بررسی مشکل ترافیک – جلسه سوم

این پی گیری، قطعاً در بهبود مستمرّ نتایج کار دانش آموزانتان فوق العاده تأثیر خواهد داشت ...

متن هایی که ما آنها را با سلام آغاز می کنیم؛ در واقع گفتگوهای فرضی شُـما به عنوان مُـعلّم با بچّه ها هستند، البتّه با زبان و بیان خودتان.

نهایتاً دیدن این صفحات برای آنها، در پایان هر جلسه، خالی از لطف و فایده نیست .... :

سلامی دوباره ! خُب کم کم وقتشه که راجع به آخرهای کار، کمی با هم صحبت کنیم. راستش ما مُدّعی نیستیم که قادریم ناگهان مشکل بزرگ ترافیک را به طور کلّی حل کنیم!!

ولی تلاش می کنیم بهترین راه حل های پیشنهادی و تا حد امکان جزیی و دقیق و اجرایی را ارایه دهیم و اگر ممکن شد به عنوان نمونه در یک مکان پر ترافیک برخی از آنها را در عمل پیاده کنیم.

آنچه مهمّ است شناخت درست و جامعی از  پدیده  است تا بر اساس آن درمان صورت گیرد.  تا ابعاد و علل معضل، مسأله و مشکل، خوب تفکیک و مشخّص نشود ؛ مبارزه با معلول، کم نتیجه یا در بلند مدّت بی اثر است. پس باید به علّت ها پرداخت:  " چه چیزهایی موحب ترافیک می شوند؟ " باید آنها را شناخت و رفع کرد. این یک درمان است !

بهتر است پیش از دیدن این فاکتورهای نمونه خودتان اقدام به نوشتن کنید !

- موانع مسیر ( تغییر و کاهش یا حتّی افزایش بی جای عرض راه )
- توقّف ماشین های جلویی برای ...
- حرکت مارپیچ
- کمبود جای پارک
- مشکلات هندسی معابر
- بی سامانی زمانی ( آشفتگی و عدم نظم ساعات شروع و پایان کار )
- بی اطّلاعی رانندگان از مسیرهای بهتر و ...
- نبود تابلوهای راهنمای مناسب

شما و دوستانتان باید تا می توانید به این فهرست اضافه کنید. هر یک از عوامل مۆثّـر فوق را هم می توانید بسط دهید و به چند شاخه ی فرعی دیگر تقسیم کنید. مثلاً اشکلات تابلوهای راهنمایی:

1 - محلّ نامناسب نصب ( فاصله، جهت، ارتفاع )
 2 - سایز ( اندازه ) و فونت و رنگ نامناسب
 3 - وجود تعارض در تابلوها و ...

بزودی ( و شاید در جلسه ی بعد ) هنگامی که صحبت از راه حل ها و پیشنهادها می کنیم، باید برای هر یک از این عوامل ایجاد ترافیک، پیشنهاد مشخّص و راه حل اجرایی دقیق ارایه کنیم.

به عنوان مثال: در همین مورد تابلوها:

1 -  نصب تابلوهای خوانا و رسا در محلّ مناسب
2 - استفاده از علایم تصویری مناسب و  گسترده تر
3 - نصب نور مفید و جذّاب برای بالای تابلوها ( مثلاً چشمک زن )
4 - حذف تابلوهای زاید، مُعارض و کم فایده

5 - بررّسی امکان رسم علایم روی زمین ( در دید راننده )

مناسب است هر کدام از دانش آموزان، جداگانه در دفاتر یادداشت کوچک خود در طول هفته به این فهرست مرتّباً اضافه کنند.

و سپس در یک جلسه ی جمع بندی همه مواردی را که نوشته اند، مطرح کنند تا لیست کامل تری تهیه شود...

برنامه بعدی این جلسه، پرداختن به نقشه های ساده شده ای است که قبلاً  آماده کرده اید.  و علامت گذاری نقاط پر ترافیک. بهتر است از چند رنگ متفاوت استفاده شود.

قبل از ثبت هر گونه اطّلاعات روی نقشه ی خام، خوب است چند نسخه ی پشتیبان از آن تهیه کنیم تا در استفاده های مکرّر  بعدی،  تمیز و خالی از انبوه علامت ها و اعداد و ارقام قبلی باشد.

هر چه مقیاس را بالا برده و در ابعاد بزرگ تری نقشه را رسم کنیم، خصوصاً برای برّرسی یک مکان خاص و مشخّص ؛ آسوده تریم. ( البتّه تا جایی که عقبه و دنباله ی محل ترافیک ؛ حذف نشود. )

آنچه می خواهیم آن را تمرین کنیم، دو نگاه است توأمان:

یکی خُرد و جزیی و دقیق به تک تک تقاطع ها و میادین و جای جای مسیر تردّد و عبور و توقّف و دیگری: نگاهی کُلّی، شبکه ای و از فراز  به کلّ یک مجموعه و سیستم حرکتی اتومبیل ها

در تمام یک مثلاً  محلّه یا خیابان یا حتّی یک شهر! ( که البتّه در این مورد آخری، گستردگی و وسعت و زیادی اطلاعات در کلّ یک کلان شهر بزرگ، مانع بزرگی است برای رسیدن به یک تصویر جامع.

به همین دلیل هسته های مرکزی ایجاد ترافیک را باید شناخت و دامنه ی تأثیر و حوزه ی اثر جانبی و فاصله تا هسته ی ترافیکی بعدی و یا نحوه ی وابستگی و تأثّر متقابل با هسته های مجاورش را معلوم کرد.

طبیعی است فاصله های کم تراکم میان این نواحی پر ترافیک، قابل مطالعه اند برای حلّ مشکل.

یعنی خیابان های فرعی و خلوت تری هستند ( مشهور به راه دررو! ) که معمولا رانندگان حرفه ای و پر کار و خطّی ( که در مسیر واحدی به شکل رفت و برگشت حرکت می کنند ) آنها را می شناسند.

کم و بیش شبیه مویرگ ها و رگ های کوچک تر نسبت به رگ های بزرگ و اصلی، در سیستم گردش خون در بدن. اصولاً مقایسه ی مثال هایی از طبیعت که در آنها حرکت های پیوسته هست، مثمر فواید متعددی است. مانند انتقال مواد غذایی از ریشه به تنه و شاخه و ساقه ها و برگ ها و  در یک گیاه و ...

( به علاوه در دو مثال قبلی که ذکر شد ) قطعاً با دقّت بیشتر در ترفندهای هوشمندانه ای که در طبیعت به کار رفته می توان به الگوها و راه حل های تازه و جالبی دست یافت...

آخرین اقدام این جلسه مان، پیش از حضور در محل و مشاهده ی عینی مدّت دار از نزدیک، تهیه ی پرسش نامه هایی است، ترجیحاً کوتاه و با سۆالات واضح و مختصر و تعیین کننده تا در کوتاه ترین مدّت، افراد مخاطب بتوانند بدان پاسخ دهند.

گروه های هدف متنوّع اند مانند: رانندگان، کسبه و ساکنین ثابت محل، مأمورین راهنمایی و رانندگی، افراد پیاده ی عبوری و ...و برای هر کدام علاوه بر سۆالات کلّی و عمومی، می توان سۆالات متناسب و مخصوص به خود در پرسش نامه ها جای داد.

توجّه کنید که طراحی و اجرای آزمایشی این نظر سنجی حدّاقل از دو جهت اهمیت دارد:  یکی اثر فرهنگی و تاثیر فکری روی پاسخ دهندگان و دیگری، استخراج اطّلاعات و دیتاهای مورد نیاز برای شما به عنوان حلّال یک مشکل !

گاهی از میان پاسخ های آزاد، پیشنهادها و نکات ارزشمند و دقیقی یافت می شود که مطلقاً  نباید نادیده و کم اهمّیت تلقی شوند. و بالاخره به طور همزمان به هنگام توزیع و پر کردن فرم های پرسش نامه، شما شخصاً در محلّ مورد مطالعه حضور خواهید یافت و از نزدیک؛ ولو به شکل اجمالی و سریع به علل ایجاد ترافیک و راه حل های اولیه ی ساده ی آن اشراف پیدا می کنید. 

تا البتّه  بعداً این مشاهدات عینی تان را با ذکر اعداد و ارقام و آمار به دست آمده و به شکلی علمی توأم  با طرح و برنامه ی اصلاحی تان و به همراه انواع جدول و نقشه و حتّی ماکت ارایه کنید.

( و این همان نقطه ی آخر کار ماست در فاز مطالعاتی و تئوریک ).

حتماً  تا کنون دریافته اید که رفع معضل ترافیک، فقط با دستورالعمل های ابلاغی و وسیع و آیین نامه ایِ فراگیر و کلّی، ممکن نیست ! بلکه گاهی هم لازم است، منبّت کاری کرد !

یعنی به طور محلّی و موردی به سُراغ مسأله رفت. و به هیچ وجه نباید از راه حل های کوچک و ظاهراً کم ارزش، گذشت و آنها را نادیده گرفت. موافقید ؟

بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی

بررسی مشکل ترافیک - جلسه اول

بررسی مشکل ترافیک – جلسه  دوم

بررسی مشکل ترافیک – جلسه سوم

بررسی مشکل ترافیک – جلسه چهارم و پنجم
بررسی مشکل ترافیک – جلسه ششم
بررسی مشکل ترافیک – جلسه هفتم
بررسی مشکل ترافیک – جلسه هشتم