درست جمع ببندیم
هر چه به کنکور نزدیک تر می شویم، تفاوت در مطالعه در ماه های پایانی و به خصوص ماه آخر بیشتر می شود. بیشتر داوطلبان در ماه های نزدیک به کنکور، دیگر به سراغ مطالعه مطالب جدید نمی روند و راه کارهای دیگری را برای آمادگی در کنکور در پیش می گیرند. یکی از مهم ترین این راه کارها که نقش زیادی در قبولی شما دارد این است که تمام آنچه را که قبلاً مطالعه کرده اید، در این دوره جمع بندی کنید تا مطالب به صورت بهتر و تثبیت شده تری در ذهن شما جای بگیرد. با توجه به اهمیتی که دوره جمع بندی برای همه داوطلبان آزمون سراسری دارد، در این مقاله سعی می کنیم تا شما را با روش های صحیح و اصولی دوره جمع بندی آشنا کنیم.
وضع درسی هر یک از داوطلبان با داوطلبان دیگر کاملاً متفاوت است، و به همین دلیل، هر یک از شما باید با توجه به شرایط مطالعاتی، برنامه درسی و آمادگی خودتان تصمیم بگیرد که از چه زمانی و چگونه به جمع بندی مبادرت نماید؛ اما آنچه مهم است، این است که جمع بندی برای همه داوطلبان لازم است و هیچ یک از شما نمی توانید این بخش مهم را از برنامه کنکور خود حذف کنید. یکی از علل اهمیت جمع بندی، این است که اگر هر مطلبی را که قبلاً مطالعه کرده اید، در زمان نزدیک به کنکور بخوانید احتمال فراموشی آن کمتر است و بیشتر در ذهن می ماند و بازدهی بیشتری دارد. دوم این که هرگاه مغز در محدودیت زمانی برای یادگیری قرار بگیرد، بازدهی آن افزایش می یابد؛ به عبارت دیگر، مغز تمایل دارد که کارها را هر چه سریع تر انجام دهد؛ پس اختصاص زمانی خاص به جمع بندی باعث خواهد شد تا مغز شما، مطالبی را که قبلاً آموخته و برایش آشناست، در یک مدت زمان کوتاه تر بیشتر یاد بگیرد و بازدهی بیشتری در ارائه مطالب داشته باشد.
به عنوان یک داوطلب کنکور، در هر شرایطی که هستید باید به دوره جمع بندی توجهی خاص نشان دهید؛ زیرا جمع بندی باعث تثبیت مطالب در ذهن شما می شود و نیز سبب می شود تا شما از تلاش خود بهتر و بیشتر نتیجه بگیرید.
داوطلبان در این روزها به گروه های مختلفی تقسیم می شوند: عده ای که به اندازه کافی مطالعه کرده اند و الان وقت آن است که به خوبی و با یک برنامه ریزی دقیق شروع به جمع بندی نمایند. داوطلبانی که مطالعه خود را دیرتر شروع کرده اند و با توجه به شرایطشان ترجیح می دهند که یک ماه آینده و حتی کمی بیشتر را نیز به مطالعه مشغول شوند، و بالاخره گروهی که تا الان مطالعه نداشته اند و در نظر دارند تا طبق مطالعات و دانستنی های قبلی شان در آزمون شرکت کنند. به دلیل این که دسته اول از یک روند و برنامه ریزی درست و دقیق پیروی کرده و درست پیش رفته اند، باید مثل گذشته دوران جمع بندی را هم به خوبی به پایان ببرند.
شما داوطلبان این گروه باید دقت کنید که دیگر سراغ مطالب جدید نروید؛ زیرا حجم مطالعاتی شما به اندازه کافی زیاد است و در این زمان فقط می توانید مطالب گذشته را مرور و جمع بندی نمایید. گروه دوم می توانند، بسته به حجم مطالعاتی و اطلاعات قبلی خود، تا پایان اردیبهشت و حتی یک هفته بعد از آن را هم به مطالعه مطالب جدید اختصاص دهند؛ اما پس از این، زمان را حتما به جمع بندی و مطالعه مجدد و تست زنی مطالبی بپردازید که تاکنون مطالعه کرده اید. داوطلبان عزیز این گروه اصلاً نگران نباشند؛ زیرا در این وقت باقی مانده هم به خوبی می توانند خود را به سطح خوب و قابل قبولی برسانند؛ اما گروه سوم باید توجه کنند که در این زمان باقی مانده هم مطالعه چند مبحث مهم و اصلی، مرور، تست زنی از این مباحث و رفع اشکال از آن ها می توانند به وضعیت خوبی دست یابند؛ پس کمی همت را چاشنی مطالعه خود کنید تا بتوانید موفق شوید و بدون دغدغه کنکور را پشت سر بگذارید.
یکی از موضوعاتی که داوطلبان گروه دوم و سوم باید به آن توجه داشته باشند این است که به دلیل وقت کمی که دارند و باید به صورت گزینشی مطالعه کنند؛ مطالبی که مهم تر هستند و هر سال از آن ها تست می آید ارزش بیشتری برای مطالعه در مقایسه با مباحث دیگری که غالباً از آن ها سۆال نمی آید، دارد؛ از این رو، هنگام مطالعه در ماه های آخر، اولویت با فصل هایی است که ارزش سۆال خیزی آن ها و همچنین سرعت پیشرفت شما در مطالعه آن ها نیز بیشتر است.
ویژگی ها و اصول کلی دوره جمع بندی
در دوره جمع بندی بایستی دروس را در فاصله زمانی کوتاهی مطالعه کنید. تا کنون سعی می کردید هر درسی را که بلد نیستید یا نخوانده اید دوباره مطالعه کنید، اما در فرصت یکی دو ماهه تا کنکور، انجام این کار امکان پذیر نیست. در این دوره، مطالعه شما باید انتخابی باشد و مباحثی را که در بودجه بندی سۆالات کنکور ارزش سۆالی بیشتری دارند مد نظر قرار داده و مباحثی را که دشوارند و تسلّط بر آن ها به سختی به دست می آید از برنامه مطالعاتی خود خارج کنید؛ در واقع، در دوره جمع بندی، وقت و زمان به شما می گوید که چه تکالیفی را باید انجام دهید و چگونه باید انجام دهید. در این دوره، روش مطالعاتی، تکنیک مرور دروس، برنامه ریزی و نحوه بهره گیری شما از منابع مطالعاتی در مقایسه با دوره های قبل تغییر می کند.
آغاز و پایان جمع بندی
شروع دوره جمع بندی برای دانش آموزان و فارغ التحصیلان و گروه های مختلف که در سطح آمادگی قرار دارند، و شیوه و سبک مطالعاتی هر داوطلب با داوطلب دیگر تا حدودی متفاوت است ما نمی توانیم به شما داوطلبان بگوییم که چگونه و به چه شیوه ای مطالعه کنید. دوران جمع بندی نیز همان طور است و هر داوطلب می بایست با توجه به توان و خصوصیات مطالعاتی اش یک برنامه جمع بندی مناسب برای خود تدارک ببیند؛ به عنوان نمونه، آرزو به عنوان داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی در درس شیمی ضعیف است و در دوره جمع بندی سعی می کند تا مباحثی از این درس را که قبلاً مطالعه نموده است.
چندین بار مرور، تست زنی و سپس رفع اشکال نماید، اما مریم سعی می کند تا در دوره جمع بندی، بیشتر وقت خود را روی تست زنی سرعتی و رفع اشکال تستی خود قرار دهد، زیرا او در تست زنی ضعیف است.
با این که جمع بندی بسته به نیاز و شرایط هر داوطلب فرق می کند، اما عموماً شامل سه مرحله است که همه داوطلبان می توانند این سه مرحله را با توجه به حجم مطالعاتی خود در مدت زمان مشخص اجرا کنند.
مرحله اول
در این مرحله سعی کنید مطالب خوانده شده ای را که نیاز به مرور دارند، در دوره زمانی کوتاهی مرور کنید. در این مرحله می توانید از یادداشت ها و خلاصه نویسی ها استفاده کنید. برای انجام این کار به سراغ مباحثی بروید که اولاً ارزش سۆالی بیشتری در بودجه بندی سۆالات کنکور دارند و ثانیاً سریع تر درک می شوند. از مطالعه مطالب دشواری که نمی توانید بر آن ها مسلّط شوید یا خواندن آن ها وقت گیر است، پرهیز کنید. در این مرحله تلاش کنید تا دروس نیمه تمام را تمام کرده و منابع خود را به کتاب درسی و بخشی از تست های مربوط به آن موضوع محدود کنید. این کار را در صورتی انجام دهید که وقت زیادی از شما نگیرد. چنانچه حجم زیادی از یک یا دو درس مانده است، از مطالعه آن صرف نظر کنید؛ زیرا تمام کردن آن ها به قیمت مسلط نبودن بر پاره ای از دروس یا فراموش کردن بسیاری از مطالبی تمام می شود که قبلاً آن ها را آموخته اید.
داوطلبانی که سال آخر هستند باید در نظر داشته باشند که با توجه به اینکه امتحانات ترم دوم در اردیبهشت ماه برگزار می شود، جمع بندی دروس این نیمسال را در فواصل امتحانی ترم دوم انجام دهند تا از دوباره کاری و اتلاف وقت جلوگیری شود. اگر به مطالب دروس ترم دوم مسلّط هستید، پس از مرور یادداشت های مربوط به هر درس، در فواصل بین امتحانات تست هایش را بزنید و به این ترتیب، امتحانات ترم دوم را به خدمت کنکور در آورید.
مرحله دوم
این مرحله، مرحله اصلی جمع بندی محسوب می شود. در این دوره، روی بر طرف کردن اشکالات متمرکز شوید و در صورت لزوم، تعدادی از مباحث هر درس را نیز به طور کامل دوره کنید. برای انجام این کار، این فاصله زمانی را به فاصله های سه روزه تقسیم و تست زنی کنید و قسمت های اشکال دار را مجدداً مطالعه و تمرین کنید. در صورت داشتن وقت، یک نیم روز را به مرور یک درس عمومی اختصاص دهید. بهترین منبع برای آزمون ها، همان سۆالات دوره ای آزمون های سراسری و آزاد سال های قبل است.
در این مرحله سعی کنید تا در بعضی از جلسات در ساعات اولیه صبح، لباس رسمی بپوشید؛ به همان صورتی که قرار است در جلسه کنکور حاضر شوید، و مانند جلسه کنکور، پشت میز بنشینید و بدون ترک محل و با تنظیم وقت به سۆالات پاسخ دهید. ابتدا به مجموعه ای از تست ها به صورت دفترچه ای پاسخ دهید. دروس ادبیات، عربی، دین و زندگی و زبان را در طی 75 دقیقه، و سپس به تست های دروس اختصاصی به همان صورتی که در دفترچه سۆالات کنکور می آید با همان وقت و شرایط کنکور پاسخ دهید. به خاطر داشته باشید که دقیقاً رأس ساعت 7:30 صبح آزمون را شروع کنید و به هیچ عنوان برای پاسخ به سۆالات دروس عمومی از وقت دروس اختصاصی یا بر عکس قرض نگیرید و هر دسته را در مهلت زمانی خود پاسخ دهید. توصیه ما به شما این است که روند ارائه سۆالات در دفترچه را رعایت کنید؛ یعنی به ترتیب سۆالات دفترچه پیش بروید؛ زیرا برای طراحی چیدمان سۆالات در دفترچه، کارهای روان شناختی زیادی انجام شده است و اگر دانش آموزی به این چیدمان عادت ندارد و با این کار به هم می ریزد و نمی تواند به سۆالات پاسخ دهد، توصیه می کنیم که بر اساس روش خودش کار را پش ببرد.
هدف از انجام این کار آن است که خودتان را به سه یا چهار ساعت نشستن در جلسه کنکور با لباس رسمی و فکر کردن و امتحان دادن عادت دهید تا در جلسه کنکور، مسلّط تر از قبل همراه با صبر و حوصله بیشتری عمل کنید؛ سپس سۆالات را تصحیح کنید و درصد بگیرید و اشکالات خود را مشخص کنید. چون سۆالات کنکور تقریباً از همه مطالب کتاب درسی است، پاسخ دادن به یک آزمون دوره ای، مثل آن است که شما کتاب را یک بار ورق زده و یک مرور سریع انجام داده اید. پس از درصد گیری، بررسی کنید که اشکالات شما چیست و کدام مبحث یا فصل را خوب نخوانده اید و در کدام مبحث، مطالب را می دانید، ولی بر آن مسلّط نیستید و به تمرین و تست بیشتری نیاز دارید. در نیم روز بعدی دو درس بخوانید، و نیم روز باقی مانده را صرف مطالعه یکی از دروس عمومی کنید و ساعات نیم روز بعدی را نیز هر گونه که خودتان صلاح می دانید بین دروس تقسیم کنید.
در موقع مرور، به منظور رفع اشکال می توانید درس های عمومی و اختصاصی را یک در میان انتخاب کنید و بخوانید. لزومی ندارد که برای همه درس ها به مقدار مساوی وقت بگذارید. قطعاً مرور و رفع اشکال بعضی از دروس، کوتاه تر و بعضی دیگر طولانی تر خواهد شد. برای سه روز بعد، همین برنامه را تکرار کنید؛ به این ترتیب، چندین بار در آزمونی شبیه به آزمون سراسری شرکت می کنید و به همین میزان مجبور به مرور دروس و رفع اشکال آن ها می شوید و مهم تر از همه، مهارت کنکور دادن را در خود بالا می برید. مزیت دیگر این روش آن است که طی چندین آزمون، مباحث مهم کتاب درسی را به مقدار بیشتری دوره می کنید و با مفاهیم اصلی سۆالات کنکور در سال های قبل آشنا می شوید.
سۆالی که در این بخش مطرح می شود، این است که چطور باید به رفع اشکال بپردازید. روش رفع اشکال هر دانش آموز باید بر اساس تشخیص و سلیقه خودش باشد و نباید مقید به یک روش خاص شوید؛ اما برای سهولت این کار، توصیه هایی هست که می توانید آن ها را رعایت کنید.
تکنیک اول این است که به پاسخنامه رجوع کنید و بعد از مطالعه پاسخنامه، سعی کنید که آن قسمت از پاسخ را در کتاب و جزوه خودتان پیدا کرده و مطالعه کنید. همزمان با این روش می توانید چند نمونه تست مشابه با آن سۆال را پیدا کنید و آن ها را هم حل کرده و رفع اشکال کنید.
مرحله سوم
این مرحله، آخرین دوره جمع بندی است. در این مرحله، بدون پرداختن به تست، یادداشت ها، فرمول ها و نکات مهم جمع آوری شده را بخوانید و آماده شرکت در جلسه آزمون شوید. نکته ای که در دوران جمع بندی باید مورد توجه قرار گیرد این است که برای دوران جمع بندی، اولویت کار خودتان را تمرین و حل آزمون های شش سال اخیر قرار دهید، و دوم اینکه اگر برایتان امکان پذیر است، آزمون های سه روز یک بار دوران جمع بندی را در محلی غیر از خانه، مثل کتابخانه های عمومی یا در مدرسه خود، برگزار نمایید، و تا آنجا که امکان دارد، سعی کنید که محیط برگزاری این آزمون ها را در شبیه ترین حالت به جلسه کنکور قرار دهید.
مرکز یادگیری سایت تبیان
منبع: پیک سنحش
