ملاحظات فرهنگی جامعه میزبان در اردوها(1)

اردوهای دانش‌آموزی یکی از بهترین فرصت‌ها برای کسب دانش و فرهنگ از طریق ورود به مناطق غیر بومی و همراهی و همزیستی در کنار مردمی متفاوت با خود است. این تفاوت ‌ها بیشتر فرهنگی و بومی است و نه شخصیتی، دیدن و لمس این تفاوت‌ها می‌تواند زمینه بسیار مناسبی برای کشف رازهای تازه در دانش‌آموزان باشد.

جهان دیدگان را و نادیدگان       نکردند یکسان پسندیدگان

با نگاهی به معنای سفر در فرهنگ ‌نامه‌ها و تعریف آن درک این مفهوم کامل‌تر می‌شود. اکثر فرهنگ‌نامه‌های لغت سفر را «بیرون آمدن از شهر خود و به محل دیگر رفتن» معنی نموده‌اند. این جمله کوتاه را می‌توان اینگونه کامل کرد که: «سفر به معنای دورشدن از محل عادی زندگی و کار، سپری کردن مسیری کوتاه یا بلند و وارد شدن به محیطی جدید با انگیزه کسب تجربیات جدید، انجام کار و تجارت، سیاحت و تفریح، زیارت و عبادت، و یا آشنایی با آداب و سنن و فرهنگ‌های ناشناخته و یا شناخت فرهنگ، تاریخ و ادیان دیگر است.»

سفر، آزمـــوده کند مرد را       هم از دل براند غم و درد را

ز گیتی بد و نیک بنمایدش       وز آن گنـج دانش بیفزایدش

همه ما در محل زندگی، کار و فعالیت خود دارای فرهنگی مشخص و متمایز از مناطق دیگر  هستیم، از جمله فرهنگ تعاملات، آداب، سنن، رفتارها، پوشش، خوراک و ... و معمولا با این روش فرهنگی خاص زندگی می‌کنیم و به آن عادت کرده‌ایم. اما این را نیز می‌دانیم که فرهنگ و شیوه‌ های زندگی و تعاملات مردم دیگر مناطق کشورمان و یا مناطق مختلف جهان با هم متفاوت است.

و اتفاقا تلاش برای دستیابی به این تفاوت ‌هاست که انسان‌ را راهی سفر می‌کند. علم به نحوه تعاملات دیگر انسان ‌ها و زندگی هرچند کوتاه و چند روزه با اقوام و مردمان دیگر نقاط جهان و تجربه عملی فرهنگ نحوه زندگی و امرار معاش آن ها به قدری جذابیت دارد که بسیاری از مردم از سراسر جهان هزاران دلار پول خرج می‌کنند تا بتوانند از نزدیک این تجربیات را تجربه نمایند.

این‌که در بخشی از کشور ما هنوز مردمی هستند که در خانه‌هایی شبیه به غار زندگی می‌کنند و به این نوع زندگی نیاکان خود ارج می‌نهند و یا روستاهایی وجود دارد که هیچگونه نمادی از تکنولوژی حتی ماشین به آنجا وارد نشده و مردمش به روش ده‌ها سال پیش زندگی می‌کنند و یا پوشش مردم در فلان منطقه بسیار متفاوت از مناطق دیگر است و نحوه زندگی آن ها، نوع کسب و کار، غذاهای آن ها، نحوه درس خواندن بچه‌ها، نحوه برگزاری مراسم ازدواج و یا جشن‌های سنتی و بومی آن ها با ما فرق دارد و یا در برخی مناطق تعصب مذهبی مردم بسیار بالاست و برای برخی آداب و رسوم سنتی خود بهای بسیار قائلند و همه ‌ساله این رسوم کهن را با شور و هیجان بسیاری برپا می‌دارند همه و همه باعث تنوع بسیار و از جذابیت‌های خاص یک سفر و اردوی کامل و جامع است.

در همین راستا باید بپذیریم که هرچقدر رفتارها، آداب و سنن و شکل زندگی مردم در مناطق مختلف برای ما عجیب است و شاید گاهی مسخره به نظر برسد، رفتارها و نوع زندگی و تعاملات ما نیز می‌تواند برای آن ها به همین شکل عجیب و غیرقابل پذیرش باشد.

اتفاقا نکته اصلی در همین جاست که ما هنگام ورود به مناطق جدید باید بپذیریم وارد فضایی متفاوت از محل زندگی خود و فرهنگ حاکم بر آن شده‌ایم و برای پذیرش فرهنگ میزبان باید همه هم خود را به کار گرفته و در منطقه تحت پوشش آنان روشی جدید و متناسب با فرهنگ آن ها در پیش بگیریم تا ضمن عدم انتقال انرژی منفی به صاحبان آن فرهنگ، خود را غرق در فضای جدید نموده  و از دیدن این همه تفاوت لذت ببریم.

یکی از مهم ترین اهداف اردوهای دانش‌آموزی همانا کسب تجربه و دانش است. دانش‌آموز باید با کشف رازهای فرهنگی جدید انرژی مثبت دریافت نموده و از این انرژی و تجربیات در جهت بهبود وضعیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خود و جامعه استفاده نماید.

ما در قسمت دوم این بحث، چهار نمونه از موارد مهم در ملاحظات فرهنگی اردوها را بررسی می‌نماییم.

مرکز یادگیری سایت تبیان - نویسندگان: نسرین علی فرد – محسن تقوی پور

تنظیم: مریم فروزان کیا