برای فرزندتان فکر بسازید!
تکنولوژی، به کار گرفتن علم در عمل و ساخت و تولید است. هر شیئی که توسط انسان تولید شده است، جنبه های تکنولوژیکی گوناگونی دارد که قابل مشاهده و ارزیابی اند. در ارتباط با ویژگی تکنولوژیکی یک شیء (مثلاً قوری)، می توان پرسش های زیادی را مطرح کرد و از زوایای مختلف آن را بررسی کرد. این قوری چقدر گنجایش دارد؟ از چه ماده ای ساخته شده است؟ چرا به این شکل ساخته شده است؟ آیا زیبا است؟ و... .
فکر کردن جدی در مورد اشیاء روزمره می تواند انگیزه هایی را برای تفکر تکنولوژیکی ایجاد کند.
وسیله هایی که در آشپزخانه هست چگونه کار می کنند؟ آن ها چگونه ساخته شده اند؟ از چه موادی در ساخت آن ها استفاده شده است؟ آیا کودک می تواند ویژگی های طرح را از طریق نقاشی یا با استفاده از کلمات به دیگران منتقل کند؟
می توان از بازی «شیئ اسرار آمیز» (که در آن از کودک می خواهیم تا شیء مخفی شده از دید دیگران را برای آن ها توصیف کند و آن ها باید بتوانند با استفاده از راهنمایی های کودک آن را شناسایی کنند)، یا از بازی «بیست سۆالی» ( که در آن با سوال کردن کودک، از او می خواهند تا شیء مورد نظر را حدس بزند، کودک فقط پاسخ بله یا خیر می شنود) استفاده کرد.
داستان های مهد کودک هم می تواند نقطه های شروع برای فهم تکنولوژیکی را فراهم کند. برای مثال داستان هایی در مورد حیوانات و زندگی آنها، علاوه بر آنکه جنبه داستانی و روایی دارند، برای آشنایی کودک با مفهوم ساختن تلاش می کند. مثلاً ممکن است در داستان ها پاسخ سۆال های این چنینی را دریافت:
- چرا خانه را باید محکم ساخت؟ حفاظت، آب و هوا، دزدان، حیوانات وحشی.
- خانه ها از چه ساخته می شوند؟ انواع مختلف مصالح ساختمانی.
- خانه ها چگونه ساخته می شوند؟ پی و پایه ها، انواع آجرها، انواع سقف ها.
با کودکان درباره این که وسیله های مختلف چگونه کار می کنند صحبت کنید. اگر کودک سوالی را مطرح می کند، احتمالاً برای پاسخی طولانی یا سریع آماده است. همواره برای هر سوالی، پاسخی ساده تر یا پیچیده تر وجود دارد. در ابتدا افکار کودک را دریابید.
کودکی پیش دبستانی از دوست خود پرسید: «بچه ها از کجا می آیند؟» دوست او جواب داد: «من می دانم آن ها از کجا می آیند. آن ها از بیمارستان می آیند. شما به آن جا می روید و آن ها نوزاد دختر یا پسری را به شما می دهند». کودکان از طریق تصورات، مشاهدات و آشنایی با مفاهیم اساسی، دیدگاه خاصی را در مورد این جهان پیدا می کنند. همه آن ها استعداد تفکر علمی را دارند.
فرآوری: نرگس انتظامی بیان
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع: آموزش تفکر به کودکان / رابرت فیشر
مطالب مرتبط:
