با اتمام امتحانات دانش آموزان، دغدغه خانواده ها برای ثبت نام به ویژه خانواده هایی که فرزند نوآموز و یا تغییر پایه دارند، دو چندان می شود. چرا که خانواده ها باید به دنبال مدرسه ای مناسب که در عین حال در محدوده جغرافیایی منزلشان است باشند. اما در موارد زیادی مدرسه های منتخب خانواده خارج از محدوده جغرافیایی است و این آغاز مشکلات ثبت نام در مدارس است.

دریافت هزینه کتاب و بیمه

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش ضمن اعلام برنامه‌ها و اولویت‌های معاونت در سال جاری و اعلام جزییات ثبت نام در مدارس از ابلاغ دستورالعمل طرح پروژه مهر در آینده نزدیک خبر داده‌است. ثبت نام به مدارس ابلاغ و مقررات مربوط به دریافت شهریه از اولیا نیز در آن به‌طور کامل قید شده است. به غیر از مدارس خاص که دستورالعمل ویژه دارند و می‌توانند مبالغی را برای فعالیت‌های آموزشی و پرورشی از اولیا دریافت کنند، سایر مدارس مجاز به دریافت شهریه نیستند. معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه والدین تنها موظف به پرداخت هزینه کتاب و بیمه هستند، اظهار کرده است: ستادهای ثبت‌نام در مناطق مختلف برای بررسی تخلفات تشکیل شده‌اند و مسئولیت نظارت بر فرآیند ثبت‌نام در مدارس را بر عهده دارند و خانواده‌ها در صورت مشاهده تخلف می‌توانند موارد را به آنها گزارش دهند؛ البته براساس ماده 11 شوراها، دریافت کمک‌های مردمی بعد از ثبت نام توسط مدیران بلامانع است.

زرافشان همچنین با اعلام اینکه عملیات مربوط به اجرای طرح پروژه مهر نیز آغاز شده و دستورالعمل آن حضوری ابلاغ می‌شود، گفته است: دستورالعمل ثبت نام مدارس نیز به عنوان بخشی از پروژه مهر به مدارس ارسال شده است که بر این اساس دانش‌آموزان باید در زمان مقرر کلاس‌‌بندی و ثبت‌نام شوند. این مساله نیز ارتباط مستقیم با سامان‌دهی نیروی انسانی دارد. زرافشان با بیان اینکه جشن شروع سال تحصیلی و اطلاع‌رسانی درباره جزییات ثبت‌نام در مدارس توسط رسانه‌های مختلف در سطح کشور از جمله دیگر برنامه‌های پروژه مهر است تصریح کرده است: ستاد پروژه مهر در هر استان تشکیل شده و وظایف خود را در بازه‌های زمان‌بندی مشخص انجام خواهد داد.

ثبت نام بیش از 12 میلیون دانش‌آموز

نگاهی به آمار دانش‌آموزان در سال تحصیلی 92-93 نشان می‌دهد، سال قبل 12 میلیون و300 هزار دانش‌آموزان در مقاطع تحصیلی ابتدایی و متوسطه در 105 هزار مدرسه و بیش از 750 منطقه آموزشی، تحصیل می‌کردند که از این تعداد شش میلیون و 850 هزار نفر در مقطع ابتدایی، دو میلیون و 212 هزار نفر در مقطع متوسطه اول و سه میلیون و 270 هزار نفر در مقطع متوسطه دوم حضور داشتند. علاوه بر این، 8.‌5‌درصد از دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی و بقیه در مدارس دولتی تحصیل می‌کردند یعنی 11 میلیون و 237 هزار نفر از دانش‌آموزان در مدارس دولتی و یک میلیون نفر نیز در مدارس غیردولتی تحصیل کردند. ثبت نام و تحصیل بخش عظیمی از دانش‌آموزان در مدارس دولتی این انتظار را برای خانواده‌ها ایجاد می‌کند تا بر اساس قانون موجود درباره تحصیل رایگان، دانش‌آموزان بدون پرداخت هزینه در مدارس دولتی تحصیل کنند. در عمل اما این چنین نیست و مدارس هنگام ثبت نام شهریه‌ای را تحت عنوان هزینه کتاب و بیمه دریافت می‌کنند و در طول سال هم خانواده‌ها مجبورند بارها مبالغی را تحت عنوان فعالیت‌های کمک آموزشی، اردوهای تفریحی آموزشی و... پرداخت کنند. شکایت خانواده‌ها به این امر همواره با واکنش مدیران مدارس همراه است که از خلف وعده وزارت آموزش و پرورش در پرداخت سرانه مدارس گله مند هستند. بر اساس آخرین اخبار با وجود آنکه فانی وزیر آموزش و پرورش از احتمال واریز 50 میلیارد تومان به عنوان سرانه مدارس پیش از شروع سال تحصیلی 92-93 خبر داده است، دو سال است که هیچ مبلغی از سوی این وزارتخانه به حساب مدارس واریز نشده‌است و مدارس برای تامین هزینه‌هایی چون قبض گاز و برق دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. هزینه مدارس در کنار قانون مربوط به ثبت نام دانش‌آموزان مدارس دولتی بر اساس منطقه محل سکونت از جمله انتقاداتی است که بارها از سوی خانواده‌ها به عملکرد آموزش و پرورش صورت گرفته است. در نهایت به دلیل حجم بالای انتقادات، آموزش و پرورش با انتشار بخشنامه‌ای دست به تعدیل این مورد زد. براساس این بخشنامه، مدیران مدارس می‌توانند از فرزندان کارکنان دولت در آموزشگاه‌های نزدیک محل کار والدین آنها متناسب با ظرفیت مدرسه ثبت نام کنند. اگر چه بخشنامه حاضر تا حدی کار را تسهیل کرد اما این سوال را مطرح می‌کند که چرا تنها شامل کارمندان دولت می‌شود و سایر شاغلان را در نظر نمی‌گیرد.

در همین رابطه یک نماینده مجلس کم توجهی مسئولان آموزش و پرورش به بحث منطقه‌بندی مدارس و مشکلات خانواده‌ها در ثبت نام را مورد توجه قرار می‌دهد و می‌گوید: وقتی وارد بحث منطقه‌بندی می‌شویم باید تمام گروه‌های شاغلین را در نظر بگیریم. توجه به یک گروه در این مورد اصلاً مناسب نیست. ثبت نام مدارس مهم‌ترین مرحله از فعالیت مدارس است. زمانی که این مرحله به درستی انجام نشود در بخش‌های دیگر هم با مشکلات عدیده رو به رو می‌شویم.

دریافت پول به ازای ثبت نام خارج از محدوده تخلف است

سخنگوی ستاد ثبت نام آموزش و پرورش شهر تهران درباره اینکه برخی مدیران مدارس اقدام به ثبت نام دانش آموزان در خارج از محدوده به شرط دریافت پول می کنند می گوید:« ثبت نام چنین دانش آموزانی تخلف است. بازرسان ما بعد از شروع سال تحصیلی مشخصات تمام دانش آموزان ثبت نام شده در هر مدرسه را با آدرس منطقه سکونت تطابق می دهند که قطعا اگر چنین مواردی مشاهده شود با مدیر مدرسه برخورد لازم خواهد شد.

ثقفی درباره اصرار مدیران برای دریافت پول از والدین به هنگام ثبت نام نیز می گوید:« بارها بر این موضوع تاکید شده که دریافت پول غیر از هزینه بیمه و پول کتاب تخلف است. اما تا زمانی که والدین گزارش چنین تخلفاتی را به ما ندهند ما قطعا نمی توانیم به صورت گسترده با این تخلفات برخورد کنیم. بهترین راهکار برای مقابله با دریافت پول اجباری، اعلام گزارش تخلفات است.»

ثبت نام خارج از محدوده بیشترین درخواست والدین

ثقفی همچنین درباره تعداد شکایات والدین از مدیران مدارس گفت: هنوز سه هفته از زمان ثبت نام ها باقی مانده اما در این مدت نیز تقریبا هیچ شکایتی درباره دریافت پول اجباری از والدین به ما نشده است. بیشتر مراجعه کنندگان به ستادهای ثبت نام درخواست هایی برای ثبت نام در خارج از محدوده داشته اند که مدیران ما در حال حل مشکلات آنها بوده و گاه در برخی شرایط استثنایی اجازه ثبت نام در خارج از محدوده به دانش آموزان داده می شود.