- عوامل اجرایی و یادگیرندگان (آموزش قبل از شروع به جهت توجیه مدیران، معلمان و دانش آموزان)
- عامل سخت افزاری، شبکه طراحی مهندسی وسایل ارتباطی شبکه و سخت افزاری.
- عامل مهم نرم افزار و دیجیتال.
زیرساخت‌ها
مراكز آموزشی روستایی
- حداقل یك كلاس درس به تجهیزات الكترونیكی رایانه، (دیتا پروژكتور یا تجهیزات برد هوشمند و نمایشگر) مجهز شود.
- مراكز آموزشی شهری
- مراكز آموزشی پنج كلاسه و کمتر، مانند مجتمع‌های روستایی می‌باشند.
- مراكز آموزشی با بیش از پنج كلاس درس، علاوه بر كلاس الكترونیكی، به یك كارگاه رایانه برای استفاده حداقل بیست دانش آموز به طور همزمان از آن تجهیز می‌گردد.
- جهت تجهیز كارگاه رایانه از Lap Top متصل به شبكه LAN استفاده نمایند. این مدارس دارای تجهیزات برد هوشمند می‌باشند، کلیه مراکز آموزشی شهری و روستایی به اینترنت ملی متصل می‌گردند و از اتوماسیون اداری در بخش‌های مختلف مدرسه استفاده می‌نمایند.
- سامانه مدیریت جامع آموزش الكترونیكی مدارس و پورتال ویژه مدارس هوشمند، توسط مركز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات آماده شده و مراکز آموزشی از آن استفاده می‌نمایند.
- در این مدارس از تولیدات محتوای الكترونیكی مجاز، كه به تأیید سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی رسیده باشد استفاده می‌گردد كه بر اساس چهار شاخص تهیه گردیده است:
الف-كیفیت فنی
ب- جذابیت
ج- كیفیت آموزشی
د- تطابق با برنامه درسی ملی
- در چنین مدارسی حداكثر بهره گیری از شبکه ملی رشد و تولیدات آن، شبکه‌ها و سایت‌های رسمی كه از سوی مركز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات اعلام شده است صورت می‌پذیرد.
پیشنهادات برای مدرسه هوشمند
- طراحی و راه اندازی وبلاگ با عنوان نام مدرسه.
- نصب تابلوی LCD كه پیام‌های اولیای مدرسه و والدین را ارائه كند.
- مدیریت نظام یافته یکپارچه رایانه‌ای در امور آموزشی، پرورشی و پشتیبانی.
- امکانات ارتباطی مناسب به منظور حضور در اینترنت.
- معلمان و کارکنان توانمند، متخصص و دارای اشتیاق به‌کارگیری صنعت ارتباطات نوین.
ادامه دارد…
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مریم عرفانیان
تنطیم: علی سرمدی
