نحوه انجام انواع پروژه علمی قسمت اول

پروژه های علمی انواع مختلفی دارند که در زیر با آن آشنا می شوید:

1-جمع آوری(كلكسیون)همراه با طبقه بندی

ساده ترین نوع پروژه جمع آوری همراه با طبقه بندی است، پروژه هایی که در آن به دسته بندی مجموعه ای از اشیا براساس شباهت و تفاوت هایشان می پردازیم، به پروژه کلکسیونی معروف است و برای دانش آموزان پایه اول و دوم ابتدایی مناسب می باشد.

نمونه پروژه: فرض كنید 20 قطعه سنگ از اطراف محل زندگی خود جمع آوری نموده اید. شما می توانید به طرق مختلف آن ها را طبقه بندی کنید: مثلا براساس اندازه، رنگ یا میزان درخشندگی

 نمونه هایی از این نوع پروژه

جمع آوری

پرها

دانه های انگور

تكه های پوست درختان

پوسته های تخم

پرندگان

عدسی ها

لانه های خالی حشرات

فسیل ها

برگ ها

ریشه ها

در این نوع پروژه ها طبقه بندی یک مجموعه را می توان به سه طریق انجام داد:

2-نمایش علمی

دومین نوع پروژه ها، پروژه نمایش علمی است، در این نوع پروژه دانش آموز اطلاعات مربوط به موضوع انتخابی خود را از منابع اطلاعاتی یا از طریق مشاهده مستقیم گرد آوری نموده و آن ها را در یكی از قالب های زیر ارائـه مـی نمایـد:

تحقیق،مدل و یا نمـایش

ویژگی مشترک پروژه هایی كه در این سه قالب قرار می گیرند این است كـه در همـه آن هـا از حقـایق و دسـت آوردهای علمی كشف شده استفاده شده و انجام آزمایش و دستكاری در متغیرها توسط دانش آموز، در تولیـد ایـن اطلاعات نقشی نداشته است. در عین حال همین ویژگی مهمترین تفاوت نمایش علمی با آزمایش محسوب می شود.

در پروژه تحقیق دانش آموز به نمایش اطلاعات مكتوب و تصاویر بسنده می كند اما در پروژه های مـدل و نمـایش علاوه بر ارائه اطلاعات مكتوب و تصاویر، دانش آموز سعی می كند با استفاده از اشیاء چگونگی و چرایی ساختمان و عملكرد آن ها را برای بازدید كنندگان نمایش دهد.

2- الف )مدل (ساخت نمونه)

پروژه مدل سازی شامل ساخت اشیاء برای توضیح چرایی یا چگونگی سـاختمان آن هاست.

در این نوع پروژه دانـش آموزمدلی از یک شی ء را ساخته و نمایش می دهد و یا كاربرد آن را شرح می دهد.

اگر دانـش آمـوز قـادر بـه ساخت مدل نباشد، می تواند از پوستر یا نقاشی استفاده نماید.

مدل ها كمک می كنند تا با ساختمان اشیا بهتر آشنا شویم.

اشیای خیلی کوچک مثل ملكول ها، اشیای خیلی بزرگ مثل ساختار درون زمین یـا سـاختار منظومـه شمسی، اشیایی كه به سادگی در دسترس نیستند مثل اندام ها و دستگاه های درون بدن و یا وسایلی كه افراد بـه ندرت شانس دیدن آن ها را پیدا می كنند مثل یک فضا پیما یا یک پل معلق  مدل ها را می توانید به صورت مولاژ، برش، ماكت و یا قادر به كار بسازید.

 نمونه هایی از پروژه های مدل

منظومه شمسی

برش گیاهان

قادر به كارها (ماشین گرمایی ، موتور الكتریكی و ...)

مدل ماهواره امید

پوستر زنجیره غذایی

ماكت نقاط امن و غیر امن خانه در زلزله

مولاژ اندام های بدن

2-ب) نمایش پروژه:

نمایش شامل استفاده از اشیاء برای نمایش چرایی یا چگونگی عملكرد آن ها و تبیین اصول علمی حاكم بر آن هاست.

در این نوع پروژه دانش آموز یک واقعیت یا اصل علمی خاص را بازسازی نموده و نمایش می دهد.

مثال: شاید شما بخواهید این اصل علمی را نمایش دهید كه آب و مواد محلول در آن از طریق ساقه گیاه بـالا رفتـه و بـه برگ ها و شاخه ها می رسد.

برای این كا ر می توانید مقداری رنگ غذا را در آب حل كنیـد و سـاقه چنـد گـل میخك سفید را در آن قرار دهید.

تغییر رنگ گل های میخک اصل علمی مورد نظر را به شما و بازدیدكنندگان پروژه شما نمایش خواهد داد.

نمونه هایی از پروژه نمایش:

نمایش نحوه كار قطب نما

نمایش تشكیل رنگین كمان

نمایش بازتابش نور از سطح آینه

نمایش تولید آهن ربا

نمایش خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی

2- ج) تحقیق: پروژه تحقیق یک گزارش علمی محسوب می شود.

دراین نوع پروژه شما اطلاعات موجود در بـاره یـک موضـوع مشخص را جمع آوری نموده و آن چه را كه در مجموع یاد گرفته و یا كشف كرده اید به مخاطبان ارائه می كنید.

این جزئیات را می توان از طریق مشاهده مستقیم و یا از طریق منابع مختلف اطلاعاتی به دست آورد.

مثال: تحقیق در باره مراحل دگردیسی قورباغه شما می توانید این تحقیق را به دو شیوه مختلف انجام دهید.

شیوه اول این است كه محفظه ای را شبیه آكواریوم آماده كنید و با جمع آوری تخم قورباغه در آن مراحل رشد و تكامل قورباغـه را از ابتدا تا انتها مستقیما مشاهده و ثبت نمایید.

شیوه دوم این كه به منابع مختلف اطلاعات(كتاب هـا ، اینترنـت ، افراد متخصص ،مجلات و ...)

مراجعه نمایید و از این طریق موضوع خود را عمیقا جستجو كنید و اطلاعات جمـع آوری شده خود را به روشی روشن و جالب گزارش دهید.

نمونه هایی ازپروژه های تحقیق:

شباهت ها و تفاوت های بین دوزیستان و خزندگان

گازهای مختلف موجود در هوا و كاربردهای آنان در زندگی بشر

هلال های ماه تولد و مرگ ستارگان

باران های اسیدی

بخش پروژه های دانش آموزی تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی