تبیان، دستیار زندگی
یکی از اشکال ذخیره ای اسیدهای چرب، تری اسیل گلیسرول است که بازده اکسایش کامل اسید چرب در حدود 9کیلوکالری بوده این در حالی است که اکسایش برای کربوهیدرات ها و پروتئین ها 4 کیلوکالری است....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اسیدهای چرب 1

اهداف:

آشنایی با ساختار اسیدهای چرب

آشنایی با نحوه سنتز اسیدهای چرب

آشنایی با نحوه هیدرولیز اسیدهای چرب

شرح درس:

اسیدهای چرب مولکول های دوگانه دوست هستند و به عنوان اجزای فسفولیپیدها و گلیکولیپیدها در ساختمان غشای سلول ، تغییر دهنده مولکول های سوختی، هورمون ها و پیام برهای بین سلولی دارای نقش و اهمیت هستند.

اسیدهای چرب 1
یکی از اشکال ذخیره ای اسیدهای چرب، تری اسیل گلیسرول است که بازده اکسایش کامل اسید چرب در حدود 9کیلو کالری بوده این در حالی است که اکسایش برای کربوهیدرات ها و پروتئین ها  4 کیلوکالری است. این اختلاف تولید به خاطر حالت احیاشده اسید های چرب است. علاوه بر این اسیدهای چرب به ویژه تری اسیل گلیسرول ها غیرقطبی و در نتیجه تقریباً در شکل بدون آب ذخیره می گردند در حالی که پروتئین ها و کربوهیدرات ها بسیار قطبی تر و در نتیجه بسیار هیدراته تر هستند. به طوری که ذخیره ی انرژی یک گرم چربی تقریباً غیرهیدراته بیش از شش برابر یک گرم گلیکوژن هیدراته است. در پستانداران جایگاه اصلی تجمع تری اسیل گلیسرول ها، سیتوپلاسم سلول های چربی می باشد. قطرات تری اسیل گلیسرول ها به شکل یک کره ای بزرگ که عمده ی حجم سلول را اشغال می کند به هم می پیوندند. سلول های چربی برای سنتز و ذخیره ی تری اسیل گلیسرول ها و نیز برای تبدیل آنها به مولکول های سوختی که توسط جریان خون به بافت های دیگر منتقل می شوند تخصص یافته اند. این کارایی به حدی است که پرندگان مهاجر با تکیه بر این ذخیره توانایی پرواز در مسافت های بسیار طولانی را دارند. بیشتر لیپیدها به شکل تری اسیل گلیسرول ها جذب می شوند اما جذب از میان سلول های پوششی روده ی کوچک باید به اسیدهای چرب تجزیه شود. لیپیدها به راحتی به حالت محلول در نمی آیند. این مواد با نمک های صفراوی به هم می پیوندند و تشکیل میسل می دهند. همچنین لیپازهای لوزالمعده ای تری اسیل گلیسرول را به اسیدهای چرب و مونواسیل گلیسرول ها تجزیه می کنند.

فیلم:

برای دریافت فایل آموزشی کلیک کنید.

سلول های چربی پس از رسیدن به معده انسان توسط آنزیم های مختلف شکسته می شوند. اما به خاطر این که لیپیدها به راحتی به حالت محلول در نمی آیند، توسط نمک های صفراوی تشکیل میسل داده و این امر سبب تشکیل تری اسیل گلیسرول از اسیدهای چرب می گردد.

با این مقدمه در مورد اسیدهای چرب حال به سراغ تجزیه اسیدهای چرب می رویم. تری اسیل گلیسرول در ابتدا به اسیدهای چرب و گلیسرول آزاد تبدیل می شود. در بافت ها اسید چرب به حالت فعال در آمده و به میتوکندری ها جهت تجزیه منتقل می شود. در مرحله آخر اسیدهای چرب به طور مرحله به مرحله به استیل CoA شکسته شده و استیل CoA نیز وارد چرخه اسید سیتریک می شود.

مرحله هیدرولیز تری اسیل گلیسرول:

اولین مرحله در مصرف چربی ها هیدرولیز تری اسیل گلیسرول ها به وسیله لیپازها می باشد که از آن تحت عنوان لیپولیز نام برده می شود. هرگاه یکی از هورمون های اپی نفرین، نوراپی نفرین، گلوکاگون و آدرنوکورتیکوتروپیک با بافت چربی تیمار شود، لیپاز آن فعال می شود. این هورمون سبب فعال شدن مسیر آبشاری و در نهایت تحریک پروتئین کیناز A می شود و آن نیز با فسفریلاسیون لیپازها می گردد. تری اسیل گلیسرول به اسیدهای چرب و گلیسرول تبدیل می شود. اسیدهای چرب رها شده در پلاسمای خون محلول نیستند و پس از آزاد شدن آلبومین موجود در سرم به آن ها متصل شده و آن ها را انتقال می دهد. گلیسرول به وجود آمده نیز توسط کبد جذب شده و به دی هیدروکسی استون فسفریله می گردد و نهایتاً به گلیسرآلدهید 3- فسفات تغییر شکل می دهد. این دو مولکول نیز همان طور که در طرح های مربوط به گلیکولیز و گلوکونئوژنز ذکر شد محصولی حد واسط برای این چرخه ها هستند.

در دومین مرحله که در در میتوکندری رخ می دهد اسیدهای چرب اکسایش می یابند. در این مرحله قبل از ورود اسید چرب به میتوکندری، با ATP وارد واکنش می شوند و یک گروه کربوکسیل به آن متصل می شود و استیل CoA تشکیل می شود. برای انتقال این محصول از عرض غشا داخلی میتوکندری مولکولی به نام "کارنیتین" و آنزیم های مربوط به آن دخالت می کند. اگر این آنزیم ها دچار نقص شوند گرفتگی ملایم در ماهیچه ها و حتی ضعف و مرگ رخ می دهد. ماهیچه های قلب و کلیه تحت تاثیر کارنیتین و آنزیم های مربوط به آن هستند.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی

تنظیم: مهسا شاه حسینی