آشنایی با شهید چمران
تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیك پامنار، آغاز كرد و در دارالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند؛ در دانشكده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال 1336 در رشته الكترومكانیك فارغ التحصیل شد و یك سال به تدریس در دانشكده فنی پرداخت. وی در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال 1337 پس از یک سال تدریس در دانشگاه تهران با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به امریكا اعزام شد و پس از تحقیقات علمی در جمع معروف ترین دانشمندان جهان در دانشگاه كالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه امریكا –بركلی- با ممتازترین درجة علمی موفق به اخذ دكترای الكترونیك و فیزیك پلاسما گردید.
در مبارزات سیاسی دوران دكتر مصدق از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت نفت شركت داشت. بعد از كودتای ننگین 28 مرداد و سقوط حكومت دكتر مصدق، به نهضت مقاومت ملی ایران پیوست. در امریكا، با همكاری بعضی از دوستانش، برای اولین بار انجمن اسلامی دانشجویان امریكا را پایه ریزی كرد و از مۆسسین انجمن دانشجویان ایرانی در كالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانی در امریكا به شمار میرفت.
ایجاد پایگاه چریكی مستقل
ایجاد پایگاه چریكی مستقل، برای تعلیم مبارزان ایرانی، ضرورت پیدا میكند و لذا دكتر چمران رهسپار لبنان می شود تا چنین پایگاهی را تأسیس كند. او به كمك امام موسی صدر، رهبر شیعیان لبنان، حركت محرومین و سپس جناح نظامی آن، سازمان «امل» را براساس اصول و مبانی اسلامی پی ریزی نمود، که پرچم خونین تشیع را در برابر جبارترین ستمگران روزگار، صهیونیزم اشغال گر و هم دستان خونخوار آنها، به اهتزاز در می آورد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران دكتر چمران با پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی ایران، بعد از 23 سال هجرت، به وطن باز می گردد. همه تجربیات انقلابی و علمی خود را در خدمت انقلاب می گذارد.
پس از آغاز جنگ در سال 1359، گروهی از رزمندگان داوطلب، به گِرد او جمع شدند و او با تربیت و سازماندهی آنان، ستاد جنگ های نامنظم را در اهواز تشكیل داد. این گروه كم كم قوت گرفت و منسجم شد و خدمات زیادی انجام داد. ایجاد واحد مهندسی فعال برای ستاد جنگ های نامنظم یكی از این برنامه ها بود كه به كمك آن، جاده های نظامی به سرعت در نقاط مختلف ساخته شد و با نصب پمپ های آب در كنار رود كارون و احداث یك كانال به طول حدود بیست كیلومتر و عرض یك متر در مدتی حدود یك ماه، آب كارون را به طرف تانك های دشمن روانه ساخت، به طوری كه آنها مجبور شدند چند كیلومتر عقب نشینی كنند و سدی عظیم مقابل خود بسازند و با این عمل فكر تسخیر اهواز را برای همیشه از سر به دور دارند. یكی از كارهای مهم و اساسی او از همان روزهای اول، ایجاد هماهنگی بین ارتش، سپاه و نیروهای داوطلب مردمی بود كه در منطقه حضور داشتند. بازده این حركت و شیوه جنگ مردمی و هماهنگی كامل بین نیروهای موجود، تاكتیك تقریباً جدید جنگی بود؛ چیزی كه ابرقدرت ها قبلاً فكر آن را نكرده بودند.
در سی و یكم خردادماه شصت، ایرج رستمی فرمانده منطقه دهلاویه به شهادت رسید و شهید دكتر چمران به شدت از این حادثه افسرده و ناراحت بود. از در و دیوار، از جبهه و شهر، بوی مرگ و نسیم شهادت می وزید. شهید چمران، یكی دیگر از فرماندهانش را احضار كرد و خود او را به جبهه برد تا در دهلاویه به جای رستمی معرفی كند . همه اطرافیانش هنگام خروج از ستاد با او وداع میكردند و با نگاه های اندوه بار تا آنجا كه چشم میدید و گوش میشنید، او و همراهانش را دنبال میكردند و غمی مرموز و تلخ بر دلشان سنگینی میكرد. دكتر چمران، شب قبل در آخرین جلسة مشورتی ستاد، یارانش را با وصایای بی سابقهای نصیحت كرده بود و در پس چهره ساكت و آرام ملكوتی او چه غوغا و چه شور و هیجانی از شوق رهایی، رستن از غم و رنجها، شنیدن دروغ و تهمت ها و دم برنیاوردن ها و از شوق شهادت برپا بود.
به طرف سوسنگرد به راه افتاد. همه رزمندگان را در كانالی پشت دهلاویه جمع كرد و گفت: «خدا رستمی را دوست داشت و برد و اگر ما را هم دوست داشته باشد، می برد» خداوند ثابت كرد كه او را دوست می دارد و چه زود او را به سوی خود فراخواند.
سخنش تمام شد، با همه رزمندگان خداحافظی كرد، به همه سنگرها سركشی نمود و در خط مقدم، در نزدیك ترین نقطه به دشمن، پشت خاكریزی ایستاد و به رزمندگان تأكید كرد كه از این نقطه كه او هست، دیگر كسی جلوتر نرود، چون دشمن به خوبی با چشم غیرمسلح دیده میشد و مطمئناً دشمن هم آنها را دیده بود. دكتر چمران دستور داد رزمندگان به سرعت از كنارش متفرق شوند واز هم فاصله بگیرند. یارانش از او فاصله گرفتند، خمپاره ها در اطراف او به زمین خورد و با اصابت یكی از خمپاره ها یكی از یاران با وفای امام خمینی(ره) از دیار ما رخت بربست و به ملكوت اعلی پیوست.
تركش خمپاره دشمن به پشت سر دكتر چمران اصابت كرد و تركشهای دیگر صورت و سینه دو یارش را كه در كنارش ایستاده بودند، شكافت و فریاد و شیون دوستانش به آسمان برخاست. او را به سرعت به آمبولانس رساندند. در بیمارستان سوسنگرد كه بعداً به نام شهید دكترچمران نامیده شد، كمك های اولیه انجام شد و آمبولانس به طرف اهواز شتافت، ولی افسوس كه فقط جسم بی جانش به اهواز رسید و او نزد خدای خویش پرواز كرد.
بخشی از پیام حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت شهادت دكتر مصطفی چمران
ملت شهیدپرور ما سربازی را از دست داد، كه در جبهههای نبرد با باطل، چه در لبنان و چه در ایران، حماسه میآفرید و سرلوحه مرام او اسلام عزیز و پبروزی حق بر باطل بود. او جنگجویی پرهیزگار و معلمی متعهد بود، كه كشور اسلامی ما به او و امثال او احتیاج مبرم داشت.
چمران عزیز با عقیده پاك خالص غیروابسته به دستجات و گروههای سیاسی، و عقیده به هدف بزرگ الهی، جهاد را در راه آن از آغاز زندگی شروع و به آن ختم كرد. او در حیات، با نور معرفت و پیوستگی به خدا قدم نهاد و در راه آن به جهاد برخاست و جان خود را نثار كرد. او با سرافرازی زیست، و با سرافرازی شهید شد و به حق رسید.
هنر آن است كه بیهیاهوهای سیاسی، برای خدا به جهاد برخیزد و خود را فدای هدف كند و این هنر مردان خداست. او در پیشگاه خدای بزرگ با آبرو رفت. روانش شاد و یادش بخیر.
فراوری: زهرا فرآورده
منابع: آوینی- چمران