تبیان، دستیار زندگی
انسانی كه به دنبال سعادت و نیكبختی دنیوی و اخروی خود است شایسته نیست برای دستیابی به رفاه بیشتر از راه نامشروع- مانند سرقت، مال حرام خوری، رشوه، ربا و ... وارد شده و برای كامجویی زودگذر، عذاب و رنج ابدی و دشواری را تحمل كند. انسانی كه به دنبال سعا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سنگی بزرگ در راه رفاه آخرت!


رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) فرموده است: مَنْ طَلَبَ الدُّنْیَا اسْتِعْفَافاً عَنِ النَّاسِ وَ سَعْیاً عَلَى أَهْلِهِ وَ تَعَطُّفاً عَلَى جَارِهِ لَقِیَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ وَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدرِ؛ كسی كه از پیِ مال مشروع برود، برای آنكه آبروی خود را از ذلّت سۆال مصون نگه دارد و عائلة خویش را اداره كند و به همسایة خود كمك نماید، خداوند را در روز قیامت ملاقات می کند در حالی که صورتش مانند ماه تمام می درخشد.

اسراف

زندگی دنیا از منظر قرآن كریم، بستر و میدان آزمون و امتحان است؛ انسان با سختی ها و مصایب و مشكلاتی در زندگی روزانه خود مواجه می شود، سعادت دنیوی و اخروی خود را تضمین كرده است.

معیار پیروزی در میدان مشكلات و ناكامی ها،‌ پیروی از تكالیف و فرامین الهی است. اگر انسان خواسته های خداوند را بر خواسته های نامشروع خود ترجیح داد از آن امتحان سرفراز بیرون آمده است. بنابراین انسانی كه به دنبال سعادت و نیك بختی دنیوی و اخروی خود است شایسته نیست برای دستیابی به رفاه بیشتر از راه نامشروع- مانند سرقت، مال حرام خوری، رشوه،‌ ربا و ... وارد شده و برای كامجویی زودگذر، عذاب و رنج ابدی و دشواری را تحمل كند.

اسراف در موقعیّت های اجتماعی

از آنجا كه اسلام به انسان و شرافت افراد بشر توجه زیادی دارد، به حفظ آبرو، شخصیّت و حیثیّت اجتماعی او نیز اهمیّت داده است و در این راستا اجازه داده تا شخص برای حفظ آبروی خویش در اجتماع به مقدار لازم از ثروت خود بهره ببرد و حتّی در بسیاری از احادیث، ثروتی كه در این راه مصرف شود، به عنوان بهترین مال معرّفی گردیده است.

کسب درآمد و روزی حلال برای حفظ آبرو و تأمین خانواده مورد تشویق اسلام است.

رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) فرموده است: مَنْ طَلَبَ الدُّنْیَا اسْتِعْفَافاً عَنِ النَّاسِ وَ سَعْیاً عَلَى أَهْلِهِ وَ تَعَطُّفاً عَلَى جَارِهِ لَقِیَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ وَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدرِ؛[1] كسی كه از پیِ مال مشروع برود، برای آنكه آبروی خود را از ذلّت سۆال مصون نگه دارد و عائلة خویش را اداره كند و به همسایة خود كمك نماید، خداوند را در روز قیامت ملاقات می کند در حالی که صورتش مانند ماه تمام می درخشد.

انسانی كه به دنبال سعادت و نیكبختی دنیوی و اخروی خود است شایسته نیست برای دستیابی به رفاه بیشتر از راه نامشروع- مانند سرقت، مال حرام خوری، رشوه،‌ ربا و ... وارد شده و برای كامجویی زودگذر، عذاب و رنج ابدی و دشواری را تحمل كند

ولی باید توجه داشت كه در موارد بسیاری انسان دچار اشتباه می شود و خود را دارای موقعیّتی کذایی فرض می كند و ممكن است برای حفظ آن اعتبار موهوم، به ولخرجی ها و ریخت و پاش هایی دست بزند و خود را از حریم قناعت و تقوا خارج نماید. از این رو، باید موارد حقیقی و صحیح این موضوع را با دقّت شناخت و بعد از آن به مقدار لازم صرف مال كرد. به عنوان مثال، برای برپایی یك مجلس میهمانی و یا غیر آن باید به حدّی مال خرج كرد كه نه انسان در اجتماع به تنگ دستی و بخل و مال دوستی متهم شود و نه به اسراف و تبذیر و خودنمایى.

خداوند هم در موارد متعددی از فقرایی كه عفت و پاكی از خود نشان داده اند تمجید و به آنها مژده های رضایت بخشی داده است:

به عنوان نمونه در سوره بقره آیه 273 آمده است:

«لِلْفُقَراءِ الَّذینَ أُحْصِرُوا فی سَبیلِ اللّهِ لا یَسْتَطیعُونَ ضَرْبًا فِی اْلأَرْضِ یَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنِیاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسیماهُمْ لا یَسْئَلُونَ النّاسَ إِلْحافًا؛ از شدت خویشتن داری، فرد بی اطلاع، آنان را توانگر می پندارند. آنها را از سیمایشان می شناسی

از آنجایی كه خواسته ها و نیازهای انسان پایان و نهایتی ندارد (اصل سیری ناپذیری انسان) و از سوی دیگر زندگی مادی بستر آزمایشی است برای اینكه سنجیده شود كدام یك از انسان ها صابر و شكیبا هستند و كدام نیستند.(«لیبلوكم ایكم احسن عملا») و از سوی سوم انسان در شرایط سخت مسلوب الأراده نمی شود. بلكه می تواند با حسن اختیار خود، راه كمال را طی كند، پس سخت بودن شرایط مالی و كم بودن حقوق نمی تواند مجوزی برای حرام خوری و تعدی و تجاوز از حدود الهی بشود.

پی نوشت ها:

[1]. تهذیب الاحکام، محمد بن الحسن طوسی، تصحیح حسن الموسوی خرسان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1407ق، ج6، ص324.

فرآوری: محمدی                

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منبع:

ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 170.

اداره مشاوره و پاسخ نهاد مقام معظم رهبری

مطالب مرتبط:

آرزوی یک شبه پولدار شدن

خوردنی های حرام

چه کنیم تا رزق و روزی به دنبالمان بدود؟!

فیلم مرتبط

محاسبه حلال و حرام

حرمت ربا در آیات و روایات

اهمیت لقمه حلال

صوت مرتبط:

مال حلال

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.