روش تدریس داستان های قرآنی

به منظور ایجاد جذابیت و جلوگیری از کسالت بار بودن کلاس قرآن در تدریس هریک از بخش های قرآن روش های گوناگونی وجود دارد که می بایست با  استفاده از خلاقیت معلم در به کار گیری هر چه بیش تر این روش ها تلاش کرد.

مراحل داستان گویی

الف- قبل از ورود به کلاس

1-      داستان را حداقل یک بار بخوانیم تا به متن و عبارات آن تسلط نسبی پیدا کنیم.

2-      در پایه اول ابتدایی فقط  تصاویر داستان در کتاب درسی آمده و متن داستان در کتاب راهنمای نوشته شده است، با رجوع به آن با متن داستان آشنا شوید.

3-      چنان چه وسایل کمک آموزشی از قبیل عکس، فیلم و نوار قصه در مورد داستان کتاب درسی تهیه کرده اید، آماده کنید و همراه خود به کلاس ببرید.

ب- در هنگام تدریس

1-      داستان را به یکی از راه های قصه گویی به طور جذاب و زیبا بیان کنید.

2-      در صورت امکان چند تن از دانش آموزان متن داستان را بخوانند.

3-      مناسب است بعضی از دانش آموزان، آیات مربوط به داستان را از روی متن آیات کتاب بخوانند.

4-      در صورت امکان از نوار، سی دی و یا فیلم در ارتباط با داستان استفاده کنید.

ج- پس از تدریس

1-پس از تدریس از دو یا سه نفر از دانش اموزان داوطلب بخواهید قصه را تعریف کنند.

2-چنان چه دانش آموزان درباره ی داستان، پرسشی دارند به پرسش آن ها متناسب با درک و فهم آن ها پاسخ دهید.

3-به فعالیت های دانش آموزان، از جمله خوب شنیدن، خوب خواندن متن، تعریف کردن داستان و طرح پرسش های خوب نمره ی مستمر بدهید.

شیوه های بیان داستان قرآنی

شاید قصه گویی در بدو امر کار ساده ای باشد، اما اگر معلم خود را ملزم به رعایت شرایط قصه گویی بداند، باید آماده ی فراگیری راه و رسم آن و کسب مهارت لازم باشد. هر داستان را می توان به شیوه های مختلفی بیان کرد. اهم این شیوه ها به طور خلاصه عبارتند از:

1-قصه خوانی: ساده ترین شیوه ی داستان گویی، خواندن آن از روی متن کتاب است. قطعا میان خواندن داستان و نقل آن تفاوت است. از جمله این که در خواندن داستان، حوادث به سرعت از مقابل ذهن دانش آموز می گذرد، ولی در نقل داستان روح و جان تازه ای به داستان دمیده می شود و در واقع آن را برای مخاطب زنده می کند. با این توصیف از شیوه قصه خوانی کم تر استفاده می شود و در فضای کلاس و مدرسه چندان کاربردی ندارد.

2-قصه گویی: یکی از شایع ترین شیوه های بیان داستان، قصه گویی است. معلم با کم ترین امکانات می تواند به کمک نقل داستان مخاطب خود را تحت تاثیر پیام های داستان خود قرار دهد. معلم می تواند قصه را در قالب های مختلف هم چون سوم شخص، اول شخص مفرد، نامه یا نقل خاطره بیان کند. در قالب سوم شخص، قصه گو خود را بیرون از صحنه های قصه قرار نمی دهد  و جریانات و وقایع را که بر شخصیت های داستان می گذرد، بازگو می کند. با شیوه ی اول شخص مفرد، قصه گو در نقش یکی از شخصیت های داستان درآمده و داستان را از زبان او نقل می کند. گویا خود ناظر و شاهد ماجرا بوده و در آن ها شرکت داشته است.

3-قصه گویی به کمک پرده، تصویر یا نقاشی: در بیان قصه، هرچه از ابزار و وسایل کمکی، البته به جا و مناسب، استفاده شود، تاثیر قصه و انتقال پیام بیش تر و بهتر خواهد بود.طراحی صحنه های داستان، در صورت امکان بر روی پارچه یا مقوا و استفاده از تصاویر مناسب، کار قصه گو را به مراتب راحت تر می کند و قصه نیز جذاب تر و شیواتر بیان می شود.

4-قصه گویی همراه با تقلید صدا و حرکات: بیان قصه هرچه طبیعی تر و واقعی تر باشد بر جذابیت آن می افزاید. قصه گو ضمن بیان قصه ، صدا و حرکات شخصیت های داستان را تقلید می کند. این شیوه یکی از متداول ترین شیوه های قصه گویی است.

5-قصه گویی همراه با بازیگران آشکار یا پنهان: معلم نقش شخصیت های مختلف داستان را بین دانش آموزان تقسیم می کند و با تمرین قبلی از آن ها می خواهد تا داستان را به صورت نمایش اجرا کنند. گاهی نیز به شیوه ی نمایش عروسکی، دانش آموزان به طور پنهان ایفای نقش می کنند. این روش به علت نیازمندی به تمرین زیاد با لوازم خاص، در صورت امکا یک یا دوبار می تواند در طول سال تحصیلی و احتمالا در مراسم ویژه به اجرا درآید.

 مرکز یادگیری سایت تبیان - فرآورنده: نسیم گوهری