تبیان، دستیار زندگی
امام صادق علیه السلام فرمود: «برای اولیای میّت شایسته است که فوت او را برای مومنین اعلام کنند تا آنان در جنازه ی او حضور یابند و بر او نماز بگذارند و برای او آمرزش بطلبند و بدین ترتیب هم برای آنان و هم برای خود میت پاداش و آمرزش نصیب خواهد شد.»
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از آداب کفن و دفن چه می دانید؟

میت

امام صادق علیه السلام فرمود: «برای اولیای میّت شایسته است که فوت او را برای مومنین اعلام کنند تا آنان در جنازه ی او حضور یابند و بر او نماز بگذارند و برای او آمرزش بطلبند و بدین ترتیب هم برای آنان و هم برای خود میت پاداش و آمرزش نصیب خواهد شد.» وسائل الشیعه، ج 3، ص 59


حکم کفن کردن میت:

کفن کردن مرده ی مسلمان بر همه ی مسلمانان واجب کفایی است.

مقدار واجب کفن:

کفن عبارت است از سه پارچه:

لنگ: که از ناف تا پاهایش با آن پیچیده می شود.

پیراهن: بنابر احتیاط تا نصف ساق را بپوشاند.

سرتاسری: تمام بدن را بپوشاند.

(طولش از قد میّت بلندتر باشد و پهنایش به قدری باشد که یک طرف آن روی طرف دیگر آید.)

شرایط کفن:

میت با پوست مردار و پارچه ی غصبی و چیز نجس (حتی آنچه در نماز عفو شده است) و پارچه ی ابریشمی خالص کفن نمی شود و احوط این است که از پارچه ی طلا کاری شده هم اجتناب شود و همچنین با پوست و مو و پشم حیوان حرام گوشت هم کفن کردن جایز نیست. اما پوست حیوان حلال گوشت هم اگر بر آن جامه یا پارچه صدق نکند احوط آن است که در کفن از آن اجتناب شود.

آداب و مستحبات کفن و تکفین:

- بودن کفن از مال پاک و بدون شبهه.

- بودن کفن از جنس مرغوب و پنبه ای

- بودن سرتاسری از برد یمانی و پارچه های کفن از لباس احرام

- دوختن با نخ های کفن در صورت نیاز کفن به دوختن

- پاشیدن کافور و ذریره بر قطعه ای از پارچه های کفن

گذاشتن جریدتین یکی طرف راست بدن میّت چسبیده به پوست از ترقوه و دیگری بین پیراهن و سرتاسری در طرف چپ بدن (جریدتین: دو چوب تر و تازه درخت خرما، سدر و انار به اندازه استخوان ذراع).

امام رضا علیه السلام می فرماید: «علت اینکه نماز میت رکوع و سجود ندارد این است که هدف از این نماز تنها شفاعت برای بنده ای است که از ماترک خود بریده و به آینده ی خود نیازمند است و ما نماز میت را بدون وضو تجویز کردیم چون رکوع و سجود ندارد»

- نوشتن شهادتین یا جوشن کبیر بر حاشیه ی کفن و بر جریدتین

- بستن ران های میت با پارچه ای به طول سه ذراع و پهنای یک وجب

- گذاشتن مقداری پنبه آغشته به ذریره بین باسن میت

- پیچیدن عمامه در سر میت

- بستن مقنعه دور سر زن

- بستن پارچه ای به دور کمر و سینه ی زن

- و بستن سه سرتاسری به میت زن

- غسل کردن و وضو گرفتن غسّال قبل از کفن کردن میت

- طهارت کفن کننده از حدث

- مخلوط کردن مقداری از تربت سیدالشهداء علیه السلام با کافور و حنوط

مکروهات کفن

- مکروه است که کفن را بخور بزنند و همچنین مکروه است که رنگ کفن سیاه باشد یا با رنگ سیاه بر آن نوشته شود یا از جنس کتان یا مخلوط با ابریشم باشد.

- مکروه است که انسان در خرید کفن چانه بزند.

- مکروه است که کفن کثیف و چرک باشد یا به قول بعضی از فقها دوخته باشد.

نماز میت

امام صادق علیه السلام فرمود: «برای اولیای میّت شایسته است که فوت او را برای مومنین اعلام کنند تا آنان در جنازه ی او حضور یابند و بر او نماز بگذارند و برای او آمرزش بطلبند و بدین ترتیب هم برای آنان و هم برای خود میت پاداش و آمرزش نصیب خواهد شد.» وسائل الشیعه، ج 3، ص 59

حکم نماز میت مسلمان:

نماز گذاردن میت مسلمان، واجب است.

زمان نماز میت:

وقت نماز میت بعد از غسل و کفن است و اگر غسل و کفن امکان نداشته باشد، بعد از پوشاندن عورتش بر او نماز گذارده شود و اگر دفن شده، در همان حالت بر او نماز خوانده می شود و تغییر دادن وضعیت او بنابر اقوی جایز نیست.

نماز میت به صورت جماعت نیز جائز است و در این صورت همگی باید نیت وجوب نمایند و اگر بر من نماز میّت را به جا آورند و دسته ی دوم که می خواهند نماز بخوانند، باید نیت استحباب کنند.

کیفیت نماز میت:

نماز میت پنج تکبیر دارد:

تکبیر اول: گفتن شهادتین

تکبیر دوم: صلوات بر پیامبر (صلی الله علیه و آله)

تکبیر سوم: دعا برای مومنین و مومنات

تکبیر چهارم: دعا برای میت

تکبیر پنجم: اتمام نماز

امام رضا علیه السلام می فرماید:

«علت اینکه نماز میت رکوع و سجود ندارد این است که هدف از این نماز تنها شفاعت برای بنده ای است که از ماترک خود بریده و به آینده ی خود نیازمند است و ما نماز میت را بدون وضو تجویز کردیم چون رکوع و سجود ندارد.» عیون اخبارالرضا علیه السلام، ج 2، ص 115

اگر اذکار مختلف را بعد از تکبیر اول بخوانی و از تکبیر دوم دعا و طلب آمرزش برای میت را شروع کنی، جائز است زیرا نماز میت دعا است و چیز واجب مشخص غیر از دعا برای میت ندارد و بهتر این است که شهادتین را هم اضافه کنی ...

شرایط نماز میت (ماموم):

نماز گزار در حین نماز میت باید ایستاده باشد و به گونه ای استقرار داشته باشد که مخالف قیام و ایستادن نباشد و اجزاء و فصول نماز باید به طور متوالی و پشت سر هم خوانده شود به گونه ای که صورت نماز حفظ گردد همچنین نمازگزار باید میت معینی را نیت کند.

امام صادق علیه السلام فرمود: «برای اولیای میّت شایسته است که فوت او را برای مومنین اعلام کنند تا آنان در جنازه ی او حضور یابند و بر او نماز بگذارند و برای او آمرزش بطلبند و بدین ترتیب هم برای آنان و هم برای خود میت پاداش و آمرزش نصیب خواهد شد»

نماز میت در همه ی احکام مانند نماز واجب نیست به عنوان مثال طهارت از حدث و خبث در نماز میت واجب نیست و همچنین شرایط لباس و مکان نمازگزار، در نماز میت شرط نیست و احتیاط این است که از موانعی که نمازهای واجب را باطل می کند در نماز میت پرهیز شود و احوط این است که اموری مانند تکلم و خنده و انحراف از قبله، در نماز میت ترک شود.

شرایط نماز میت (امام):

- قصد قربت

- تعیین میت

- رو به قبله بودن امام

- ایستاده نماز بخواند

- قرار دادن میت جلو امام و خواباندن وی به صورتی که سر میت طرف راست امام باشد.

- اذن ولی

آداب نماز میت

- گفتن سه مرتبه الصلوة قبل از نماز

- میت اگر مرد است امام در مقابل وسط جسد مرد باشید و اگر زن است در مقابل سینه زن بایستد.

- بیرون آوردن نعلین

- بلند کردن دستها هنگام گفتن تکبیرها

- خواندن نماز در جایی که برای نماز میت آماده شده است.

- خواندن نماز میت در مساجد به جز مسجدالحرام بهتر است با جماعت خوانده شود.

سمیه فیض آبادی       

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

1- وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، قم، موسسه آل البیت علیه السلام

2- عیون اخبارالرضا علیه السلام، شیخ صدوق، قم، انتشارات جهان

3- آداب بیماری و احکام وفات، محمدتقی مدرسی، مترجم سرور دانش، تهران، انتشارات محبان الحسین علیه السلام

مطالب مرتبط:

حنوط کردن میت یعنی چه؟

حکم تدفین شهدای گمنام در مکانهای عمومی

آیا ذمه میت ادا می شود؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.