تبیان، دستیار زندگی
هدف از این طرح درس آشنایی دانش اموزان با بازار انحصاری و مقایسه ی اجمالی آن با بازار رقابتی است. در ضمن رسیدن به این هدف مفهوم تقاضا و منحنی تقاضا و خصوصیات ان نیز توضیح داده می شود....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی  - جلسه چهارم


اهداف جلسه شامل اهداف رفتاری و آموزشی

هدف از این طرح درس آشنایی دانش آموزان با بازار انحصاری و مقایسه ی اجمالی آن با بازار رقابتی است. در ضمن رسیدن به این هدف مفهوم تقاضا و منحنی تقاضا و خصوصیات آن نیز توضیح داده می شود.


وسایل لازم 
 
روند کار

بازار انحصار كامل فروش به بازاری گفته می شود كه در آن تنها یك عرضه كننده وجود داشته باشد و برای كالای تولیدی بنگاه نیز جانشین نزدیكی وجود نداشته باشد.

فعالیت كلاسی:
1- دانش آموزان را در چندین گروه مساوی تقسیم بندی نمایید.

2- از گروه ها بخواهید كالاها یا خدماتی که در کشور تنها توسط یک یا چند تولید کننده یا شرکت خاص ارایه می شوند را نام ببرند.

به طور مثال:
 شركت آب
 شركت برق
 اتوبوسرانی
 مترو
 خودروسازی
 شركت مخابرات
 و ...

3- از گروه ها بخواهید قدرت انحصار شركت اتوبوسرانی و شركت آب را با هم مقایسه كنند. دقت كنید كه دانش آموزان چه نكاتی را در این مقایسه مورد توجه قرار می دهند. ( شركت آب قدرت انحصاری بیشتری دارد چون اگر قیمت آب را افزایش دهد مصرف كنندگان نمی توانند تقاضای خود را خیلی كاهش دهند چرا كه جانشین های آب بسیار كم و ضعیف هستند اما حمل و نقل به وسیله تاكسی، موتور، دوچرخه و حتی پیاده روی جانشین خدمات حمل و نقل با اتوبوس است.

در صورت افزایش قیمت بلیط اتوبوس مصرف كنندگان به استفاده از جانشین های اتوبوس ترغیب می شوند و تقاضای آن كاهش می یابد.). برای تشریح پاسخ داده شده به سوال بالا لازم است مفهوم تقاضا را برای دانش آموزان باز كنید. این امر با انجام فعالیت های زیر میسر می شود.

4- از دانش آموزان بخواهید مثال جلسه پیش در مورد شهری كه مردم آن عاشق پیتزا بودند را در نظر بگیرند. با فرض اینكه كلاس شما مدلی از این شهر است فرم نظرسنجی زیر را بین دانش آموزان پخش كنید و از آنها بخواهید با در نظر گرفتن قیمت، تعداد پیتزای خریداری شده خود را در طول یك هفته مشخص كنند. (کیفیت و اندازه ی همه ی پیتزاها با هم یکی است.)

قیمت به تومان

تعداد پیتزا

1000

2000

3000

4000

5000

6000


سپس فرم های پر شده را در گروه مقایسه نمایند و متوسط تعداد پیتزای خریداری شده در هر قیمت را برای گروه خود به دست آورده، نمودار آن را رسم كنند. طبعا این نمودار شیب منفی خواهد داشت. یعنی با افزایش قیمت پیتزا، تعداد خرید از آن یا اصطلاحا تقاضا كاهش خواهد یافت.

5- حال به بچه ها بگویید كه فرمی شبیه به فرم مذكور در شهر مورد نظر ما پخش شده و نتایج زیر به دست آمده است. ( جیرینگ واحدی فرضی برا ی پول شهر مذكور است.)

قیمت به جیرینگ

متوسط تعداد پیتزای خریداری شده

توسط افراد در طول یک هفته

قیمت پیتزا

(جیرینگ)
متوسط تعداد پیتزای خریداری شده توسط هر فرد
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
منحنی تقاضا
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

نمودار مربوط به این جدول به صورت زیر است:

با رسم این نمودار روی تخته برای دانش اموزان مفهوم تقاضا و منحنی تقاضا را برای بچه ها تشریح كنید.

6- سه نمودار زیر را روی تخته رسم كنید و از گروه ها بخواهید این نمودارها را با هم مقایسه كنند و حدس بزنند هریك از این نمودارها منحنی تقاضای كدامیك از كالاهای زیر را نشان می دهند؟ مرغ – نان- پیتزا.


 این قسمت كمی مشكل به نظر می رسد. در مدتی كه دانش آموزان مشغول كار گروهی و بحث درباره نمودارها هستند به بحث های هر گروه توجه كنید و در صورت لزوم گروه ها را راهنمایی نمایید. ( قدر مطلق شیب در نمودار (الف) در مقایسه با نمودار (ب) كمتر است.
یعنی با یك واحد افزایش قیمت در هر نمودار، تقاضا در نمودار الف بیشتر كاهش می یابد. بالعكس قدر مطلق شیب نمودار (ج) در مقایسه با نمودار (ب) بیشتر است و با یك واحد افزایش قیمت، تقاضا در نمودار (ج) كمتر كاهش می یابد.) بدین ترتیب نمودار (ج) مربوط به كالایی ضروری است و با افزایش قیمت آن مصرف كننده نمی تواند مصرف خود را زیاد تغییر دهد مثلا نان. هم چنین نمودار (الف) مربوط به كالایی لوكس است و با افزایش قیمت، مصرف كننده از خیر آن می گذرد و تقاضا به شدت كاهش می یابد مثلا پیتزا.
بدین ترتیب نمودار (ب) در این میان می تواند نشان دهنده منحنی تقاضای مرغ باشد كه كالایی نرمال است.
7-  حال به مثال ذكر شده در فعالیت 3 باز گردید و از دانش آموزان بخواهید با استفاده از اطلاعاتی كه كسب كرده اند، اثر افزایش قیمت در اثر انحصار را بر تقاضای آب در جامعه بیان كنند. (توجه داشته باشید كه گرچه منحنی تقاضای آب به حالت عمودی نزدیك است و لذا افزایش قیمت آب، بر مصرف ضروری آن تاثیر چندانی ندارد، اما از اصراف بیش از حد آن جلوگیری می كند.)

ارزیابی

...


منابع بیشتر


بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان
تنظیم: یگانه داودی


یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه اول
یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه  دوم
یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه  سوم
یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه  چهارم
یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه  پنجم
یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه  ششم
یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه  هفتم
یافتن الگوی مناسب برای قیمت گذاری آب لوله کشی - جلسه  هشتم