گفتگو با دکتر حسینی هاشمی اقتصاددان و استاد دانشگاه

باز هم به رئیس جمهور اعتماد کنیم

هنوز گرانی و مشکلات سبد کالا و یارانه ها احساس می شوند در کنار وعده های محقق شده روحانی برخی نیز بر زمین مانده اند، آیا هنوز باید منتظر ماند و به رئیس جمهور اعتماد کرد؟

اگرچه انتشاراخباری مبنی برافزایش نرخ قیمت حامل های انرژی قبل ازاجرایی فازدوم هدفمندی یارانه ها تاثیر خود را بر رشد قیمتها دربازاربه جای گذاشت اما دولت موفق شد بعد از آغاز هدفمندی یارانه ها مانع افزایش افسارگسیخته قیمت ها شود و هم اکنون آرامشی بر بازار حکم فرماست. با دکتر بهاءالدین حسینی هاشمی در مورد توانایی دولت در تداوم ثبات بر قیمت ها و بازار گفتگویی انجام دادیم که برای خواندن آن خالی از لطف نخواهد بود.

دولت اعلام کرده با وجود اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها، نرخ تورم را کاهش می دهد. با توجه به ایجاد ثبات نسبی کنونی در بازار آیا دولت می تواند به وعده خود عمل کند؟

یکی ازاشتباهات دولت یازدهم این است که به جای تلاش و برنامه ریزی درایجاد زمینه های اشتغال انبوه و حرکت در مسیررونق فضای کسب کارکشور، وعده کاهش نرخ تورم را به مردم می دهد، اگرچه برنامه ریزی و تصمیم گیریها درراستای کاهش نرخ تورم و کنترل بازار از اهمیت بسیار بالایی برخورداراست که به هرنحو ممکن باید بدان پرداخت اما به نظرمی رسد دولت بایستی به جای وعده کاهش نرخ تورم تمام توان خود را در راستای فراهم نمودن ایجاد اشتغال برای جوانان وتوجه به بخش تولید آن هم باهدف توسعه صادرات بکارگیرد تا با پیشرفت تولید و تامین نیازهای مردم مسیر رشد سایرشاخص های اقتصادی نیز بصورت خودکاردرکشورفراهم شود. ازطرف دیگراگرچه دولت اکنون چشم انداز مثبتی را برای کاهش نرخ تورم کشورترسیم کرده است اما این رویکرد نیازمند بازنگری اصولی است، چرا که کاهش نرخ تورم بستگی به شرایط خاص خود دارد که همانا تمرکز بر تولید انبوه کیفی، اشتغالزایی وپیاده کردن برنامه های اقتصادی ویژه نظیرساماندهی بازارارز،تامین نیازهای اساسی مردم است و باید دراین مسیرحرکت شود تا اهداف رسیدن به نرخ تورم 25 درصدی تاپایان سال محقق شود. به هرحال تورم بدون زمینه سازی درایجاد اشتغال مهار نمی شود.

متاسفانه دولت الان بر کاهش نرخ تورم متمرکزشده درحالی که تا زمینه های رفع بیکاری گسترده درکشورفراهم نشود نمی تواند تورم را کاهش داد و این رابطه معکوس دارد چرا اگر تورم نیزکاهش یابد مقطعی است. ازسوی دیگرنمی توان همزمان نرخ بیکاری و تورم را به یکباره در کشورکاهش داد. پس نتیجه خواهیم گرفت که رویکرد توجه به اشتغالزایی اگرچه شاید با هزینه های نیزهمراه شود ولی درمیان مدت نتیجه مثبت خود را دراقتصاد به جای می گذارد و این روند موجب کاهش نرخ تورم می شود پس نتیجه خواهیم گرفت که اقدام به جلب و جذب ایجاد سرمایه گذاری کلان دراین زمینه اقدامی ضروری است چرا که عدم توجه به بخش تولید و ایجاد سرمایه گذاری بی شک به افزایش کالاهای تولیدی و رفع معضل بیکاری در کشورمنجرمی شود.

شما به عنوان یک اقتصاددان چه برنامه های را برای ساماندهی اقتصاد کشور و تحقق اهداف منظور دولت که کاهش نرخ تورم و رشد اقتصادی است پیشنهاد می کنید؟

برنامه ریزی برای شکوفایی اقتصاد کشورنیارمند اصلاح ساختاری دربیشتر حوزه های اقتصادی است که حمایت جدی ازبخش تولید و توجه به بخش خصوصی، ساماندهی بازار ارز، ارایه تسهیلات ارزان قیمت به بنگاههای اقتصادی همراه با روان سازی امور و حذف بروکراسی های اداری ضرورتی است که باید مد نظر برنامه ریزان دولت قرارگیرد. علاوه براین توجه ویژه به بخشهایی چون تحول درساختارامورمالیاتی به عنوان مرجعی برای جذب منابع جدید و تلاش مضاعف در فراهم کردن زمینه افزایش میزان تولید کالا و خدمات به منظور اشتغالزایی و کاهش هزینه ها مردم درکنار روی گرداندن ازمصرف کالاهای خارجی با هدف وفاداری به تولید ملی می تواند درشکوفایی اقتصاد کشورتاثیربسزایی داشته باشد. یکی دیگر ازموضوع های مهم برای جلوگیری ازرشد قیمتها دربازارو نیزاهمیت به بخش تولید این است که دولت سیاست گذاری درقیمت گذاری را کناربگذارد اما شرایطی را فراهم کند که تولید با رقابت سالم انجام شود آنگونه که منافع ملی مد نظر قرارگرفته شود.

آینده بازار کشور را چگونه می بینید؟

با توجه به جمیع جهات مسیراقتصادی کشورآنگونه که پیداست راه دولت هموارنیست چرا که دولت اکنون با کسری بودجه مواجه است به هرحال اگر بخواهیم اقتصادی پویا داشته باشیم سطح مدیریت ها باید قوی ترشود نه اینکه با آوردن افرادی به اسم با تجربه و کاردان حقوق نخبگان جوان وکارآمد ضایع شود. به هرحال بهره گیری ازعلوم اقتصاددانان و استفاده از توان و خلاقیت افراد کاردان جوان همچنین گماردن آنها در پست های کلیدی اجرایی می توان اقتصاد را سر و سامان داد هرچند باید به دولت مهلت داده شوداما برنامه ریزی درست برای شکوفایی اقتصاد نیارمند تلاش بیشتراست.

آینده بازار ارز را چگونه پیش بینی می کنید؟

در حقیقت باید توجه کرد که نوسانات بازار دلار دارای پشت پرده‌ای نیست ولی اصل برابری قیمت ارزها در این زمینه نقش موثری دارد که مرتبط با شاخص‌های اصلی اقتصاد و شاخص‌های منتهی به تورم است.عامل دیگر در فرمول برابری ارز عرضه و تقاضا است بنابراین زمانی که قیمت یک ارز به تعادل نمی‌رسد به این معنی است که قدرت برابری آن کم شده و یا عرضه آن در بازار کاهش یافته است.در این شرایط اگر دلار دو هزار و 500 تومانی بانک مرکزی به اندازه کافی در بازارتوزیع شود و دراختیار فعالان بازرگانی و تجاری قرار گیرد، قطعا ارز در بازار آزاد به همین اندازه تثبیت خواهد شد ولی اگر قدرت برابری ارزها و همچنین عرضه و تقاضا رعایت نشود در بازار اختلال ایجاد خواهد شد.درحقیقت اصلاح قیمت حامل‌های انرژی به ویژه سوخت، اجرای فاز دوم هدفمندی ‌یارانه‌ها و همچنین نگرانی‌ها از ناکامی توافق هسته ای و ابهامات ایجاد شده درباره لغو تحریم‌ها و آزادسازی پول های ایران جزو عوامل روانی مهم در نوسانات بازار ارز به حساب می‌آید که البته یکی ازعوامل مهم در بازار اکنون اصلاح قیمت‌ها است که طبعا موجب افزایش قیمت خواهد شد ولی آثار تورمی خفیفی طبق اذعان دولت به همراه خواهدداشت. عامل دیگرمسائل بین الملل و مذاکرات 1+5 است چرا که توافق و تحقق تعهدات در این مذاکرات می‌تواند عرضه دلار در بازار را افزایش دهد و در مقابل عدم توافق موجب محدودیت می‌شود.انجام مصاحبه های متضاد اخیردرباره آزادسازی پول های بلوکه ایران این نگرانی را میان مردم بوجود آورده که ظاهرا تحریم‌ها برداشته نشده و پولی وارد ایران نشده است؛ ابهامات نشان می‌دهد نقل و انتقال پولی که قرار بود در توافق ژنو انجام شود به خوبی صورت نگرفته است.به هرحال تا زمانی که نرخ ارز به صورت واقعی یک سان سازی نشود همیشه شکاف در بین دو بازار آزاد و رسمی ارز وجود خواهد داشت.