مکانی که شیطان نفر سوم می شود!!
امروز متأسفانه خیلی از معروفها منكر شده است و منكرها معروف شده است. پیامبر خدا فرمودند. زمانی میرسد كه كسی امر به معروف و نهی از منكر نمیكند. اصحاب تعجب كردند و گفتند: یا رسول الله میشود! فرمود: زمانی میرسد كه امر به منكر میكنند و نهی از معروف میكنند. تعجب كردند و گفتند: مگر میشود؟ فرمودند: زمانی میرسد كه معروف، منكر میشود.
امروز متأسفانه در خیلی از مباحث، جای معروف و منكر را عوض کرده ایم.
در جلسهای نشستیم، دوستان غیبت میكنند. میگوییم: دوست عزیز غیبت نكنید. چه میگویند؟ میگویند: شما هم برای ما مقدس بازی درمیآوری. غیبت حتماً منكر است و در این شكی نیست ولی این منكر معروف شده است. اگر كسی هم نهی از منكر كند، میگوییم: نمیخواهد شما برای ما مسأله بگویی.
سازش با تنگدستی شوهر
از دعاهای فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است. «اللهم انی اسئلك رضا بالقضاء» خدایا مرا به جایی برسان، به مقدرات تو راضی باشم. نمیگوییم: مردها كوتاهی كنند. نه مرد باید وظیفهاش را انجام بدهد. اما زندگی همیشه طبق میل ما نیست. فاطمه زهرا در زندگی همیشه از خدا میخواست كه خدایا من راضی باشم. اگر فقر است، راضی باشم. اگر بیماری است، راضی باشم. اگر درآمد شوهرم كم است، راضی باشم. اگر دستش تنگ است، راضی باشم. ما این روایات را چقدر خوانده ایم.
فردای قیامت سه دسته از زنها با فاطمه زهرا محشور میشوند. یك دسته كسانی هستند كه با فقر شوهرش بسازد.
فقر تحمیلی را نمیگوییم. مرد در حد توانش تلاش كرده، اما بیش از این دستش نرسیده است. اگر زن بر فقر و تنگدستی شوهرش بسازد، فردای قیامت با فاطمه زهرا سلام الله علیها محشور میشود. عذاب قبر ندارد. این یک معروف است، شما با تنگدستی شوهر بسازید. الآن خانمها میگویند: نه! چشمش كور، برود شغل دوم و سوم پیدا كند. سه شیفت كار كند.
یک وقت است میگویند: من میخواهم شوهرم برای تجملات بیشتر سه شفیت كار كند. آیا خداوند بر این امر راضی است؟ الان خیلی از گرفتاریهای ما این است که عمرمان را برای تشریفات و تجملات خرج می کنیم و هیچ لذتی هم از زندگی نمی بریم.
راننده ی تاکسی می گفت من روزی 18 ساعت مسافرکشی می کنم! از شش صبح تا 12 شب!!
چرا کمی به فکر زندگی هایمان نیستیم؟! این مرد قطعاً چند روز بعد انواع و اقسام بیماریها جسمی، روحی، عصبی را میگیرد و زندگی اش شیرین نخواهد بود. آن زندگی نمیشود كه فاطمه زهرا(سلام الله علیها) و امیرالمۆمنین(علیه السلام) تعریف میكنند. مگر میشود كه كسی هجده ساعت كار كند. یك وقتی ضرورات است و گرفتاری و مشكلات است. اما اگر انتظارات است، قدری باید كوتاه آمد. فاطمه زهرا از خدا میخواست كه خدایا من به مقدرات تو راضی باشم.
اعتدال را در زندگی رعایت کنیم
از دعاهای حضرت این است: «الْقَصْدُ فِی الْغِنَى وَ الْفَقْرِ» (كافی/ج4/ص53)
خدایا من از تو میخواهم كه حالت اعتدال را داشته باشم، در حالت ثروت و فقر اعتدال داشته باشم. ثروت هم داری زندگی معتدل باشد و از تشریفات و تجملات بپرهیزیم.
مکانی که شیطان نفر سوم می شود!
ابوبصیر پیرمرد نابینا است. معلم كلاس قرآن است. در جلسه قرآن با یك زن شوخی كرد و خانم خندیده بود. خدمت امام باقر(علیه السلام) آمد. حضرت فرمود: ابوبصیر به آن خانم چه گفتی؟ ابوبصیر میگوید: از خجالت دستم را روی صورتم گرفتم.
امام صادق فرمود: «لَا تَعُودَنَّ إِلَیْهَا» (وسایلالشیعه/ج20/ص198) اصلاً جلسات را تعطیل كن. كلاس درست را بر هم بزن. یك پیرمرد نابینا، مثل ابوبصیر را از درس منع میكند. این معروف است. این الآن در جامعه ما منكر است. الآن میگویند: نه! اگر خانم و آقا هم در یك ادارهای هم هستند، بگویند و بخندند. این چیزی نیست!
شیخ صدوق نقل میكند. شخصی خدمت امام صادق(علیه السلام) آمده بود درس بخواند. شخصی به نام محمد طیار بود. آمد در مدینه خانهای پیدا كند. خانمی گفت: من به تو خانه میدهم. این دید دو خانه است ولی بین این دو خانه یك دری هست كه میشود بین این دو خانه ارتباط برقرار كرد. گفت: نمیشود كه من مرد نامحرم و تو زن تنها! خانم گفت: نه، تو اثاث بیاور، این در را میبندیم. مشكلی نیست. این بنده خدا رفت اثاث را آورد و در این خانه گذاشت. گفت: در را ببند. گفت: نه! بگذار باز باشد، یك هوایی بیاید و برود. محضر امام صادق(علیه السلام) آمد. داستان را برای امام نقل كرد. حضرت فرمود: زود اثاثت را از آنجا بردار و برو. سومین نفر شیطان است. زن و مرد در خانهی خلوتی باشند، سومین نفر شیطان است. این یك منكر است.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: غیر از اینكه از نظر فقهی جایز نیست زن و مرد یكجا خلوت كنند، سومین نفر شیطان است. خانم شما شاغل هستی و اشتغال داری، در شركت هستی، اگر یكجایی هستی، مرد دیگری هست كه امكان رفت و آمد نیست، بودن شما در اینجا حرام است. این یك منكر است.
حالا خودتان ببینید الان در جامعه در مطب ها، مۆسسات خصوصی، شرکت ها ی خصوصی چقدر روابط ناسالم شده است. این ها منکر است بپذیریم. خیلی از روابط و گناهان از همینجا پیدا شده است.
منکرهای ساختگی!!
گاهی اوقات هم می بینیم که منکرهای واقعی در جامعه و خانواده ها به فراموشی سپرده شده و به جای آن خودمان منکرهای ساختگی می سازیم.
خانمی که در خانه خسته شده و نیازمند کمک از همسرش است وقتی از او کمک طلب می کند، مرد در پاسخ می گوید: مرد که در خانه کار نمی کند!!
و این مرد نمی داند که مخالف سیره اهل بیت عمل می کند!
روزی پیامبر آمد دید فاطمه زهرا دارد كار میكند، امیرالمۆمنان هم عدس پاك میكند. فرمود: من میخواهم به شما كمك كنم. كدام یك خستهتر هستید؟ امیرالمۆمنان فرمود: یا رسول الله! فاطمه از من خسته تر است. فرمودند: فاطمه جان شما برخیز! من كار شما را انجام بدهم. اینها معروف است.
در روایت هست كه امام صادق(علیه السلام) فرمود: امیرالمۆمنان چند كار را در خانه انجام میداد. «یَحْتَطِبُ وَ یَسْتَقِی وَ یَكْنُس» (فقیه/ج3/ص169) خانه را جارو میزد. الآن بگوییم: آقا شما وقت كردی، خانه را جارو بزنی، اشكال ندارد. میگوید: دوباره از این حرفها زدید كه آدم خوشش نمیآید! مرد را چه به جارو زدن!!
«خِدْمَةُ الْعِیَالِ كَفَّارَةٌ لِلْكَبَائِر» (مستدرك/ ج13/ ص48) كفارهی گناهان كبائر است. ما گناه مرتكب نشدیم، ما معصوم هستیم. گناه كبیره كفارهی كبائر است. انصاف داشته باشیم و مدارا داشته باشیم.
فرآوری: زهرا اجلال
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع:
كتاب «زن در آیینه جمال و جلال»
كتاب «نظام حقوق زن در اسلام» نوشته شهید مطهری
بیانات حجت الاسلام قمی در برنامه سمت خدا