گاهی خندیدن هم بیماری می شود
تصور کنید، نشسته اید و صبحانه می خورید، یکدفعه بدون هیچ دلیلی شروع به خندیدن می کنید، آن هم خنده ای طولانی مدت و یا زمانی که در حال رانندگی هستید، یا در محل کار مشغول آماده کردن گزارشی مهم که مدیرتان از شما درخواست کرده هستید، یا در حال خرید از مغازه هستید و یا سر جلسه یک امتحان مهم نشسته اید، ناگهان می خندید. همه این ها در اثر اختلال بیمارگونه خنده می باشد.
بر اساس مطالعات انجام شده، فردی که اینطور می خندد، خیلی هم بدون غم و غصه نیست، بلکه از اختلالات عصبی متعددی رنج می برد که این اختلالات کنترل رفتار را برای بیمار مشکل و حتی مختل می کند. این ها باعث می شود فرد بدون هیچ محرک خنده آوری و به طور نابجا و بی اختیار بخندند.
این شرایط بالینی را Pseudobulbar affect و یا به اختصار اختلال PBA می گویند.
به طور کلی PBA شرایط بالینی است که فرد به طور یکدفعه ای شروع به خنده یا گریه می کند.
این واکنش هیچگونه محرکی ندارد. پای هیچ جوک و فیلمی هم وسط نیست. فرد به یکباره به خنده و گریه می افتد و هیچ توانایی در کنترل آن ندارد.
در حال حاضر بیش از یک میلیون نفر به PBA مبتلا هستند و تعداد این مبتلایان همواره رو به افزایش است. این بیماری بیش از همه بیماران مبتلا به اختلالات عصبی مثل MS را تحت تاثیر قرار می دهد و با توجه به افزایش آمار بیماری های عصبی، بدون شک تعداد مبتلایان به PBA هم افزایش قابل توجهی خواهد داشت.
همانطور که گفتیم این اختلال حتی می تواند خود را به صورت گریه پاتولوژیک (بیمارگونه) نشان دهد. البته متاسفانه برخی افراد هم به طور متناوب هر دو حالت را تجربه می کنند، برای مثال گریه شدید بعد از خنده شدید در موقعیتی نامناسب، بدون اینکه هیچ محرک ناراحت کننده ای وجود داشته باشد.
برخی مواقع هم یک محرک وجود دارد، ولی پاسخ این افراد واقعا اغراق آمیز است، برای مثال زمانی که اتفاق و یا صحبت جالبی، لبخندی بر روی لب های بقیه می آورد، فرد مبتلا به این اختلال قهقهه می زند.
درست است که آمار تعداد مبتلایان به PBA را بیش از یک میلیون نفر تخمین زده اند، اما در حقیقت شمار این بیماران جدا بالاتر از این ارقام است.
در خیلی از موارد ممکن است این بیماری به اشتباه افسردگی و یا اختلال دوقطبی تشخیص داده شود و یا همراهی علائم آن با این بیماری ها، تنها تشخیص یکی از آنها را ممکن کند.
البته خیلی از افراد ممکن است علائم این بیماری را نشناسند و درجات خفیف این بیماری، بدون اینکه آنها را ملزم به مراجعه به پزشک و درمان کند، همواره با آنها بماند.
ارتباط قوی بین بیماری MS و اختلال PBA
داشتن احساسات عجیب در بیماران مبتلا به MS (ام اس) کاملا طبیعی است. این بیماری شدیدا فعالیت های روزمره فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، برای مثال وقتی شما گریه می کنید یعنی برای چیزی ناراحت هستید، اما بیماری MS سلول های عصبی مغزی را تخریب می کند. آسیب سلول های عصبی مغز به اختلال PBA منجر خواهد شد.
به طور کلی حدود 10 درصد از مبتلایان به MS دچار اختلال PBA اند، اما همه ی آنها در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
تشخیص PBA
همانطور که گفتیم از آنجایی که تشخیص این اختلال از سایر مشکلات روحی دشوار است، بیماری در خیلی از موارد هرگز تشخیص داده نمی شود.
پزشک با پرسیدن علائم و نشانه های بیماری، به وجود آن در فرد پی می برد. طی یک ویزیت، پزشک یک سری سوالات خاص از فرد پرسیده و در نهایت این سوالات را امتیاز دهی می کند. امتیاز به دست آمده از این سوالات در تشخیص بیماری به پزشک کمک خواهد کرد.
اما در خیلی از موارد هم پزشک با بررسی علائم رفتاری به وجود بیماری آگاه می شود، مخصوصا در مبتلایان به MS، اختلال دو قطبی و هرگونه بیماری جدی عصبی که فرد را ملزم به مراجعه به پزشک کرده است.
درمان اختلال PBA
برخی از داروهای ضدافسردگی و اختلالات روحی در درمان PBA نیز به کار خواهند آمد؛ برای مثال آمی تریپتیلین، فلوکستین و فلووکسامین.
اما امروزه داروهای جدیدتری صرفا برای درمان این اختلال وارد بازار دارویی شده است.
اما مانند سایر اختلالات عصبی و روانشناختی علاوه بر درمان های دارویی، درمان های روانشناختی و کنترلی هم نقش بسیار مهمی در کاهش علائم و درمان این بیماری بر عهده دارند و این جاست که یک روانشناس خوب و ماهر می تواند بهترین کمک را به فرد بیمار کند.
الهه گودرزی
بخش سلامت تبیان
مطالب مرتبط:
