روزهای سخت وزیر ورزش

حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در روزهایی که انتخابات برگزار می شد با تعیین خط مشی و برنامه های خود در خصوص ورزش راه آینده این بخش را ترسیم کرد.

سه نوبت عدم رای اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی ورزش و جوانان نشان داد برخلاف تصور خیلی ها مجلس به این بخش حساس است. آیا وزیر پیشنهادی چهارم که رای اعتماد گرفت مسیر مورد نظر رئیس جمهوری را درست می پیماید؟ مردم و کارشناسان در این خصوص چه نظری دارند؟ در هفته دولت مروری داریم بر روند کار ورزش در دوره وزارت محمود گودرزی تا شاید بیشتر با فضای این بخش آشنا شویم. خوشبختانه مصاحبه مطبوعاتی وزیر ورزش همزمان با نگارش این مطلب می تواند زوایای پنهان این ماجرا را آشکار تر کند.

رئیس جمهوری در زمان انتخابات در خصوص ورزش و اهداف مورد نظرش گفت: من به چند جهت بر اهمیت ورزش تأکید می کنم و برنامه مشخصی برای آن در نظر دارم که حاصل فعالیت متخصصان و بررسی شرایط ورزش کشور است. ما برای بیشتر کردن کیفیت زندگی مردم خودمان، باید جامعه ای سالم داشته باشیم و داشتن چنین جامعه ای بدون همگانی کردن ورزش ممکن نیست. ما باید از هزینه های کشور کم کنیم. راهکار غلط برخی دولت ها این است که برای مثال از هزینه های دولت در بخش بهداشت و سلامت کم می کنند و هزینه را به دوش مردم می اندازند، ولی من معتقدم ارتقای سطح ورزش در ایران، می تواند همین کاهش هزینه را برای ما داشته باشد. هر فرد برای داشتن زندگی سالم حداقل به 30 دقیقه ورزش در روز نیاز دارد، عددی کمتر از 20 دقیقه در روز میانگین ورزش ایرانیان است. تازه نزدیک به حداقل 40 درصد اصلا ورزش نمی کنند. آمار دیگری هم هست که نشان می دهد فقط 12 درصد مردم ایران به طور دائم و منظم ورزش می کنند. سرانه فضاهای ورزشی هر نفر در دنیا 5 /2 متر است و در برخی کشورهای اروپایی به 6 متر هم می رسد. در ایران اما سرانه فضای ورزشی هر نفر کمتر از یک متر است. این اطلاعات نشان می دهد ما ابزارهای توسعه ورزش همگانی را به اندازه کافی مهیا نکرده ایم و از نگاه سبک زندگی مردم هم که بررسی کنیم متوجه می شویم ورزش به اندازه کافی در رفتارهای مردم جا ندارد. از منظر امنیت ملی و دیپلماسی هم برای ورزش قهرمانی ارزش قائلم. برای چنین امر مهمی باید چند کار انجام دهیم که باور داشتن به انجام این کارها، تحلیل من از وضعیت آسیب های ورزش را نشان می دهد. باید ورزش را از دست سیاسیون گرفت. در ورزش، پول، سفر خارجی، شهرت و هر روز روی جلد روزنامه و مجله بودن هست و سیاسیون به این ها علاقه دارند. باید این ها را از دست سیاسی ها خارج كرد. گمان نکنید این همه رغبت به حضور سیاسیون در ورزش همه اش از سر شوق خدمت کردن است، منافع زیادی برای افراد سیاسی دارد و حاضر نیستند این عرصه را رها کنند. عزم دولت من بر غیر سیاسی کردن مدیریت ورزش است. در ضمن، به نظر من خصوصی شدن ورزش قهرمانی، تا حدودی این مشکل را حل می کند. باید جلوی فساد در ورزش را گرفت. من بارها در مجلات و روزنامه های ورزشی دیده ام كه متخصصان ورزش از زد و بند و تبانی و فساد در ورزش و بالاخص فوتبال گله دارند.

فساد، هر كشوری را از پا در می آورد، ورزش كه جای خود دارد. مقدار پول و سرمایه ای که در چند سال گذشته به یکباره وارد ورزش قهرمانی کشور شده، بیش از ظرفیت سازمانی، مدیریت و قوانین حاکم بر ورزش بوده است. ببینید وقتی پول عظیم ناشی از افزایش قیمت نفت وارد کشور شد و ظرفیت سازمانی و نظارتی و قوانین برای این میزان پول آماده نبود، فساد 3 هزار میلیارد تومانی از دل آن بیرون آمد.

***

این نقطه نظرات رئیس دولت بود. نظراتی که وزیر این بخش باید مورد توجه جدی قرار دهد. بی گمان همینطور هم هست اما درگیری با مشکلات روزمره و نیز فضای کاذبی که پیرامون آن وجود دارد فشار را به حدی بالا می برد که وزیر و همکارانش را به سمت و سویی دیگر می برد. نتیجه گیری در ورزش و پاسخگویی به انتظارات و توقعات به وجود آمده گاه باعث می شود تا کار از دست خارج شود.

با این حال و تا به اینجا باید منصفانه گفت که وزیر ورزش که از دیر باز دستی بر آتش ورزش داشته با اصرار فراوان بر اصولی که پایبند آن است پایدار مانده است.

وزارت ورزش و جوانان اگرچه به دلیل مشکلات اقتصادی در بخش ساخت و سازهای ورزشی راه به جایی نبرده و برای توجیه این مشکل رو به انتقاد از عملکرد مدیریت ورزش آورده است اما در بخش هایی نیز حرکت های قابل توجه داشته است.

وزیر ورزش بدون توجه به توصیه های نخ نما از ورود به ماجرای در اختیار گرفتن کمیته ملی المپیک سرباز زده و به قول خودش برداشتن دو هندوانه با یک دست را نمی پذیرد. از سوی دیگر در بحث نظارت و راهبردی فدراسیون های ورزشی رویه تقریبا خوبی حاکم است. سپردن کار به نیروهای ورزشی ، پس زدن آدم های سیاسی و برگزاری تقریبا عادلانه انتخابات فدراسیون ها حرکت خوبی بوده که به اجرا در آمده است.

در بخش مبارزه با فساد در ورزش اگرچه حرکت هایی صورت گرفته و حتی زمزمه تشکیل کمیته ای با این نام به گوش می رسد اما هنوز ثمره چندانی را شاهد نبوده ایم. با این حال انصاف حکم می کند به آخرین وزیری که رای اعتماد گرفت فرصت بیشتری داد تا برنامه هایش به اجرا گذاشته شود. وزیری که با انعکاس اخبار فراوان از حوزه تحت نظر خود و نیز نزدیک شدن به بازی های آسیایی و مسابقات مختلف جهانی و آسیایی با فشار و توقع افکار عمومی هم مواجه است. وزیری که با بحث کلان بخش جوانان اضافه شده به مجموعه وزارت خود نیز به شدت درگیر است. و سرانجام وزیر که دهها منتقد دلسوز و گاهی فرصت طلب را روبروی خود می بیند که مترصد زمین خوردن او برای سیطره بر ساختمان سئول را دارند. و سرانجام وزیری که برای انجام امور روزمره اش باید همکارانی متخصص و متعهد داشته باشد که در فضای امروز ورزش چون کیمیا هستند. فضایی که تاکنون متولیانش بیشترین ضربه را از درون خورده اند.

***

در این میان محمود گودرزی (وزیر ورزش) در آخرین اظهار نظراتش به مسایلی اشاره داشته که مرور آن می تواند ما را با فضای امروز ورزش از منظر او بیشتر آگاه کند.

عقب تر از کابینه

وزارت ورزش به طور کلی سه ماه از کابینه دولت عقب تر است چون وزیر ورزش و جوانان دیر انتخاب شد. وقتی هم که من به عنوان وزیر انتخاب شدم از وزارت اطلاعات و تحلیل داشتم.وقتی به عرصه ورود کردم متوجه نارسایی هایی شدم.

شفافیت مالی

مورد دیگری که ما با آن برخورد کردیم مسائل مالی فدراسیون ها بود. شفافیت مالی در برخی فدراسیون ها وجود نداشت اما الان این مشکل برطرف شده است. البته این کار حمایت رسانه ها را نیز می طلبد. رسانه ها ما را در افشای بیشتر نارسایی ها کمک کنند.

میزان پروژه های نیمه کاره

در بخش همگانی هم توانستیم 10 درصد بودجه فدراسیون ها را به این موضوع اختصاص دهیم و برنامه های ویژه ای هم برای این بخش در نظر گرفتیم. یکی دیگر از اقدامات ما حرکت به سمت خصوصی سازی است. در بودجه سال 93 خودم هم پیشنهاد کردم که اماکن ورزشی نیمه تمام به بخش خصوصی واگذار شود که این لایحه در مجلس به تصویب رسید تا کمک بزرگی به واگذاری اماکن ورزشی به بخش خصوصی صورت بگیرد چرا که با امکانات دولتی امکان گرداندن چرخ ورزش نیست.

خصوصی شدن

یکی از مواردی که برای ما اهمیت دارد خصوصی شدن باشگاه های فوتبال است. در این راستا قرار است به همراه چند وزیر دیگر تشکیل جلسه دهیم تا بتوانیم مواردی که مد نظر است را جمع بندی کنیم. در مورد اخلاق حرفه ای هم آیین نامه ای را تدوین کردیم که بعد از تصویب هیات دولت به کل کشور ابلاغ خواهیم کرد.

دخالت نمی کنیم

یکی از سیاست های کلان دولت تدبیر و امید پایبندی بر قانون است. در هر فدراسیونی اساسنامه وجود دارد. دولت نقش نظارتی بر همه ارکان ورزش دارد و مطلقا ما دخالتی در امور فدراسیون ها نمی کنیم. اما سازمان های ناظر هم باید حق و حقوقی داشته باشند.

از کارت زرد و قرمز مجلس واهمه ندارم

من از این مسئله خیلی واهمه ندارم که کارت زرد بگیرم یا قرمز. اما باید عنوان کنم که برخی اوقات قانون خیلی روشن نیست. ما استفسار می کنیم که نماینده مجلس دو شغله محسوب می شود یا نه اما آقایان جواب نمی دهند.

امنیتی شدن حق فوتبال را ضایع می کند

ما در بحث اختلاف نظر بین قوه قضاییه و مجریه واقعا نمی دانیم طرف کدام را باید بگیریم. به نظر می رسد اینجا دیوار ورزش کوتاه ترین دیوار است و متاسفانه رسانه ها هم در تخریب این دیوار نقش دارند. چرا شما از نمایندگان نمی پرسید که چرا جواب نمی دهند به ما. من متوجه شدم شورای امنیت کشور وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال را منع کرد از احقاق حق از صداوسیما . این امنیتی شدن باعث می شود تا حق ورزش گرفته نشود. خصوصی سازی یکی از راه هایش همین است. در ایران دریافت حق پخش تلویزیونی حق مسلم ورزش است. چرا وقتی قرار است حقی استیفا شود شورای امنیت به نفع ورزش کشور حرکت نمی کند و این اتفاق نمی افتد. آن وقت ما باید پاسخگوی مشکلات دیگر باشیم.

مجبورم کاسه گدایی دست بگیرم

تیم های ما باید از طریق حق پخش تلویزیونی اداره شوند تا من مجبور نشوم کاسه گدایی را جلوی هرکسی بگیرم تا اسپانسر شوند و به فوتبال کمک کنند. در مورد سایر فدراسیون ها هم همین مشکل را داریم چون بر مدار قانون حرکت نمی کنند. من تفسیر قانون را بلد نیستم و قانون باید خیلی شفاف به ما پاسخ بگویند.

چهارمی بازیهای آسیایی

من نتایج بعد از انقلاب را بررسی کرده ام. اگر آنها را براساس نرخ روند بررسی کنیم باید برآیند آن عنوان پنجمی و ششمی برای ما باشد. چهارمی ما در دوره گذشته یک تصادف بوده است. ما 59 مدال گرفته ایم که رقیب ما 79 مدال گرفت که 20 مدال بیشتر از ما بود. فقط یک مدال طلا باعث شد که ما از این رقیب بالاتر قرار بگیریم. اما اگر یک مدال نقره آنها طلا می شد ما خیلی پایین تر از این بودیم.

وزارت ورزش با برنامه است

مگر می شود این وزارتخانه برنامه نداشته باشد. شاید برخی ها بگویند برنامه های وزارت تئوریک است تا عملی. برای این امر هم پیش بینی های لازم صورت گرفته است. دوستانی که انتقاد می کنند در سال 1377 عنوان کردند به یمن این عدد 1377 سالن احداث می کنیم اما چرا این کار را نکردند. آنها فقط 93 سالن درست کردند که اکثر آنها هم تبدیل به انبار علوفه شده است.

قانون جدید ورزش تدوین می شود

در حال تدوین قانونی هستیم که برای 45 سال آینده است و می تواند ورزش کشور را در مسیر خوبی قرار دهد. قانونی که الان بر ورزش حاکم است مربوط به سالهای قبل است و نیاز به اصلاحاتی دارد.

ورزش را به سمت "سکه ای" نبریم

ما ورزش را نباید به سمت سکه ای و خورجینی ببریم. چرا تا یک فوتبالیست گل می زند خبرنگاران می پرسند چند سکه به او می دهید. این کار غلط است. هر جا ورزش به سمت کارت به کارت و سکه ای می رود باید آن را اعلام کنیم.

آنچه عنوان شد خلاصه ای از یک پرونده طولانی است که امیدواریم در آینده فرصتی برای بررسی ابعاد دیگر آن پدید آید.