روزهای سرنوشت ساز برای زنان شاغل!

تاریخ همواره ثابت کرده که زنان می‌توانند پا به پای مردان درعرصه‌های مختلف سهیم باشند و توانمندی‌های خود را در هر زمینه‌ای که لازم باشد بالفعل کنند.

در چند دهه‌ی اخیر با ایجاد بستر لازم برای تحصیل زنان از یک سو و افزایش سطح آگاهی آنان از سوی دیگر انتظار بازگشت زنان به شیوه‌های سنتی و کلیشه غالب برای آنان بعنوان نقش همسری و مادری نباید داشته باشیم از این‌رو وقتی که نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل می‌دهند، باید اراده‌ی مسئولان در راستای برطرف کردن مسأله اشتغال آنان قرار بگیرد حال آنکه کمتر شاهد برنامه‌ریزی برای اشتغال زنان هستیم.

جامعه ایران طی دهه های گذشته به ویژه سال های بعد از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، تحولاتی بسیار را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تجربه کرد. در بسته این تحولات برخی از الگوهای تاریخی حاکم بر خانواده و به تبع آن نگرش ها، رفتار و ایده آل های باروری دستخوش تغییر شد.

هر چند تحولات باروری تا اندازه ای تحت تأثیر شرایط سیاسی – اجتماعی قبل و بعد از انقلاب بوده است, اما شواهد نشان می دهد که تحولات باروری از تغییر سیاست های جمعیتی مستقل بوده است. دلایلی متعدد برای تبیین انتقال باروری ایران بیان شده است که عبارتند از: کاهش مرگ و میر کودکان، افزایش شهرنشینی، توسعه بهبود نظام شبکه ای بهداشتی – درمانی، توسعه روستاها، استقرار مجدد برنامه های تنظیم خانواده در سال 1369 ، افزایش سواد و سطح تحصیلات بویژه دختران، کاهش تعدد فرزندان دلخواه خانواده و در نهایت بهبود موقعیت و پایگاه نسبی زنان از این موارد هستند.

طی سه دهه اخیر، در اثر تغییرات فرهنگی – اجتماعی به ویژه تحت تأثیر تحولات پدید آمده در خانواده، حضور زنان در عرصه های اجتماعی افزایش یافته است. تغییرات ساختار خانواده از خانواده گسترده به خانواده هسته ای، جدا شدن فعالیت های تولیدی از خانواده و تبدیل به یک واحد مصرفی، کاهش تعداد فرزندان خانواده و مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی و کارهای درآمدزا از این تغییرات است.

مطالعات انجام شده حاکی از آن است در حوزه استقلال و باروری " تحصیلات" را به عنوان متغییری تأثیرگذار در کاهش باروری معرفی می کنند.تحصیلات زنان موجب می شود آنها در محیط های خانوادگی با قشربندی سنتی – جنسیتی و حتی در نوع متعادل تر آن ، دارای قدرت و استقلال بیشتر باشند و این قدرت به آنها توانایی کنترل بیشتر بر جنبه های زندگی و امکان بیان نظریه ها و ایده های شان را در مورد موضوعاتی می دهد که خود و خانواده اش را متأثر می سازد.

آری آموزش و تحصیلات زنان (شهرنشین) به افزایش استقلال منجر می شود که این استقلال به آنها فرصتی بیشتر برای به تأخیر انداختن سن ازدواج، افزایش فرصت های اشتغالی و همچنین افزایش توانایی تصمیم گیری در امور منزل و استفاده مناسب تر از وسایل پیشگیری از حاملگی را می دهد و در تمام این موارد با باروی پایین تر رو به رو خواهیم بود

بسیاری از زنان در سال‌های اخیر بمنظور مشارکت در عرصه‌های مختلف به کار در اجتماع علاقه‌مند شدند و در سال‌های اخیر شرایط اقتصادی هم مزید بر علت شده است اما باید اشتغال زنان به جایگاه و شخصیت آنان آسیب نزند و اشتغال زنان باعث کاهش باروری زنان نشود بنابراین دولت باید صرفا در جهت تصویب قوانین تشویقی و امتیاز ده در جهت افزایش جمعیت و رغبت زنان به فرزند آوری تلاش کند.

بسیاری از زنان ظرفیت‌های بسیار بالایی دارند و تمایلی ندارند که وقت خود را به طور کامل به فرزند آوری و تربیت آنها معطوف کنند. در جامعه‌ای که انقلاب شده است به توان فکری و اجرایی تمام آحاد ملت اعم از زنان و مردان نیاز است. بسیاری از زنان نیز تحصیلکرده و متخصص هستند و به شغل خود علاقه دارند از سوی دیگر تامین معیشت خانواده‌های متوسط رو به پایین و حتی متوسط به بالا با کار یک نفر امکان پذیر نیست. بنابراین زنان دوشادوش مردان کار می‌کنند.

لازم است دولت از طریق راه‌اندازی گسترده مهدهای کودک‌ در نهادهایی که زنان مشغول کار هستند یا در دانشگاه‌هایی که در آنها تحصیل می‌کنند زنان را به افزایش جمعیت ترغیب کنند. علاوه بر آن می‌توان با تصویب قوانینی که کارفرمایان و مدیران دولتی را ملزم به اعطای مرخصی بدون حقوق به زنان نیازمند به این مرخصی‌ها می‌کند زنان را نسبت به فرزندآوری تشویق کرد هم اکنون لایحه ای که در کمیسیون فرعی امور اجتماعی دولت به تصویب رسیده است لایحه تقلیل ساعت کاری بانوان است

درلایحه کاهش ساعت کاری زنان پیش بینی شده است که در راستای تحکیم خانواده و حمایت از زنان دارای شرایط خاص اجتماعی، ساعات کار زنان سرپرست خانوار، دارای فرزند زیر 7 سال، همسر یا فرزند معلول و مبتلا به بیماری‌های خاص یا صعب العلاج حسب تقاضای کارکنان مشمول این قانون از 44 ساعت به 36 ساعت با حفظ حقوق و مزایا، تقلیل یابد.

در مقدمه توجیهی این لایحه آمده است: به منظور حمایت از زنان شاغل سرپرست خانوار یا دارای فرزند زیر هفت سال یا معلول یا دارای همسر یا فرزند مبتلا به بیماری‌های صعب‌العلاج و با توجه به تعدد نقش آنها در خانواده (به عنوان همسر و مادر) و به تبع آن وظایف متعدد ناشی از نقش‌های یادشده و نظر به اهمیت و ضرورت برقراری تعادل بین این نقش‌ها و تطبیق شرایط کار با وضعیت خانوادگی و برای ایفای شایسته وظایف مربوط و در راستای کاستن از زحمات و آلام زنان جامعه، «لایحه کاهش ساعت کار زنان شاغل» برای طی تشریفات قانونی تقدیم مجلس می‌شود.

براساس ماده واحده این لایحه ،ساعات کار هفتگی زنان شاغل (اعم از رسمی، پیمانی و قراردادی) سرپرست خانوار یا دارای فرزند زیر هفت سال یا معلول یا دارای همسر یا فرزند مبتلا به بیماری‌های صعب العلاج در دستگاه‌های اجرایی ماده (222) قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1389- و بخش غیر دولتی (مشمولین قانون کار و تأمین اجتماعی) با تأیید مراجع ذی‌ربط 36 ساعت در هفته با دریافت حقوق و مزایای 44 ساعت تعیین می‌شود.

همچنین، کارفرمایان بخش غیردولتی از اعمال تخفیف پلکانی یا تأمین بخشی از حق بیمه سهم کارفرما برخوردار می‌شوند.

منابع : باشگاه خبرنگاران / خبرگزاری ایسنا / خبرگزاری بسیج / ایل بانو