آداب روزهداری ـ احوال روزه داران
کتاب «آداب روزهداری – احوال روزهداران» گزیدهای از مجموعه توصیهها، نصایح، تحلیلها و مواعظی مقام معظم رهبری درباره ماه مبارک رمضان است.
این کتاب چنان که از نامش پیداست حاصل جمع گزیده بیانات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی درباره ماه مبارک رمضان است که ایشان در طی 22 سال گذشته یعنی از سالهای 1369 تا 1390 ایراد فرموده اند.
در مقدمه این کتاب آمده است: «در انتخاب مطالب این کتاب دو ویژگی مورد توجّه قرار گرفته است: نخست؛ موضوع بیانات ماه مبارک رمضان، معارف دینی مربوط به روزهداری، آداب دعا، تکالیف مۆمنان در این ماه از نظر فردی، اجتماعی و سیاسی و نظایر آن باشد. دوم؛ صرفاً در محدودهی زمانی از حلول ماه مبارک رمضان تا پایان روز عید سعید فطر هر سال بیان شده باشد».
نکات مهمی از سیرهی رفتاری معظّمٌله در ماه مبارک رمضان به دست میآید از جمله:
1. توجّه به برپایی مجالس تلاوت قرآن کریم
2. محور قرار گرفتن مباحث مربوط به خودسازی ایمانی و اخلاقی
3. میزبانی اقشار مختلف همچون اساتید، دانشجویان و... و به سخنان و نظرات آنان گوش فرادادن و با آنها به گفتگو نشستن
4. حضور در جمع روزهداران نمازگزار ماه رمضان و اقامهی نماز جمعه به امامت معظّمٌله
5. توجّه دادن به اهمیّت شبهای قدر و ایّام شهادت امیرالمۆمنین علی علیهالسّلام
6. تبیین وضع جهان اسلام تأکید بر راهپیمایی هرچه عظیمتر روز جهانی قدس
تدوینکننده کتاب در بخش دیگری از مقدمه نوشته است: از مطالعه مطالب این کتاب و توجه به تاریخ و مخاطبان هر مطلب نکات مهمی از سیرهی رفتاری معظّمٌله در ماه مبارک رمضان به دست میآید از جمله توجّه به برپایی مجالس تلاوت قرآن کریم، محور قرار گرفتن مباحث مربوط به خودسازی ایمانی و اخلاقی، میزبانی اقشار مختلف همچون اساتید، دانشجویان و... و به سخنان و نظرات آنان گوش فرادادن و با آنها به گفتگو نشستن، حضور در جمع روزهداران نمازگزار ماه رمضان و اقامهی نماز جمعه به امامت معظّمٌله، توجّه دادن به اهمیّت شبهای قدر و ایّام شهادت امیرالمۆمنین علی علیهالسّلام، تبیین وضع جهان اسلام تأکید بر راهپیمایی هرچه عظیمتر روز جهانی قدس.
در صفحاتی از کتاب آداب روزه داری احوال روزه داران آمده است:
اغتنام ماه رمضان و بهار قرآن
«ماه رمضان را مغتنم بشمارید. این روزها را با روزه دارى، و این شبها را با ذکر و دعا به سر ببرید. فصل دعا هم، همین ماه مبارک است. اگرچه همیشه انسان باید با رشته ى دعا به خدا متّصل باشد، «امّا آی هى و اذا سألک عبادى عنّى فانّى قریب اجیب دعوة الدّاع اذا دعان »در سوره ى بقره، در خلال همین آیات مبارکه ى مربوط به روزه و ماه رمضان است.
رابطه ى دعا، رابطه ى قلبى شما با خداست. دعا، یعنى خواستن و خدا را خواندن. خواستن، یعنى امیدوارى. تا امید نداشته باشید، از خدا چیزى را درخواست نمى کنید. انسان ناامید که چیزى طلب نمى کند. پس، دعا یعنى امید، که ملازمِ با امید به اجابت است. این امید به اجابت، دلها را مُشعل مى کند و منوّر نگه مى دارد. به برکت دعا، جامعه بانشاط و اهل حرکت مى شود.»
اثر انس با قرآن در تعمیق و تقویت معرفت اسلامی
این ماه، همچنین بهار قرآن است. انس با قرآن، معرفت اسلامى را در ذهن ما قوى تر و عمیق تر مى کند. بدبختى جوامع اسلامى، به خاطر دورى از قرآن و حقایق و معارف آن است. آن کسانى از مسلمانان که معانى قرآن را آداب روزه داری، احوال روزه داران نمى فهمند و با آن انس ندارند، وضعشان معلوم است. حتّى کسانى هم که زبان قرآن، زبان آن هاست و آن را مى فهمند، به خاطر عدم تدبّر در آیات قرآن، با حقایق قرآنى آشنا نمى شوند و انس نمى گیرند. مى بینید که آیه ى «لن یجعل الله للکافرین على المۆمنین سبیلا » یعنى خداوند مۆمنین را زیردست و زبون کفّار قرار نداده است در کشورهاى عربى و به وسیله ى مردم عرب زبان در دنیا خوانده مى شود، امّا به آن عمل نمی گردد. در آیات قرآن، توجّه و تنبّه و تدبّر نیست؛ لذا کشورهاى اسلامى عقب مانده اند. انس با قرآن، یعنى قرآن را خواندن و باز خواندن و باز خواندن و درمفاهیم قرآنى تدبّر کردن و آن ها را فهمیدن. فارسى زبانها مى توانند از ترجمه ى قرآن استفاده کنند و کلمات قرآنى را به طور تقریب بفهمند و مضامین آیات قرآن را دریابند و در آن ها فکر و تأمّل کنند. اگر در آیات قرآن تأمّل بکنیم، اراده و استقامت ما قوى تر و بیشتر از این خواهد شد. همین آیات قرآنى است که توانست در روزگارى، انسان هایى را تربیت کند که با دنیاى کفر و ظلمات بستیزند. همین معارف است که ملّت بزرگ ما را وادار کرد و مجهّز نمود که با دنیاى مدرن مظلَم جاهلیت جاهلیت مدرن و جاهلیت قرن بیستم مقابله کند. امیدواریم که ملّت ما روزبه روز به قرآن و حقایق قرآنى نزدیک تر بشوند.
بیانات رهبری در خطبه های نماز جمعه تهران 10/1/1369
لزوم بیداری و هشیاری در روز قدس
اکنون، آخر ماه مبارک رمضان که از سوى امام راحل عظیم ما رضوان الله علیه روز قدس نامیده شده، در پیش روى ماست و در این ماه رمضان کاملاً مجاور لیالى قدر، باید همانطور که شب قدر را تا صبح به بیدارى مى گذرانیم و با دعا و تضرّع خود به درگاه الهى، مى خواهیم که آینده ى مطلوب براى ما رقم زده شود، روز قدس را و همه ى این ایّام حسّاس را که لیلةالقدر تاریخ اسلام است، به بیدارى و هشیارى بگذرانیم و تا مطلع الفجرِ نجات ملّتهاى مسلمان و مخصوصاً ملّت شجاع و مظلوم فلسطین، دست از تلاش نکشیم. اینجانب امیدوارم ملّت بزرگ ما در این روز قدس نیز مانند همیشه با حضور یکپارچه ى خود در خیابانها و راهپیمایى تا محل نمازهاى جمعه، فریاد رسا و غریو رعدگون خود را به گوش جهانیان برساند و تکرار کند که امّت امام خمینى عظیم، همواره در کنار فلسطین و خصم دشمنان آن خواهد بود.
پیام به مناسبت روز جهانى قد س 24/1 1369
رمضان؛ ماه کسب قوّت روحی و توجّه به همیاری و مردم دوستی
ماه رمضان، ماه دعا و ماه ذخیره کردن تقواست؛ ماهى است که ما باید در آن، به برکت عبادت و توجّه به پروردگار، قوّت روحى و معنوى پیدا کنیم و با آن قوّت روحى و معنوى، سنگلاخها را بسرعت و سهولت بپیماییم و راه ها را بخوبى طى بکنیم.
امیدوارم که ملّت ایران با کسب تجربه از گذشته ها، برادرى و همکارى و همدلى در میان یکدیگر را قدر بدانند و آن را هرچه بیشتر کنند. مردم با هم مهربان باشند و به کمک یکدیگر بشتابند؛ بخصوص در این ایّام به کمک مستمندان بشتابند. کسانى که دارند و مى توانند، حتماً به کسانى که نادار و محتاج و مستمندند، کمک کنند. این روح همکارى و همیارى در میان ملّت ما که سنت قدیمى و دستور عالى اسلام است چیز بسیار ارزشمندى است؛ آن را حفظ کنید و بخصوص در ایّام عید و ایّام ماه مبارک رمضان، آن را بیشتر اهمیت بدهید. روحیه ى مردم دوستى، روحیه ى ایثار و از خودگذشتگى، براى دیگران فکر کردن و کار کردن، روحیه اى است که ملّت ما را به نتایج و غایات این حرکت خواهد رسانید.
پیام به ملّت شریف ایران، به مناسبت حلول سال نو 01/1/1370 انتشارات انقلاب اسلامی این کتاب را منتشر کرده است.
فرآوری: محمدی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع:
سایت شبستان
سایت رسمی آیت الله خامنه ای