شرائط صحت روزه چیست؟

هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه‌اش باطل مى‌شود، ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد.

در مقدمه این نوشتار به توضیح اقسام روزه و شرایط صحت روزه می پردازیم:

اقسام روزه

روزه بر چهار قسم است :اوّل ـ روزه واجب، مانند روزه ماه رمضان.

دوّم ـ روزه حرام، مانند: روزه روز عید فطر و روز عید قربان.

سوّم ـ روزه مستحب، مانند: روزه روز عید غدیر، و روزه روز مبعث.

چهارم ـ روزه مكروه، مانند: روزه روز عاشورا.

شرائط صحت روزه

شرائط صحّت روزه چند چیز است:

1 ـ عاقل بودن.

2 ـ زنان در حال حیض و نفاس نباشند.

3 ـ مرضى كه روزه برایش زیان دارد نداشته باشند.

4 ـ در سفر شرعى نباشد.

5 ـ بیهوش نباشد.

6 ـ ایمان داشته باشد.

7 ـ زمان روزه، عید فطر و عید قربان نباشد.

8 ـ غسل نمودن از جنابت و استحاضه، و پس از تمام شدن دوران حیض و نفاس، زنان غسل حیض و نفاس هم كرده باشند.

9 ـ اجازه شوهر براى زنش، و اجازه پدر و مادر براى فرزند در روزه‏هاى مستحبّى.

10 ـ نداشتن قضاى روزه واجب (پسر بزرگتر كه قضاى روزه پدر بر او واجب است، مى‏تواند روزه مستحبى بگیرد).

11 ـ روزه را براى خدا بگیرد.

مراجع معظم تقلید در این باره فرموده اند: هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه‌اش باطل مى‌شود، ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج‌1، ص 921، م 1646) در هر حال این عمل گرچه از روی عمد انجام شود ولی کفّاره ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج‌1، ص 926، م 1658)

جواب: به نظر مرحوم امام تا این شخص از محله ای که منزلش در آن قرار گرفته خارج نشود نمی تواند روزه را افطار کند. و به نظر سایر مراجع تا از حد ترخص شهر خارج نشود نمی تواند افطار کند. (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 311، س 26)

جواب: روزه را باطل نمی کند ولی تقلب کردن در شأن مسلمان نیست و حرام است. (ر.ک: جامع المسائل آیه الله فاضل، ج 1، ص 628)

جواب: روزه باطل نمی شود ولی دیدن فیلم هائی که بدآموزی دارد و یا صحنه های تحریک کننده جنسی در آن است جایز نیست. (سوال از دفتر مراجع)

جواب: لقمه را از دهان خارج کند و دهان را بشوید، مگر اینکه یقین داشته باشد که هنوز صبح نشده و لذا اگر یقین به دخول صبح داشته باشد و ادامه دهد روزه باطل می شود.. (مجمع المسائل آیه الله گلپایگانی، ج 4، ص 164)

چند استفتاء از آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:

روزه از آنها ساقط است و بجاى آن، در صورتى که قدرت مالى داشته باشند، براى هر روز یک مدّ طعام کفّاره مى دهند.

در صورتى که عرفاً به او دیوانه و مجنون بگویند، و یا اینکه نتواند وقت نماز را تشخیص دهد، نماز از او ساقط مى شود.

اگر آب دهان را بیرون بریزد اشکالى ندارد.

مکروه است; ولى باطل نیست.

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:

جواب: در فرض سوال صحّت روزه او محل اشكال است و احتیاط واجب آن است كه روزه را تمام كند و بعداً هم آن را قضا نماید.

جواب: روزه‌اش صحیح است گرچه در فرض سوال مرتكب معصیت شده است.

جواب: اشكال ندارد.

جواب: تنفس مصنوعى با دستگاه موجب بطلان روزه نمى‌شود.

فرآوری: آمنه اسفندیاری  

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

کتاب چگونه روزه بگیریم ـ آیة الله سید محمد شیرازی

سایت اسلام کوئیست

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای دام ظله

سایت اندیشه قم

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی دام ظله

مطالب مرتبط:

هر شب برای روزه فردا نیت کنیم؟

مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد

آیا به واسطه پیری می توان روزه را افطار کرد؟