تبیان، دستیار زندگی
تا کنون با مولکول مهم tRNA و نقش آنزیم آمینوآسیل tRNA سنتتاز آشنا شدیم. حال به مولکول بعد که ریبوزوم نام دارد می رسیم. در مورد ریبوزوم و نقش آن در طرح های قبلی صحبت شده است. در این طرح در مورد اجزای ریبوزوم که در فرایند ترجمه نقش دارند ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از RNA تا پروتئین ٣

اهداف:

آشنایی با مراحل مختلف پروتئین سازی

آشنایی با مولکول های دخیل در فرایند ترجمه به خصوص tRNA و ریبوزوم

از rnaتا پروتئین 3

شرح درس:

تا کنون با مولکول مهم tRNA و نقش آنزیم آمینوآسیل tRNA سنتتاز آشنا شدیم. حال به مولکول بعد که ریبوزوم نام دارد می رسیم. در مورد ریبوزوم و نقش آن در طرح های قبلی صحبت شده است. در این طرح در مورد اجزای ریبوزوم که در فرایند ترجمه نقش دارند با هم صحبت خواهیم کرد.

شناسایی یک کدون توسط آنتی کدون موجود در مولکول tRNA شبیه به جفت شدن بازهای مکمل می باشد که در همانند سازی DNA و رونویسی ذکر شد. اما ترجمه ی صحیح و سریع mRNA به پروتئین نیازمند یک ماشین مولکولی بزرگ است که در طول زنجیره ی mRNA حرکت نموده مولکول های tRNA مکمل را به دام انداخته و آن ها را در موقعیت مناسب قرار می دهد و اسیدهای آمینه ای را که آن ها حمل می کنند به یکدیگر متصل می کند تا یک زنجیره ی پروتئینی شکل گیرد. ماشین سازنده پروتئین ریبوزوم ها هستند.

ریبوزوم های یوکاریوتی و پروکاریوتی در شکل و عمل خیلی شباهت دارند. هر دو از یک زیر واحد بزرگ و یک زیر واحد کوچک تشکیل شده اند که به یکدیگر ملحق می شوند تا یک ریبوزوم کامل با وزن چند میلیون دالتون را بسازد. زیر واحد کوچک،tRNA ها را با کدون های روی mRNA تطبیق می دهد، در صورتی که زیرواحد بزرگ موجب تسریع در واکنش های تشکیل پیوندهای پپتیدی می شود، که پیوندهای پپتیدی اسیدهای آمینه موجود در زنجیره ی پلی پپتیدی را به یکدیگر متصل می کند. این دو زیر واحد معمولاً نزدیک نقطه ی شروع یعنی انتهای 5´ یک مولکول mRNA ، روی یکدیگر قرار می گیرند تا ساختن پروتئین را شروع کنند.

از rnaتا پروتئین 3

سپس ریبوزوم در طول mRNA هر بار به اندازه ی یک کدون حرکت می کند و توالی نوکلئوتیدی را به توالی اسید آمینه ای ترجمه می نماید، در این عمل از tRNA به عنوان واسطه هایی استفاده می شود که هر اسیدآمینه را با کدون صحیح تطبیق داده و سپس آن را به انتهای زنجیره ی پلی پپتیدی در حال رشد اضافه می کنند. وقتی که ساختن پروتئین به پایان می رسد دو زیر واحد ریبوزوم از یکدیگر جدا می شوند. یک ریبوزوم سلول یوکاریوتی در ثانیه حدود دو اسید آمینه را به زنجیره  پپتیدی اضافه می کند و ریبوزوم های سلول باکتریایی حتی سریعتر نیز عمل می کند و 20 اسید آمینه را در هر ثانیه اضافه می کند.

هر ریبوزوم دارای چهار جایگاه اتصال برای مولکول های RNA است که یکی برای mRNA و سه جایگاه برای tRNA می باشد. این سه جایگاه به نامهای A,P,E شناخته می شوند. مولکول tRNA فقط در صورتی که آنتی کدونش با کدون مکمل روی mRNA متصل شده به ریبوزوم جفت باز تشکیل دهد به طور محکمی در جایگاه های P و A ریبوزوم قرار می گیرد. دو جایگاه A و P به حدی به هم نزدیک هستند که دو مولکول tRNA موجود در آنها مجبور می شوند با کدون های مجاور در روی مولکول mRNA نیز جفت باز تشکیل دهند.

از rnaتا پروتئین 3

  • زیست شناسی از RNA تا پروتئین
  • برای دریافت فایل آموزشی کلیک کنید.

    مولکول های tRNA به همراه ریبوزوم کارهای مهمی در فرایند ترجمه انجام می دهند. زیرواحدهای ریبوزوم از هم باز شده، پذیرای tRNA می شوند. ترجمه شامل سه مرحله شروع، ادامه و پایان است که در ادامه در مورد آن ها صحبت خواهد شد.


    مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی

    تنظیم: مهسا شاه حسینی