با قوت ادامه بده
برای همه داوطلبان کنکور، خرداد ماه از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا عموماً در میان داوطلبان، این ماه به دوران جمع بندی معروف است و بیشتر داوطلبان در این زمان، مشغول این هستند تا مطالبی را که در طول سال مطالعه کرده اند جمع بندی نموده و برای کنکور آماده شوند. دوران جمع بندی، دوران بسیار مهمی است؛ زیرا علاوه بر داوطلبان که باید به مدیریت خوب این دوران فکر کنند، دانش آموزان سال آخر نیز باید امسال امتحاناتشان را در زمان طولانی تری بدهند و خودشان را برای آن ها آماده کنند و علاوه بر آن باید شیوه دوران جمع بندی را اجرایی کنند و از زمان خود نهایت استفاده را ببرند. اهمیت دوران جمع بندی و روش برنامه ریزی در این ماه را همه می دانند؛ زیرا با استفاده صحیح از ماه خرداد و اجرای روش صحیح جمع بندی، در هر جایگاهی که باشید، می توانید رشد کرده و از تلاش خود نتیجه دلخواه بگیرید.
در حال حاضر، بیشتر دانش آموزان این تصور را دارند که هیچ یک از مطالبی را که تا به حال خوانده اند، به یاد ندارند.
این موضوع باعث می شود تا آنان نتوانند در این ایام به خوبی برنامه ریزی کرده و از قوت خود استفاده نمایند و فکر می کنند که برای یادگیری بهتر، باید تمام مطالب را در دوره جمع بندی مرور کنند؛ اما نگران نباشید؛ چون به محض این که در جلسه کنکور حاضر شوید و سۆالات را ببینید، متوجه خواهید شد که مطالب را به خوبی به خاطر دارید. در دوران جمع بندی، زمان محدود است و اطلاعات، باید سازمان دهی شود؛ به همین دلیل فراموش نکنید معنی جمع بندی این است که ابتدا درس هایی را که خوانده اید، مرور کنید و برای دروس نخوانده، برنامه ریزی نکنید. خیلی از داوطلبان تصور می کنند که باید همه کتاب ها را بخوانند و جلو بروند که اصطلاحاً به این روش، روش بغچه ای مطالعه کردن می گویند. در این روش، اتفاقی که می افتد به این صورت است که زمانی که کتاب اول را بر می دارید و شروع به خواندن می کنید نگران آنچه که باقی مانده است، هستید. وقتی نیمی از کتاب ها را می خوانید، نگرانی دیگری هم دارید و آن، این است که اولین کتاب هایی را که خوانده اید، فراموش کرده اید.
توجه داشته باشید که دوران جمع بندی، زمان تثبیت یافته هاست، نه یادگیری جدید. در دوران جمع بندی، مطلب جدید نخوانید و موضوع تازه ای را به برنامه خود اضافه نکنید؛ چون اضافه کردن مطلب جدید، عملاً نظم فکری شما را به هم می ریزد. کار اصلی شما در این مرحله، آن است که اطلاعات ناقص خود را کامل کنید و اصلاً قرار نیست اطلاعاتی را که ندارید، به دست بیاورید؛ البته دانش آموزان برتر، حجم کمتری از اطلاعاتشان ناقص است و در نتیجه کار آن ها، کمتر و سبک تر است.
در دوران جمع بندی، ما در حال دوره کردن هستیم، اما فصل ها و صفحه های مهم کتاب ها دوره می شود و نه همه مطالب آن ها. برای این که بتوانیم این کار را انجام دهیم و از زمان خود بهترین استفاده را ببریم باید ابتدا مطالبی را که لازم می دانیم، دقت کنید فقط مطالبی را که فکر می کنیم نیاز به مرور و مطالعه مجدد دارد، مرور می کنیم و سپس با انجام چند دوره تست و آزمون های سال های قبل تا حدود زیادی می توانیم مطمئن باشیم که اگر مبحث مهمی در کتاب ها بوده، در خلال این چند دوره آزمون مطرح شده است.
در دوران جمع بندی، کار برای دانش آموزان متوسط و یک مقدار ضعیف تر، حساس تر است؛ زیرا روحیه کمال طلبی باعث می شود تا آنان تلاش کنند که تمام نکات را به طور کامل یاد بگیرند؛ اما این دسته از داوطلبان باید توجه داشته باشند که حتماً زمان را در نظر بگیرند و اگر زمان لازم برای جمع بندی کامل دروس ندارند به بودجه بندی دروس توجه کرده و حتماً نکات مهم تر و اصلی تر دروس را در دوره جمع بندی مطالعه کنند. بودجه بندی مباحث کنکور، طی سال های متوالی تقریباً ثابت است و معمولاً همیشه یک یا دو تست در طی سال های مختلف از آن مبحث مطرح می شود؛ مثلاً اگر دانش آموزی، مطلبی را بلد نیست، بدیهی است که می تواند به مباحثی که اهمیت بیشتری دارد، بپردازد؛ در واقع قرار نیست در این دوره، کارهای غیر ممکن انجام دهید، بلکه باید در یک فاصله زمانی محدود، بهترین و درست ترین کار را انجام دهید.
در زمان جمع بندی، داوطلبان باید سعی کنند تا از همه زمانشان استفاده نمایند. با این همه، باز هم لازم است که از دفتر برنامه ریزی استفاده کنید. هنگامی که وقت شما کم و کارتان زیاد است، ضرورت داشتن یک برنامه منظم از هر زمان دیگری بیشتر است. همان گونه که قبلا اشاره کرده ایم، در دروان جمع بندی، بهترین کار این است که شما در هفته چند آزمون برگزار کنید؛ به این ترتیب، متوجه خواهید شد که نقاط ضعفتان کجاست و در صدد رفع نقاط ضعف خود در روزهای باقی مانده هتفه برخواهید آمد. اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که منتظر هستید تا دوره درس ها به پایان برسد و تست کار کنید، باید بدانید که یا هیچ گاه این مسأله اتفاق نمی افتد یا اگر اتفاق بیفتد، بسیار دیر خواهد بود و مدت زمان باقی مانده، زمان کافی برای رفع اشکال شما نخواهد بود؛ بنابراین، اگر هنوز شروع به تست زدن به صورت منسجم و کنکوری نکرده اید، زمان را از دست ندهید و از همین الان شروع به تست زدن کنید.
برای این که مطالعه موفقی داشته باشید، سعی کنید در آزمون هایی که از خودتان می گیرید، به سراغ تست های سال های قبل بروید. شبیه ترین سۆال ها به کنکور امسال، سۆالات سال های گذشته آزمون سراسری و آزاد و به خصوص سال های اخیر است. ضمناً بهترین کار در دوران جمع بندی، تکرار تست هایی است که قبلاً داشته اید؛ زیرا علاوه بر یادآوری و تسلط روی همان تست ها، اشتباهاتی که قبلاً داشته اید، یادآوری می شوند. ممکن است که داوطلبان عزیز به شیوه آزمونی به جمع بندی مبادرت کنند، اما همین که دیدند نتیجه آزمون اول یا بعدی خوب نشد این روش را رها کنند. این کار درست نیست؛ زیرا هدف از زدن تست مجموعه ای، در اصل آموزش است نه سنجش؛ یعنی شما بتوانید با توجه به وضعیت خودتان و نتیجه ای که کسب می کنید، برای روزهای باقی مانده هفته برای رفع اشکال برنامه ریزی کنید؛ به عبارتی آزمون به شما کمک می کند تا بتوانید برای خودتان برنامه شخصی بهتری تنظیم کنید. بهترین و نرمال ترین حالت در این شیوه، آن است که شما چهار تا پنج روز را بسته به شرایط درسی و آمادگی خود در آزمون، تست مجموعه ای بزنید و در وقت باقی مانده هفته رفع اشکال کنید.
با این که قبلاً درباره شیوه آزمون دوره جمع بندی توضیحاتی داده ایم، اما لازم است که یک بار دیگر برای راهنمایی شما عزیزان اشاره کنیم که در ایام باقی مانده سعی کنید روزهای هفته را به دو بازه سه روزه به همراه روز جمعه تقسیم کنید و این سه روز را به شش نیمروز تقسیم کنید و در نیمروز اول، یک تست مجموعه ای را دقیقاً مانند شرایط کنکور از خود امتحان بگیرید و پس از تحلیل این آزمون به این گونه عمل کنید که هر نیمروز از این پنج نیمروز باقی مانده را به مطالعه یک درس اختصاصی بپردازید. حال برای تعیین نیاز خود در دروس اختصاصی به این گونه عمل کنید که در هر درس، بخشی از آن درس را بخوانید که بیشترین تعداد سۆالات غلط یا «نزده» در آزمون مذکور از آن بخش یا فصل کتاب باشد. اگر شما در بازه سه روزه بعدی، تست مجموعه ای دیگری را از خود آزمون بگیرید، این بار، نیاز به مطالعه بخش های دیگری از دروس خواهید داشت. بعد از این که چند بار به این شیوه عمل کردید، خواهید دید که مهم ترین بخش های کتاب هایی را که بیشترین ضعف را در آن ها داشته اید، مورد مطالعه قرار داده اید. پس از آزمون با تکنیک مبحث شناسی بررسی کنید و ببینید که در چه مواردی اطلاعاتتان ناقص است و در چه موارد دیگری نیاز به مطالعه دارید. یک گزارش از عملکرد آزمونی را که از خود گرفته اید تهیه کرده و بعد تصمیم بگیرید که کدام مطالب را باید دقیق تر بخوانید و کدام مطالب را می توانید سریع تر یاد بگیرید یا کدام مطالب را نمی توانید یاد بگیرید یا نمی خواهید بخوانید. بر اساس این گزارش، از عملکرد خود برای دو و نیم روز خود برنامه ریزی و خود را برای آزمون بعدی آماده کنند.
معمولاً طراحان سۆال کنکور به این موضوع مقید هستند که در طرح یک مجموعه سۆال از هر درس، همه مطالب و همه مباحث را در آن طرح درس منظور کنند؛ پس زمانی که یک دانش آموز، یک مجموعه سۆال را امتحان می دهد، عملاً همه کتاب های درسی را یک بار ورق می زند، اتفاقاً یادمان باشد که امتحان دادن جزئی از یادگیری است و خیلی از دوستان، آزمون را به عنوان ابزار سنجش می بینند، ولی برای اینکه داوطلبان بیشترین تمرکز را در سر جلسه آزمون دارند و حل کردن مسائل برای آنها مهم بوده و از زوایای مختلف به آن نگاه می کنند، در سر جلسه امتحان می توانند یادگیری بهتری داشته باشند؛ به همین دلیل است که ما از شما داوطلبان عزیز می خواهیم که در هر هفته از خود در شرایط کنکور آزمون بگیرید و سپس با تحلیل آزمون رفع اشکال کنید.
در دوره جمع بندی خرداد ماه، حتماً دروس عمومی را در برنامه مطالعاتی خود بگنجانید؛ البته اگر تا به حال درسی را نخوانده اید برای آن وقت نگذارید؛ زیرا مطالعه کامل یک درس اختصاصی که تا کنون آن را خوب نخوانده اید، بسیار وقت گیر است. به همین دلیل، زمانی را که می توانید روی جمع بندی همه درس ها بگذارید، روی خواندن تنها یک درس نگذارید. می توانید ادبیات و معارف را اگر قبلاً مطالعه کرده اید، مرور و جمع بندی کنید؛ به این دلیل که مطالعه ادبیات یا معارف اولاً وقت زیادی نمی گیرد و دوم اینکه این دو درس چون فرّار هستند، اگر نزدیک به کنکور مرور شوند، کمک بیشتری به شما می کنند. باید توجه داشته باشید که شما در این ایام، فارغ از تمام وقتی که برای آزمون و مرور و رفع اشکال انجام می دهید باید هر روز در حدود چهار ساعت را به مطالعه و مرور دروس عمومی اختصاص دهید.
گرچه اجرای آزمون و تحلیل آن بسیار مهم است، اما مهم تر از آن این است که شما پس از مبحث شناسی بتوانید درک درستی از وضعیت خود در دروس مختلف داشته باشید و بتوانید بین دروسی که در آنهاضعف دارید تعادل ایجاد کرده و در روزهای باقی مانده هر هفته، زمانی را در برنامه درسی خود برای آن بگنجانید؛ مثلاً شما به عنوان داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی در دو درس شیمی و ریاضی مشکل دارید؛ باید به این نکته توجه کنید که شیمی برای شما مهم تر از ریاضی است؛ به همین دلیل اگر قرار است که در برنامه هفتگی خود هر دو درس را بخوانید، باید زمانی را که برای شیمی در برنامه خود در نظر می گیرد، بیشتر از ریاضی باشد تا بتوانید در کنکور نتیجه بهتری کسب کنید.
درست است که در روزهای باقی مانده تا کنکور نمی توان معجزه کرد، اما این موضوع به آن معنی نیست که شما داوطلبانی که تا به حال مطالعه زیادی نداشته اید دست از کار بکشید. می دانیم که از مباحث و مطالب مختلف در آزمون های سراسری سال های گذشته سۆالاتی طرح شده است. برای اینکه داوطلبانی که مطالعه کمی داشته اند و الان می خواهند از این فرصت باقی مانده استفاده کنند دچار مشکل و سردرگمی نشوند، اول باید با توجه به بودجه بندی مباحث، موضوعاتی را که می خوانند، حذف کنند و کنار بگذارند، این کار عملاً باعث می شود که حجم کار کمتر شود و سپس موضوعات مهم تر و آنهایی را که قبلاً تا حدودی بلدند یا برایشان با مرور در این زمان یادگیری اش آسان می شود، در برنامه خود قرار دهند.
در ایام جمع بندی در خرداد ماه به نکات زیر توجه کنید.
1- ایجاد نظم فکری، بیرون ریختن افکار منفی از ذهن است. این جمله شاید کلیشه ای باشد، ولی یکی از مهم ترین عوامل برای موفق شدن، داشتن افکار مثبت است. در خرداد ماه به روزها و ماه های قبل فکر نکنید و فقط سعی کنید که برنامه مشخصی برای روزهای باقی مانده داشته باشید.
2- از خود ضعف نشان ندهید. حتی اگر چندین آزمون پی در پی را خراب کردید یا در مرورها احساس کردید که چیزی از مطالب به خاطر ندارید، خود را نبازید و همچنان با روحیه بالا با قوت ادامه دهید.
3- تمام فکر و ذکر خود را روی یک برنامه اصولی دوران جمع بندی متمرکز کنید و در مورد برنامه ای که تصمیم به اجرای آن دارید، خوب فکر کنید و اراده و تصمیم خود را روی آن متمرکز کرده و از تغییر برنامه جداً بپرهیزید.
4- در زمان باقی مانده تا کنکور، شب ها قبل از خواب به مدت چند دقیقه، وضعیت خود را در کنکور مجسم نمایید. تصور کنید که سر جلسه کنکور حضور یافته اید و به پاسخگویی سۆالات مشغول هستید و براحتی می توانید به تمام سۆالات پاسخ دهید و هیچ گونه مشکلی در پاسخگویی به آنها ندارید، و یا خود را در شرایطی تصور کنید که با سۆالات دشواری مواجه شده اید. استفاده از این روش سبب می شود تا استرس شما از حضور در جلسه کنکور تا حد زیادی کاهش یابد.
5- از همین حالا، وضعیت خواب و تغذیه خود را منظم کنید. حتماً به نوعی برنامه ریزی کنید که صبح ها ساعت شش از خواب بیدار شوید.
6- استراحت نیاز هر انسانی است و این اشتباه است که فکر کنیم می توانیم بدون استراحت پیش برویم. اگر زمان استراحت ما حساب و کتابی نداشته باشد، مطمئناً به جایی می رسیم که خستگی، ما را از ادامه مسیر باز می دارد. داشتن زمان خواب منظم در این دوران حیاتی است. سعی کنید که زمان استراحت شما، زمان استراحت مطلق باشد و در این اوقات به هیچ چیز فکر نکنید.
7- حتماً در تمرین های تست مجموعه ای که انجام می دهید، تکنیک های مدیریت زمان را اجرا نمایید و این مطلب را فراموش نکنید که شما نباید در سر جلسه آزمون، وقت کم بیاورید و باید بتوانید یک بار تمام سۆال ها را مطالعه کنید.
8- داشن آموزان سال آخر سعی کنند که در ایام امتحانات نهایی، تمام درس های سال آخر را با هدف کنکور ولی برای امتحان مرور و جمع بندی کنند؛ یعنی طوری بخوانید که در کنکور بتوانید به سوالات جواب بدهید؛ ولی در عین حال،تسلطتان در حدی باشد که در امتحان مدرسه هم نمره خوبی بیاورید.
9- در این مدت، خودتان را با کسی مقایسه نکنید، از کسی سۆال نکنید و به کسی هم جواب ندهید، منظور سۆالاتی مانند آنچه در ذیل می آید، است: «تو چقدر خواندی؟ تو چقدر تست زدی؟ دور چندمت هست؟ ترازت چقدر شد؟» همه اینها جز استرس و مزاحمت فکری برای شما چیزی به ارمغان نمی آورد.
