بدون حرارت

مقدمه

می دانیم شیمی، علم مطالعه ی راه های ترکیب مواد و رفتار آن ها در شرایط مختلف است، این علم همانند سایر علوم با حواس انسان سروکار دارد. دیدن، شنیدن، چشیدن، حس کردن و بوییدن.
شیمی جزیی از زندگی روزانه ی ماست. در این آزمایش و سایر مطالب مرتبط با آن سعی شده است مفاهیم شیمی به طور ساده، و با سرگرمی و هیجان مطرح گردد.
با این حال، افرادی که با آزمایش های علمی سر و کار دارند، قبل از شروع هر آزمایش، می بایست نکاتی را مورد توجه قرار دهند. در ادامه دستورالعمل هایی را که برای انجام این سری آزمایش ها لازم به نظر می رسد ذکر می کنیم:
قبل از شروع هر آزمایش، به طور کامل آن را مطالعه کنید.
اگر مواد و وسایل مورد نیاز آزمایش را از قبل آماده کنید، در طول انجام آن خستگی کمتر و سرگرمی بیشتری خواهید داشت. جستجو برای یافتن مواد در حین آزمایش، رشته ی کار را از دست شما خارج می سازد.
مواد و وسایلی که در این آزمایش ها مورد نیاز است، به راحتی قابل تهیه هستند وغالبا در گوشه و کنار خانه یافت می شوند.
در انجام آزمایش ها عجله نداشته باشید. هر مرحله را با دقت پیگری کنید، و هرگز مرحله ای را نادیده نگیرید و یا چیزی از خودتان به آن اضافه نکنید.
ایمنی از هر چیز مهم تر است. سعی کنید با مطالعه ی دقیق هر آزمایش، قبل از شروع و انجام آن، از نتایج غیر منتظره جلوگیری کنید.
چنان چه جواب آزمایش مطابق آنچه گفته شده نبود، مجددا با دقت دستورالعمل را بخوانید و از قدم اول شروع کنید.

هدف

ایجاد حالت جوشش در آب فقط با تماس یک انگشت

مواد و وسایل

• دستمال پارچه ای

• لیوان شیشه ای شفاف و یک بار مصرف با دیواره های نرم

• نوار لاستیکی

روش

دستمال را خیس کنید و با فشار آب اضافی آن را بگیرید.
لیوان را تا لبه ی آن از آب پر کنید.
دستمال خیس را روی دهانه ی لیوان بکشید.
با قرار دادن نوار لاستیکی دور دستمال، آن را به دیواره ی لیوان محکم کنید.
با فشار دادن انگشت روی دستمال آن را حدود 2/5 سانتی متر زیر سطح آب ببرید
لیوان را بردارید. ته لیوان را با یک دست بگیرید و آن را واژگون کنید.

توجه:

ممکن است کمی از آب بریزد. بنابراین این کار را درون ظرفشویی انجام دهید.
دست دیگر خود را زیر دستمال آویزان شده بگیرید و لیوان را نگهدارید. در این حالت، یک دست شما پارچه را متصل به لیوان نگهداشته و لبه ی اضافی پارچه روی همین دست افتاده است.
به دست آزاد خود ته لیوان را به طرف پایین فشار دهید. اجازه دهید که لیوان به آهستگی داخل دستمال لیز بخورد.

نتیجه

آب از لیوان خارج نمی شود و به نظر می رسد در حال جوشیدن است.

اما چرا

به دلیل این که سوراخ های ریز دستمال با آب پر شده است، آب لیوان از دستمال نمی ریزد. مولکول های آب یک جاذبه ی قوی نسبت به یکدیگر دارند که آن ها را نزدیک هم نگه می دارد.
به این ترتیب گویی آب مانند یک پوست نازک سوراخ های روی دستمال را پوشانده است و از ریختن آب داخل لیوان به بیرون جلوگیری می کند.
فشار دادن ته لیوان به پایین، سبب رانده شدن دستمال به طرف بیرون لیوان می شود. این حرکت پارچه به سوی خارج،  داخل خلاء به وجود می آورد و هوای بیرون از سوراخ های دستمال به درون رانده می شود.
حباب های کوچک هوا داخل آب به وجود می آید و این حالت را پدید می آورد که آب در حال جوشیدن است.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی