نحوه انجام انواع پروژه های علمی قسمت دوم
3-پروژه در قالب آزمایش: در این نوع پروژه یک مسئله مشخص مطرح می شود كه دانش آموز در ابتدا جواب آن را نمی داند، بنابراین طـی كردن مراحل روش علمی و انجام آزمایش برای كشف جواب سوال از ضروریات این نوع پروژه محسوب می شود.
مراحل روش علمی :
o طرح مسئله
o انجام تحقیق زمینه ای
o ارایه فرضیه
o اجرای آزمایش
o ثبت نتایج
o نتیجه گیری
مثال: دانش آموز این سوال رابرای پروژه خود مطرح می كند كه علت سیاه شدن پوست میوه های انار چیست؟
با انجـام یک تحقیق زمینه ای و مصاحبه با باغداران انار به فرضیه آفتاب سوختگی می رسد و سـپس آزمایشـی را طراحـی و اجرا می كند كه طی آن دو دسته میوه روی درخت انار را انتخاب و برای یگ گروه با مقوا سایه بان درست می كند تا آفتاب به آن ها نتابد.
پس از دو ماه نتایج به دست آمده را ثبت می كند، یعنی پوست كدام گروه سیاه شده و كدام یک سیاه نشده است و در پایان نتیجه گیری می كند كه آیا فرضیه اش صحیح بوده یا خیر.
نكته مهم: به تفاوت های میان پروژه آزمایش و نمـایش توجه كنید. بسیاری از افراد و كتاب هـا ایـن دو نـوع پروژه را با هم اشتباه می گیرند. در اینجا به دو مثال از عناوین پروژه اشاره می شود كه هر دو به موضـوع رنگـین كمان مربوط می شوند اما یكی در قالب پروژه نمایش و دیگری در قالب آزمایش قرار می گیرد.
نمایش: رنگین كمان چگونه شكل می گیرد؟
آزمایش: آیا می توان با استفاده از مایعی غیر از آب رنگین كمان ساخت؟
نمونه هایی از پروژه های آزمایش:
رنگ جسم چه تاثیری بر میزان جذب انرژی تابشی خورشید دارد؟
صدای انسان از میان یک لوله تا چه مسافتی منتقل می شود ؟
آیا جامدات مختلف صوت را به یک اندازه از خود عبور می دهند؟
آیا عواطف انسانی می تواند بر رشد یک گیاه موثر باشد؟
آیا مورچه ها سلیقه غذایی دارند؟
آیا دما بر قدرت یک آهنربای دایمی تاثیر دارد؟
طراحی و ساخت
پروژه های طراحی و ساخت، پروژه هایی هستند كه در آن ها دانش آموز برای پاسخگویی به یک نیاز مشـخص بـه ابداع یک وسیله، فن(تكنیک) یا برنامه كامپیوتری دست می زند و پس از طراحی آن را می سازد و تست می كند و نهایتا آن را به نمایشگاه علمی ارایه می نماید.
این كار مستلزم طی كردن روش مهندسـی است و باید گفـت كـه حاصل آن اختراعِ یك وسیله ، فن و یا برنامه كامپیوتری است.
مثال: می خواهیم راهی پیدا كنیم كه اگر گلدانهای خانه در معرض كم آبی قرار گرفتند به نوعی از این اتفاق مطلع شـویم تا از خشک شدن گیاهان درون آن ها جلوگیری كنیم .
و در پاسخ به این نیاز با طی كردن روش مهندسـی وسـیله ای ابداع می كنیم كه با اعلام هشدار به موقع ما را از خشک شدن خاك گلدان مطلع كند.
مراحل روش مهندسی
o تعریف یک نیاز
o انجام تحقیق زمینه ای
o پایه ریزی مشخصات طرح (استانداردها و معیارها)
o آماده سازی طرح های مقدماتی
o ساخت و آزمایش یک نمونه ی اولیه
o طراحی و آزمایش مجدد در صورت لزوم
o ارایه نتایج
نمونه هایی از پروژه های طراحی و ساخت:
طراحی و ساخت یک تله ی كار آمد برای سوسک حمام
ساخت یک موشک كاغذی با زمان پرواز طولانی؟
ساخت یک آبپاش چمن كه بهتر از نمونه های فعلی كار می كند؟
طراحی یک خانه با كم ترین اتلاف انرژی
ساخت یک بتن سبك تر و مقاوم تر از نمونه های فعلی
طراحی و ساخت یک پل كه بیشترین وزن را تحمل می كند؟
كاغذ با چه مدل تا خوردگی بیشترین فشار را تحمل می كند؟
یك دستگاه تصفیه كننده ی آب با انرژی خورشید
ساخت یک دام برای حشرات پرنده
یك دستگاه موش یاب
وسیله ای برای دور نگهداشتن مورچه ها از آشپزخانه
طراحی و ساخت یک برنامه كامپیوتری برای ویروس یابی
طراحی و ساخت یک برنامه كامپیوتری برای ذخیره آدرس و شماره تلفن افراد
طراحی و ساخت یک برنامه كامپیوتری برای هدایت خودكار یک روبات زنده یاب
بخش پروژه های دانش آموزی تبیان - تهیه تنظیم: فاطمه گودرزی
