بازم اشتباه! چرا دقت نمیکنی؟
مادر تقریباً کارش تمام شده بود و فرصت پیدا کرده بود تا کمی هم به پسرش برسد. صدایش را بلند کرد و به سینا که در حال بازی کردن با رایانه بود گفت : «سینا مامان تکالیفت رو انجام دادی؟» سینا جواب داد: «بله مامان خیلی وقته!» مادر دوباره گفت: «لطفاً تکالیفت رو بیار تا ببینم.» سینا حساس بودن بازی را بهانه کرد تا بلکه از پای رایانه بلند نشود ولی بی فایده بود و مادر اصرار داشت تا تکالیفش را چک کند. مادر با وسواس خاصی دفتر تلاش سینا را ورق میزد؛ صدایش را بالا برد و با ناراحتی رو به سینا گفت :« مگه این جا ننوشته دور فعل خط بکش چرا دور صفت خط کشیدی؟ یعنی فرق فعل وصفت رو نمی دونی؟ چرا غلط املایی داری مگه مشق رو از روی کتاب نمینویسی؟ چرا ریاضیاتت رو اشتباه حل کردی؟ تو که جدول ضرب رو بلدی و...» خلاصه بعد از تمام این حرفها مادر دستش را روی سرش گذاشت و ادامه داد: «سینا چرا این قدر بی دقتی؟ حواست کجاست؟ چرا دقت نمیکنی؟» اما، سینا حرفهای مادر را طور دیگری در ذهنش تداعی میکرد: «ای نادان! دوباره غلط؟»
یادگیری دقت
یاد گرفتن دقت برای کودک کار مهم و دشواری است؛ هدف این نیست که کودکان خیلی با دقت بشوند و نقصی در کار آنها نباشد. درمان بی دقتی هم بدین گونه نیست که به طور مداوم به آنان نق زده شود و بگوییم که اشتباه میکنند؛ بلکه باید به آنها آموخت تا بکوشند و به دقت کردن اهمیت بیشتری بدهد. باید به کودکان کمک کرد تا مهارت دقت و تمرکز حواس را بیاموزند.
مشکل را مشخص کنید
باید به طور منظم کارهای کودک را مرور کرد و به او کمک نمود تا دریابد مسئله چیست و مشکل کجاست؟ اگر درس را خوب فهمیده و میداند پس به چه علت اشتباه میکند؟ گاه دانش آموز در تکالیفش و حتی برگه امتحانی دچار این بی دقتی میشود؛ مثلاً کودکی درس ریاضی را آموخته است ولی بی آنکه یک بار دیگر برگه جواب سوالات امتحانش را نگاه و چک کند برگه را تحویل میدهد. برخی نیز تصور میکنند همه سوالات شبیه به هم هستند و با یک بار خواندن سوال اقدام به جواب دادن میکنند، یا مثلاً تمایل دارند اولین نفر برگه امتحان را تحویل دهند. چنین مواردی برای تکالیف منزل نیز صادق است؛ برای همین این گونه دانش آموزان زیاد اشتباه میکنند.
باید حواسمان به بی دقتی کودک باشد
هیچ کس صد در صد دقیق نیست، اما اگر به گونهای تلاش کنیم میتوانیم به هدفمان برسیم. خواندن دستورالعملها اغلب مشکل بی دقتی را حل میکند؛ بنابراین از دانش آموز بخواهید دستورالعملها را بخواند و دور آنها خط بکشد، چون این خط کشیدن مشخص کننده کاری است که میخواهد انجام دهد. از او بخواهید پس از انجام تکالیف هر صفحه را بازبینی نماید و حتی پایین برگه را خودش امضا کند، کودکان این کار را خیلی دوست دارند.
دقت را تقویت کنید
معلمان باید دقیق بودن را در کودک تقویت کنند و به آنان بفهمانند که دقت در زندگی از اهمیت زیادی برخوردار است. باید کودک را تشویق نمایند که اگر تکلیفی را به والدین دانش آموز نشان میدهند برای اینست که نسبت به تکالیف گذشتهاش دارای غلط کمتری میباشد و معلوم میشود که دقت بیشتری کرده است. معلم حتماً این نکته را به کودک گوشزد کند که خیلی بهتر از قبل است و اگر او بخواهد بهتر هم میشود.
بنابراین توصیه ما به آموزگاران اینست که کارهای با دقت را به نمایش بگذارید تا دانش آموز متوجه اهمیت آن شود؛ با دقت بودن را به صورت یک ویژگی برتر و امتیاز خاص در آورید. عواقب بی دقتی را به کودک بفهمانید، مثلاً یک بی دقتی در نوشتن تاریخ در کارت تولد برای دوستان میتواند تولدش را کلا به هم بزند یا گرفتن یک شمارهی اشتباه از شماره تلفن منزل دوستش هیچ وقت نمیتواند او را با دوستش ارتباط دهد، حتی اگر اختلاف بر سر یک یا دو شماره باشد. گوشزد کردن این عواقب میتواند تلنگری برای دقت بیشتر کودک شود.
دقت را با تعیین مجازات تقویت کنید
پس از اطمینان حاصل کردن از فهمیدن کودک که دقت داشتن و بی دقتی چه مزایا و معایبی دارد در صورت تکرار باید از روشهای دیگری استفاده کرد تا خود بدین نتیجه برسد که همان دقت در ابتدای کار بهتر است تا عواقب بعدی. باید از روش تصحیح بیش از حد استفاده نمود این میتواند بهترین روش باشد؛ مثلاً پس از مرور تمام تکالیف باید به دانش آموز گفته شود در تکالیفت سه یا دو غلط بود، بهتر است خودت تکالیف را مرورکنی تا آنها را بیابی!
یا کودک را مجبور کنید کار را دوباره انجام دهند، اگر تکالیفش را با بی دقتی انجام داده بود متوجه اشتباه خود میشود. نهایتاً، انجام موارد ذکر شده خود به خود و با مرور زمان این اصل را در دانش آموز ایجاد میکند که درست انجام دادن تکالیف در ابتدا بهتر از دوباره نویسی آن است.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: ملیحه قشقایی
تنظیم: علی سرمدی