آیا می شود ملکی را موقت وقف کنیم؟

ملک وقفی قابل خرید و فروش نیست (مگر در مواردی خاص)، لذا چنین شرطی در هنگام وقف مخالف مقتضای آن بوده و وقف باطل است، البته اگر مثلاً به این شکل شرط کند که در صورت خرابی و عدم قابلیت استفاده، موقوفه به فروش رسیده و تبدیل گردد، شرط و وقف صحیح است.

جواب: اگر كسی چیزی را وقف كند، از ملك او خارج می‌شود و خود او و دیگران نمی‌توانند آن را ببخشند یا بفروشند و كسی هم از آن ملك ارث نمی‌برد. (توضیح المسائل امام (ره), ص2676)

جواب: كسی كه مالی را وقف می‌كند، باید برای همیشه وقف كند پس اگر مثلاً بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد نباشد، باطل است. (توضیح المسائل امام (ره), ص2679)

جواب: خرید زمین به قصد بنای مسجد كافی در وقف نیست، اگر بعد از خرید وقف نشده و تحویل وقف نگردیده به ملك مالك باقی است و اختیار آن با مالك است. (استفتاثات امام (ره), ج2, ص334)

ملک وقفی قابل خرید و فروش نیست (مگر در مواردی خاص)، لذا چنین شرطی در هنگام وقف مخالف مقتضای آن بوده و وقف باطل است، البته اگر مثلاً به این شکل شرط کند که در صورت خرابی و عدم قابلیت استفاده، موقوفه به فروش رسیده و تبدیل گردد، شرط و وقف صحیح است.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

این شرط در شرایط خاصی صحیح است.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

شرط مذکور صحیح نیست ولی می‌تواند شرط کند در صورت نیاز موقوفه را به خود برگرداند.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

چنین شرطی مخالف مقتضای وقف است و وقف باطل می‌شود.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):

موارد مختلف است و به صورت کلی ملک وقفی قابل خرید و فروش نیست.

چند استفتاء از آیة الله سیستانی دام ظله:

پاسخ: نمی تواند مگر اینکه تعیین متولی را در حین انشاء وقف برای خودش قید کرده باشد.

پاسخ: مانند نمازخانه است.

پاسخ: می تواند فقط طبقه پایین را وقف کند.

پاسخ: اگر فرش کهنه با پول خود مسجد خریداری شده می توانید بفروشید ولی اگر وقف باشد فروش جایز نیست پس اگر در خود مسجد قابل هر نوع استفاده باشد باید در مسجد بماند در غیر این صورت باید به سایر مساجد داده شود.

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:

جواب: واقف فقط در وقت واقع ساختن وقف و در ضمن عقد آن اجازه قرار دادن حق تولیت براى خودش یا دیگرى را دارد اما بعد از تمام شدن وقف، واقف بیگانه از وقف مى‌باشد.

جواب: ظاهر تعیین تولیت وقف به نحو مزبور در فوق انتقال تولیت از ولد اكبر به فرزند اكبر وى است.

جواب: تخلّف از مورد و جهت وقف حرام است و نمى‌تواند در مکان مذکور تصرف نماید.

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اندیشه قم

سایت اسلام کوئیست

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله سیستانی دام ظله

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای دام ظله

مطالب مرتبط:

احکام وقف

از وقف چه میدانید؟

نقش وقف در پویایی اسلام